Een
monstertruck
is een
voertuig
met extreem grote
wielen
en bijbehorende
wielophangingen
. Het voertuig heeft vaak het uiterlijk van een
pick-up
. Monstertrucks worden gebruikt voor
wedstrijden
,
sportevenementen
of ter aanvulling op andere evenementen. Vaak worden
auto
's geplet onder de wielen. De monstertrucks kunnen over grote obstakels en barrieres rijden, waardoor ze om veiligheidsredenen op afstand uitgeschakeld kunnen worden met zogenaamde
Remote Ignition Interruptors
(RII).
Wedstrijden werken volgens het
knock-outsysteem
waarbij steeds twee monstertrucks het tegen elkaar opnemen en de verliezer afvalt. Vaak eindigen wedstrijden met een
freestyleronde
. Coureurs mogen daarbij hun eigen route over het terrein uitstippelen. Er worden trucs getoond zoals
donuts
, de monstertrucks op twee wielen laten staan of bijzondere sprongen. Tijdens deze rondes wordt extra materiaal op het terrein geplaatst om te pletten onder de wielen, zoals
campers
en kleine
vliegtuigen
.
In de
jaren 70
nam de populariteit van zowel het racen door
modder
,
tractor pulling
als het modificeren van pickups toe. Trucks werden hoger op hun wielen gezet om aan modderraces deel te nemen, waarna al snel wedstrijden volgden om de grootste trucks te bouwen.
Bob Chandler
bouwde met de
Bigfoot
de eerste echte monstertruck.
In deze periode werden banden gebruikt met een
diameter
van 1,2 meter.
Chandler reed in 1981 met
Bigfoot
over auto's en was daarmee mogelijk de eerste die deze stunt uitvoerde met een monstertruck.
Chandler had een winkel in materialen om voertuigen met
vierwielaandrijving
te
modificeren
. Hij liet video-opnames maken van de stunts die hij uitvoerde met Bigfoot en gebruikte deze opnames als promotiestunt voor zijn winkel. Een evenementenorganisator ontdekte de video en vroeg of Chandler zijn stunts voor een publiek wilde uitvoeren. Chandler maakte zich zorgen om het imago dat
Bigfoot
voor vernieling gebruikt werd, maar stemde uiteindelijk in. Tijdens een kleinere show zou
Bob George
de term
monster truck
hebben geintroduceerd. George was eigenaar van motorsportorganisatiebureau
Truck-a-Rama
wat uit zou groeien tot de
United States Hot Rod Association
(USHRA). Na enkele kleinere shows trad Chandler op in de
Pontiac Silverdome
in 1982. Tijdens deze show gebruikte Chandler een nieuwe versie van
Bigfoot
met banden met een diameter van 1,7 meter.
Er is vaak discussie over welke monstertruck nu werkelijk als eerste over auto's heeft gereden.
Jeff Dane
zou met zijn monstertruck
King Kong
laat in de jaren 70 auto's geplet hebben.
[2]
Een andere monstertruck, de
High Roller
(tegenwoordig bekend als
Thunder Beast
), zou in
Washington
auto's geplet hebben voordat Chandler dat met
Bigfoot
deed, hoewel deze claim nooit met bewijs is gestaafd. Monstertruck
Cyclops
zou ook eerder dan
Bigfoot
auto's geplet hebben. Maar de video die in Chandler's winkel ontdekt is, is het vroegste en geverifieerde bewijs van een monstertruck die auto's plet. Deze video dateert van april 1981.
King Kong
en
Bear Foot
volgden
Bigfoot
in een trend om nog grotere banden te gebruiken. Meer monstertrucks werden gebouwd, waaronder
King Krunch
,
Maddog
en
Virginia Giant
. Gedurende de
jaren 80
werden monstertrucks voornamelijk gebruikt als aanvulling op evenementen. In 1985 begonnen organisaties zoals de USHRA en
TNT Motorsports
races te organiseren specifiek voor monstertrucks. Het waren
dragraces
op een terrein met obstakels. Door een race-element toe te voegen aan de evenementen zagen de bouwers van de deelnemende monstertrucks zich genoodzaakt om hun voertuigen te modificeren teneinde een voorsprong op te competitie te behalen.
In 1987 werd de
Monster Truck Racing Association
(MTRA) opgericht door Bob Chandler,
George Carpenter
en anderen.
[3]
Doel van de organisatie was om regels te standaardiseren en de veiligheid te verbeteren.
Het eerste kampioenschap met punten, in 1988, versnelde de trend van modificaties. Verschillende nieuwe monstertrucks werden gebouwd met steeds nieuwe eigenschappen die de voertuigen beter geschikt maakten voor races. De
Bigfoot VIII
van Chandler bleek invloedrijk. Binnen enkele jaren hadden vrijwel alle monstertrucks van de grotere teams inspiratie bij elkaar opgedaan en beschikten veel voertuigen over dezelfde technieken.
In 1991 werd TNT Motorsports opgekocht door de USHRA. De wedstrijden die beide organisaties hielden, werden gefuseerd. De populariteit van het
Special Events
-kampioenschap nam toe bij deelnemende teams omdat uitnodiging tot deelname niet noodzakelijk was zoals bij het kampioenschap dat georganiseerd werd door de USHRA. In 1997 trok
bedlinermerk
Pendaliner
zich terug als
sponsor
van Special Events. In 2000 startte het
ProMT
-kampioenschap maar deze klasse was slechts een kort leven beschoren.
Terwijl racen de belangrijkste competitievorm was, begon de USHRA in 1993 al met freestyle. Coureurs vroegen om extra tijd om stunts te vertonen wanneer ze tijdens het racen punten hadden laten liggen. Organisators zagen dat de fans genoten van de freestylerondes. Vanaf 2000 werd freestyle een onderdeel dat beoordeeld werd door een jury. Tegenwoordig is er zelfs een freestylekampioenschap.
De eerste monstertrucks waren aangepaste versies van standaard
chassis
. Deze werden verstevigd en voorzien van
bladveren
en zware
assen
die oorspronkelijk ontwikkeld werden voor het leger. Aan het eind van 1988, het jaar waarin voor het eerst punten behaald werden bij een kampioenschap, presenteerden
Gary Cook
en
David Morris
de
Equalizer
. Deze monstertruck had
drukveren
in tegenstelling tot bladveren. In 1989 bouwde
Jack Willman Sr.
de monstertruck
Taurus
. Deze had een
four-link
-veersysteem en grote schokdempers waar de drukveren omheen waren gemonteerd (
coilover
). Het gewicht van de
Taurus
bedroeg bijna 4100 kg. Chandler kwam in 1989 met de
Bigfoot VIII
die een
spaceframechassis
had en extra lange (
long-travel
) wielophangingen met
uitkragende liggers
en schokdempers op
stikstof
om de vering te beheersen. Deze monstertruck was een ware revolutie en binnen enkele jaren bouwde vrijwel elk topteam monstertrucks met dezelfde eigenschappen. Men nam speciale frames in gebruik,
carrosserieen
van
glasvezelversterkte kunststof
en lichtere assen om zo het gewicht te drukken en hogere snelheden te behalen.
Moderne monstertrucks zijn geen echte trucks meer. Met glasvezelversterkte kunststof wordt vaak het uiterlijk van (pickup)trucks gegeven aan de voertuigen. Net achter de coureurs bevindt zich de
motor
. Die heeft doorgaans een
supercharger
en loopt op
methanol
,
ethanol
en/of
maisolie
. De
cilinderinhoud
bedraagt tot meer dan 9
liter
. De assen zijn afkomstig van militaire voertuigen of zwaardere voertuigen voor op de openbare weg zoals
schoolbussen
. Met behulp van
planeetwielmechanismen
en
stuurbekrachtiging
kunnen de wielen, alle vier, gedraaid worden. De banden zijn afkomstig van landbouwmachines en hebben vaak een afmeting van 1,7×1,1×0,6 meter. De meeste monstertrucks maken gebruik van een aangepast of speciaal voor monstertrucks ontworpen
automatische versnellingsbak
. Sommige monstertrucks gebruiken een versnellingsbak die oorspronkelijk ontworpen is voor
dragracen
. Veel automatische versnellingsbakken hebben modificaties zoals het in eerste versnelling en achteruitrijdversnelling tegelijk kunnen plaatsen zodat er een hydraulische druk wordt opgebouwd (
transbrake
).
Er zijn vele modificaties gedaan om de veiligheid te verbeteren. De monstertrucks beschikken over drie mechanismen om de voertuigen uit te schakelen; de RII, een schakelaar binnen handbereik van de coureur en een schakelaar aan de achterzijde waarmee de elektriciteit uitgeschakeld kan worden indien de monstertruck ondersteboven ligt. De coureur bevindt zich meestal midden in de cabine om zo het beste zicht te hebben. Veel cabines zijn afgeschermd met
polycarbonaatglas
voor betere zichtbaarheid en om de coureur te beschermen tegen puin. Bewegende delen zijn afgeschermd en onderdelen die onder druk staan zijn extra vastgezet. Coureurs dragen brandwerende kleding, helmen en andere hulpmiddelen om schade aan het lichaam te beperken.
Bij verschillende monstertruckevenementen hebben zich ongelukken voorgedaan. Daarbij vielen in totaal tientallen doden en honderden gewonden. Op 16 januari 2009 bijvoorbeeld kwam tijdens een Monster Jam-evenement in
Tacoma
een zesjarige toeschouwer om.
[4]
Op 5 oktober 2013 vond het ernstigste ongeluk tot nu toe plaats. In het Mexicaanse
Ciudad Juarez
kwam als gevolg van een remstoring een truck bij een stuntshow in het publiek terecht, hetgeen tot zeker 6 doden en tientallen gewonden leidde.
[5]
[6]
Op 28 september 2014 vond eveneens een
ernstig ongeval
plaats. Toen belandde een monstertruck in het Nederlandse
Haaksbergen
in het publiek, met als gevolg drie doden en meer dan twintig gewonden.
[7]