Technetium
|
|
Algemeen
|
Naam
|
Technetium
|
Symbool
|
Tc
|
Atoomnummer
|
43
|
Groep
|
Mangaangroep
|
Periode
|
Periode 5
|
Blok
|
D-blok
|
Reeks
|
Overgangsmetalen
|
Kleur
|
Zilvergrijs
|
Chemische eigenschappen
|
Atoommassa
(
u
)
|
98,91
|
Elektronenconfiguratie
|
[
Kr
]4d
5
5s
2
|
Oxidatietoestanden
|
+4, +6, +7
|
Elektronegativiteit
(
Pauling
)
|
1,9
|
Atoomstraal
(
pm
)
|
136
|
1e
ionisatiepotentiaal
(
kJ
·
mol
?1
)
|
702,42
|
2e
ionisatiepotentiaal
(
kJ
·
mol
?1
)
|
1472,38
|
3e
ionisatiepotentiaal
(
kJ
·
mol
?1
)
|
2850,20
|
Fysische eigenschappen
|
Dichtheid
(
kg
·
m
?3
)
|
11500
|
Smeltpunt
(
K
)
|
2445
|
Kookpunt
(K)
|
4840
|
Aggregatietoestand
|
Vast
|
Smeltwarmte
(kJ·mol
?1
)
|
24,0
|
Verdampingswarmte
(kJ·mol
?1
)
|
660,0
|
Kristalstructuur
|
Hex
|
Molair volume
(m
3
·mol
?1
)
|
8,50·10
?6
|
Specifieke warmte
(J·kg
?1
·K
?1
)
|
210
|
Elektrische weerstand
(μ
Ω
·
cm
)
|
16,9
|
Warmtegeleiding
(
W
·m
?1
·K
?1
)
|
50,9
|
SI
-eenheden en
standaardtemperatuur en -druk
worden gebruikt,
tenzij anders aangegeven
|
|
Technetium
is een
scheikundig element
met symbool
Tc
en
atoomnummer
43. Het is een zilvergrijs
overgangsmetaal
, dat in
1937
werd ontdekt.
Het werd ontdekt door de
Italiaanse
wetenschappers
Carlo Perrier
en
Emilio Segre
toen ze een
molybdeenmonster
onderzochten dat hen was toegestuurd door
Ernest Lawrence
. Het monster was op de
Universiteit van Californie - Berkeley
in een
cyclotron
gebombardeerd met
deuterium
kernen
waardoor de
isotoop
97
Tc ontstond. Technetium was het eerste kunstmatig geproduceerde element. Het woord "technetium" verwijst naar het Griekse woord "technetos" (τεχνητ??), wat "kunstmatig" betekent.
Tot die tijd bevond zich op de plaats van technetium een gat in het periodiek systeem.
Dmitri Mendelejev
had het bestaan van dit element al in
1869
voorspeld. In
1925
was de ontdekking van dit element al bekendgemaakt en
masurium
gedoopt door
Ida Tacke
en
Werner Noddack
, maar enige tijd later bleek de ontdekking op een vergissing te berusten.
[1]
Technetium wordt voor onderzoek en in de industrie veel gebruikt als bron van
betastraling
.
Ammoniumpertechnetaat
(NH
4
TcO
4
) is een krachtig roestwerend bestanddeel dat soms wordt toegevoegd aan
staal
. Binnen de
nucleaire geneeskunde
wordt de metastabiele technetiumisotoop
99m
Tc
gebruikt als radiolabel aan bepaalde moleculen (bijvoorbeeld
besilesomab
of
sulesomab
). Hiermee kan fysiologische informatie verkregen worden. Afbeeldingen kunnen worden gemaakt met behulp van een gammacamera (
scintigrafie
of
SPECT-scan
).
Chemisch gezien ligt technetium tussen
mangaan
en
renium
, elementen die zich in het periodiek systeem respectievelijk boven en onder technetium bevinden. Het metaal is oplosbaar in
koningswater
,
salpeterzuur
en geconcentreerd
zwavelzuur
, maar niet in
zoutzuur
.
[1]
Bij temperaturen onder 11
K
(?262
°C
) wordt technetium
supergeleidend
.
[1]
Van nature komt technetium op aarde vrijwel niet voor. Het wordt verkregen als splijtingsproduct van zware kernen zoals
uranium-238
of door het bombarderen van molybdeen met neutronen. Sinds de ontdekking van technetium is men op zoek gegaan naar het element in de vrije natuur. In
1962
is het in
Afrika
in extreem lage concentraties gevonden in het
mineraal
uraniniet
, waar het ontstaat door
spontane splijting
van uranium. De hoeveelheden zijn vanuit commercieel oogpunt volstrekt oninteressant.
Uit spectrumlijnen van sommige
sterren
(
spectraalklasse
S, M en N) blijkt technetium op andere plaatsen in het
universum
wel van nature voor te komen. Hierdoor is men tot nieuwe inzichten gekomen wat betreft de productie van zware elementen in sterren.
[1]
De stabielste
radio-isotopen
van technetium zijn
98
Tc,
97
Tc en
99
Tc
. In totaal zijn er ongeveer 25 verschillende technetiumisotopen geproduceerd met
halveringstijden
varierend van enkele uren tot miljoenen jaren.
Doordat technetium in de natuur niet voorkomt is het vrijwel onmogelijk voor mensen om ermee in aanraking te komen. Mensen die met het materiaal werken zijn verplicht beschermende kleding te dragen. In de biologie speelt technetium geen rol.
Bronnen, noten en/of referenties
- ↑
a
b
c
d
C. R. Hammond
.
CRC Handbook of Chemistry and Physics
, 56. CRC Press, B-35, B-36.
|