Yosef (Tommy) Lapid
(
Hebreeuws
: ???? (????) ????) geboren als
Tomislav Lampel
, (
Novi Sad
(destijds
Joegoslavie
, nu
Servie
),
27 december
1931
-
Tel Aviv
,
1 juni
2008
) was een
Israelische
journalist
,
columnist
, publicist, tv-persoonlijkheid, amateur
schaker
, (sport)bestuurder en politicus. Hij was jarenlang leider van de liberale partij
Shinui
en van 2003 tot 2004 minister van Justitie en vicepremier in het
kabinet-Sharon II
.
Lapid was een bekende persoonlijkheid in Israel, vooral als panellid van een populaire televisieshow. Als politicus zette hij zich af tegen de macht en invloed van het
orthodox jodendom
, in het bijzonder die van
charedische
politieke partijen
in Israel.
Lapid, een
Hongaarse
Jood
, overleefde de
Holocaust
(tijdens de
Tweede Wereldoorlog
zat hij een tijd in het
getto
van
Boedapest
), een ervaring die zijn politieke visies beinvloedde, vooral op het gebied van buitenlandse zaken. Hij emigreerde in
1948
naar Israel, woonde in Tel Aviv, was gehuwd met schrijfster
Shulamit Lapid
en had drie kinderen, waaronder
Yair Lapid
, een bekend tv-presentator en columnist, die begin 2012 met het door hem opgerichte
Yesh Atid
de politiek inging en na een daverende verkiezingszege een jaar later, in maart 2013 minister van Financien in het nieuwe
kabinet-Netanyahu III
is geworden.
Lapid sr. was tot zijn dood voorzitter van de raad van bestuur van
Yad Vashem
, een positie die aansloot op zijn persoonlijke ervaringen tijdens de Holocaust. Lapid stierf op 76-jarige leeftijd als gevolg van kanker.
[1]
[2]
Lapid studeerde
rechten
aan de
Universiteit van Tel Aviv
. Als fervent amateurschaker was hij voorzitter van de Israelische schaakbond. Hij was tevens directeur van de
Israel Broadcasting Authority
. Lapid was journalist bij
Maariv
en redactielid van de krant. Hij schreef vooral publicistische artikelen, humor en satire. Toen de krant in handen kwam van de
Britse
mediamagnaat
Robert Maxwell
, fungeerde Lapid korte tijd als directeur van een
Hongaarse
krant in de Maxwell-groep.
Lapid was een van de drie panelleden van het indertijd in Israel zeer populaire programma "Politica" (oorspronkelijk "Popolitica"), op het Eerste Net. Het programma was een rondetafelgesprek met politici en andere gasten, een gespreksleider (
Dan Margalit
), drie panelleden, in het bijzijn van publiek. Politici kwamen in het programma meestal zwaar onder vuur te liggen, terwijl de kijkers zich vooral met de retoriek van de panelleden konden vereenzelvigen. De andere twee panelleden waren journalist
Amnon Dankner
, inmiddels hoofdredacteur van
Maariv
, en rabbijn/journalist
Israel Eichler
, inmiddels ook lid van de
Knesset
voor
Verenigd Thora-jodendom
.
Lapid schreef meer dan tien
boeken
, waaronder een populaire gids voor Israelische
toeristen
in
Europa
.
Lapid werd gevraagd de leiding over de
Shinui
-partij over te nemen. De partij was al jaren een fractie in
Meretz
en stapte met een zetel uit dat verband, dat samen zou smelten. De leider van Shinui sinds diens oprichting was
Amnon Rubinstein
en bleef in Meretz en stapte uit Shinui. Nummer twee en de nieuwe partijleider
Avraham Poraz
, die op zetelverlies stond, gaf het leiderschap op ten bate van de populaire Lapid. Een parlementslid van de rechtse, afbrokkelende partij
Tsomet
sloot zich bij Shinui aan.
Lapid voerde een persoonlijke, antiklerikale campagne en won in
1999
met Shinui tegen de verwachtingen in zes zetels (van de 120 in de Knesset).
Ariel Sharon
vormde een regering met de
Arbeidspartij
en Lapid en zijn partij voerden oppositie.
In de algemene verkiezingen van 2003 behaalde de partij 15 zetels en werd daarmee de derde fractie van het parlement. Nu trad Shinui toe tot een coalitie zonder de ultraorthodoxe partijen. Hij werd minister van justitie en vicepremier. Op zijn eis werd het ministerie van religieuze zaken opgeheven en de religieuze rechtbanken ondergebracht in zijn ministerie.
In
december 2004
stemden Lapid en Shinui tegen de begroting voor 2005. Reden was dat er extra budget voor instellingen gelieerd aan het
Verenigd Thora-Jodendom
in het budget zaten. Sharon en de minister van financien,
Benjamin Netanyahu
, gingen met deze partij een ad-hoccoalitie om het budget door de Knesset te voeren, omdat bij de eigen partij
Likoed
en coalitiepartij
NRP
een groot aantal dissidenten tegen het plan-Sharon voor de terugtrekking uit
Gaza
zitten, die tegen het budget dreigden te stemmen. Direct na de stemming werden alle vijf de ministers van Shinui uit de regering ontslagen.
Na een tijd in de oppositie, werd hij bijna verslagen als lijsttrekker. Zijn nummer twee, Poraz, verliet Shinui nadat hij zijn een-na-hoogste plaats op de lijst had verloren aan
Ron Lewenthal
, een gemeenteraadslid in Tel Aviv. Hierop richtte Poraz met de Knessetleden van Shinui
Hetz
op. Lapid steunde de nieuwe partij tijdens de verkiezingen, maar stelde zich niet verkiesbaar voor de Knesset. Zowel Shinui met Lewenthal als Hetz van Poraz haalden de kiesdrempel niet.
Bronnen, noten en/of referenties
|