Turkis
Turkis, trommelpolert, ein tomme (25 mm) lang.
Generelt
Kategori	Fosfatmineral
Kjemisk formel	CuAl 6 (PO 4 ) 4 (OH) 8 ·4H 2 O
Strunz-klassifisering	08.DD.15
Identifikasjon
Farge	bla, bla-grøn, grøn
Krystallform	Massiv, kuleforma
Krystallsystem	Triklinsk
Kløyv	god til perfekt_usually N/A
Brot	Muslig
Mohs hardleiksskala	5?7
Strekfarge	Blakvit
Spesifikk vekt	2.6?2.9
Optiske eigenskapar
Optiske eigenskapar	Toaksa (+)
Brytingsindeks	nα = 1.610 nβ = 1.615 nγ = 1.650
Dobbeltbryting	+0.040
Pleokroisme	Svak
Smeltepunkt	Ingen
Smeltbarheit	Smeltbar i oppvarma saltsyre
Oppløyselegheit	Oppløyseleg i saltsyre
Kjelder	[1] [2] [3]

Turkis er eit blatt til blagrønt mineral , som krystalliserer triklint og har hardleik 5?6. Det finst oftast i massiv form med voksaktig glans . Krystallar er sjeldne. Det er eit vass- og hydroksylhaldig fosfat av kopar og aluminium , CuAl ₆ (PO ₄ ) ₄ (OH) ₈ ·4H ₂ O. Det vert danna ved forvitring av aluminiumrike bergartar .

Turkis blir brukt som smykkestein og har sidan oldtida vore funne i Sinai (forlengst uttømt) og Iran (Nishapur, uttømt pa 1900-talet). Hovudkjelda til turkis er i dag det sørvestlege USA; New Mexico , Nevada og Arizona . Turkis vart tidleg utnytta av indianarne til vene sølvsmykke. Det kjenst og fra Sibir , Turkmenistan , Mexico , Peru og andre. Kunstig turkis med god farge kom pa marknaden i 1970-ara.

Bein-turkis, tann-turkis, fossil turkis, oksidental turkis og odontolitt er fossile bein eller tenner farga av jernfosfat (vivianitt), og brukt som smykkemateriale.

Kjelder [ endre | endre wikiteksten ]

• Turkis. (15. februar 2009). I Store norske leksikon. Henta 14. februar 2014 fra http://snl.no/turkis .

Bakgrunnsstoff [ endre | endre wikiteksten ]