Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Benedictus IX
, geboren als
Theophylactus III van Tusculum
(
Rome
, circa
1012
-
Grottaferrata
, mogelijk
1055
,
1065
of
1085
) was
paus
van
1032
tot
1044
, van
1045
tot
1046
en van
1047
tot
1048
. Hij was de jongste
paus
ooit. Hij was mogelijk 12 jaar toen hij voor de eerste maal paus werd
[1]
, volgens andere bronnen 18 jaar of ouder.
[2]
Zijn vader Alberich zou het Petrusambt na de dood van
paus Johannes XIX
voor zijn zoon door
simonie
verkregen hebben in 1032/33.
Keizer Koenraad II
erkende Benedictus IX als rechtmatig verkozen paus.
De levenswandel van Benedictus is niet bijzonder stichtelijk geweest. In september 1044 werd hij door de bevolking van
Rome
verdreven zodat zijn broer graaf
Gregorius II van Tusculum
hem ter hulp moest komen en de orde herstellen. In januari 1045 werd
Johannes van Sabina
tot paus Silvester III uitgeroepen, maar in maart had Benedictus IX alweer vaste voet in Rome. Silvester III werd naar zijn oorspronkelijke bisschopszetel in
Sabina
verdreven. Blijkbaar kon Benedictus IX de orde desondanks niet meer herstellen, zodat hij besloot zijn ambt op 1 mei 1045 voor (1000 tot 2000 pond) zilver te verkopen aan zijn
peetoom
Gregorius VI
en daarmee voor de tweede keer paus-af te zijn.
Medio 1045 liepen er in Italie dus drie pausen rond. Onder inwerking van de
hervormingsbeweging van Cluny
, die in de 11e eeuw pleitte tegen simonie en
nicolaisme
(afwijzing van het priester
celibaat
) besloot
Hendrik III
, sinds 1046 keizer, schoon schip te maken. Onder zijn aanwijzingen kwam de
Synode van Sutri
op 20 december 1046 in
Sutri
bijeen, waar de pausen
Silvester III
en
Gregorius VI
beiden werden afgezet. Op de vervolgzitting van 23 en 24 december in Rome werd ten slotte ook Benedictus IX afgezet. Op de synode werd Hendrik III het privilege toegekend om kandidaten te benoemen. De afzetting van Benedictus IX werd onmiddellijk gevolgd door de benoeming van paus
Clemens II
. Een dag later kroonde de nieuwe paus Hendrik III en zijn echtgenote
Agnes van Poitou
tot keizer en keizerin.
Na de dood van Clemens II op 9 oktober 1047 trok Benedictus IX met de hulp van markgraaf
Bonifatius III van Toscane
Rome binnen en verklaarde zich tot rechtmatige paus. Het ingrijpen van keizer Hendrik III door de benoeming van
Poppo van Brixen
tot paus (Damasus II) had in eerste instantie geen gevolg, omdat Poppo er niet in slaagde Rome binnen te trekken. Om de dreiging van een keizerlijke veldtocht tegen de markgraaf van Tuscie af te wenden, moest Bonifatius Poppo van Brixen naar Rome brengen. Op 16 juli 1048 trok Damasus II Rome binnen. Daarop was Benedictus IX zijn ambt (voor de derde keer sinds 1044) kwijt.
Onduidelijk is waarom hij in 1048 besloot van de pauselijke troon af te zien. Gespeculeerd wordt dat hij geld zou hebben gekregen. Andere bronnen beweren dat hij uit schaamte voor zijn losbandige leven afstand van het pausdom deed. Hij trok zich uiteindelijk in een klooster terug.