De
Senaat
(
Frans
:
Senat
) is het
hogerhuis
van het
tweekamerparlement
van de
Franse Republiek
. Het
lagerhuis
van het
Parlement van Frankrijk
heet de
Nationale Vergadering
(
Assemblee nationale
).
De Senaat bestaat uit 348 leden, die
senateurs
(senatoren) worden genoemd. Elk lid is gekozen voor een termijn van zes jaar voor een
departement
, met van een tot twaalf (
Parijs
) leden per departement, maar ook voor de
Franse overzeese gebieden
en burgers woonachtig buiten Frankrijk. De huidige voorzitter van de Senaat is
Gerard Larcher
. De voorzitter, die drie leden van de
Grondwettelijke Raad
mag benoemen voor een termijn van negen jaar, wordt bijgestaan door de andere leden van het bureau: acht ondervoorzitters, drie quaestores en veertien secretarissen.
De Franse Senaat bestond tot september 2004 uit 321 senatoren die voor een periode van negen jaar waren gekozen. Sindsdien is de ambtstermijn van de senatoren verkort tot zes jaar. Gezien de veranderende
demografische
verhoudingen steeg het aantal senatoren in
2010
wel nog tot 348 verkozenen.
De senatoren worden trapsgewijs gekozen ("
getrapte verkiezingen
") door ongeveer 150.000 representanten van de lokale Franse overheden en leden van de
Nationale Vergadering
(
Assemblee nationale
). Dit systeem is vooral bevorderlijk voor het
platteland
. Men ziet dit als een verklaring waarom de Senaat sinds de instelling van de
Vijfde Franse Republiek
(1958) altijd
conservatief
bleef, tot aan 2011 toen de
Parti socialiste
voor het eerst de Senaat beheersten. Sinds 2014 echter hebben de rechtse, oppositionele partijen (
Les Republicains
144 zetels,
Union Centriste
42 zetels) er opnieuw de meerderheid.
In de traditie van de
Franse Revolutie
zitten de leden van de "rechtse" partijen, gezien van de zetel van de voorzitter, rechts en de leden van de "linkse" partijen links.
Er hebben ook afgevaardigden van de Franse overzeese gebiedsdelen zitting in de Senaat. Ook 12 in het buitenland levende Fransen hebben zitting in de Senaat.
Beide kamers van het
Parlement van Frankrijk
moeten een wet goedkeuren alvorens deze van kracht kan worden.
Als een wetsvoorstel door de
Nationale Vergadering
is geloodst mag de Senaat de wet echter inhoudelijk wijzigen ? wat in Nederland de Senaat (
Eerste Kamer
) niet mag. In dat geval moet de Assemblee de gewijzigde wet in een tweede lezing opnieuw behandelen en goedkeuren. Maar als dan de Assemblee de wet weer wijzigt, moet de wet weer terug naar de Senaat, voor tweede lezing daar. Maar ook dan kan de Senaat opnieuw de wet wijzigen. In theorie kan dit pingpongspel eindeloos duren.
[1]
Uiteindelijk kan de regering er, na een ingewikkelde procedure, voor kiezen om een wetsvoorstel alleen nog aan de Nationale Vergadering voor te leggen. Dit gebeurt echter zelden.
De Senaat controleert de regering, maar kan haar niet ten val brengen. In dat opzicht is zijn macht beperkter dan die van de Assemblee. Wel heeft de Senaat net als de Assemblee het
recht van enquete
. Hij maakt daarvan regelmatig gebruik en heeft zo aanzienlijke misstanden aan het licht gebracht.
De machtigste persoon in de Senaat is de voorzitter. Volgens de Franse grondwet is de Senaatsvoorzitter interim-
president van de Franse Republiek
, wanneer de post van president tussentijds
vacant komt. Dit is gebeurd in
1969
en
1974
. Beide keren was het
Alain Poher
die tijdelijk het
Elysee
betrok.
Model met het Senaat-logo
De Senaat is gehuisvest in het
Palais du Luxembourg
, in het
6e arrondissement
van
Parijs
. Het Palais du Luxembourg wordt bewaakt door de Republikeinse Garde (
Garde republicaine
), zoals andere belangrijke regeringsgebouwen. De tuinen van het paleis, de
Jardin du Luxembourg
, zijn opengesteld voor het publiek.
a
V.a. mei 2015:
Groupe Les Republicains
b
V.a. mei 2015:
Les Republicains
c
Minderheid, meerderheid lid van de fractie Groupe UMP (LR)
d
Rechtstreekse leden
e
Onafhankelijke fractie met zowel centrum-rechtse (1) als centrum-linkse leden (12)
f
Minderheid, 1 lid, v.a. mei 2015 partijloos
g
Minderheid, meerderheid van deze partij lid van fractie Groupe UDI-UC
Samenstellingen na de verkiezingen van 2004, 2008 en 2011
[
bewerken
|
brontekst bewerken
]
Onder de Vijfde Republiek kent Frankrijk zes senaatsvoorzitters:
Bronnen, noten en/of referenties
|