Logica
of
redeneerkunst
is de
wetenschap
die zich bezighoudt met de formele regels van het
redeneren
. Traditioneel wordt de logica door de
filosofie
bestudeerd, maar zij wordt ook tot de
wiskunde
gerekend.
De logicus (meervoud: logici) is gespecialiseerd in deze tak van wetenschap, maar ook door wetenschappers binnen veel andere takken en subdisciplines van de wetenschap wordt veel gebruikgemaakt van de logica.
Logica stamt van het
Griekse
woord λ?γο? of
logos
dat kan betekenen:
betekenis
,
woord
,
idee
,
argument
,
rede
of
principe
. Logica of formele logica is de leer van het strenge betoog en omvat sinds
Aristoteles
als hoofdbestanddelen:
[1]
Deze indeling is te vinden in de logische geschriften van Aristoteles, het
Organon
, en is tot op heden aanwezig in introducties in de logica.
[2]
Er is een aanzienlijk verschil tussen de traditionele of
klassieke logica
, die op Aristoteles'
syllogistische
logica is gebaseerd, en de sinds de 19e eeuw ontwikkelde symbolische of
wiskundige logica
en
predicatenlogica
.
Als een
formele wetenschap
onderzoekt en classificeert de logica de structuur van beweringen en argumentaties, zowel door de studie van
formele systemen
van
gevolgtrekking
als door de studie van argumentaties in de
natuurlijke taal
. De studie van de logica reikt van kernzaken als de studie van
drogredenen
en
paradoxen
, tot gespecialiseerde analyse van redeneringen door gebruik van
kansrekening
en argumenten betreffende
causaliteit
. Logica wordt tegenwoordig ook gebruikt in
argumentatieleer
.
[3]
Meerdere antieke beschavingen hebben samenhangende systemen van redeneren gebruikt en vragen gesteld over logica of uitgesproken logische paradoxen.
In India bevat de Nasadiya Sukta van de
Rig-Veda
(RV 10.129)
ontologische
speculaties in termen van verschillende logische divisies. Deze zijn later formeel geherformuleerd als de vier cirkels van
catuskoti
:
A
,
niet-A
,
A en niet-A
en
niet-A en niet-niet-A
.
[4]
De Chinese filosoof
Gongsun Long
(ca. 325?250 v.Chr.) formuleerde de paradox
een en een kunnen niet twee worden, aangezien geen van beide twee wordt
.
[5]
In China is de traditionele academische studie van logica onderdrukt tijdens de
Qin-dynastie
op voorspraak van de rechtsfilosoof
Han Feizi
.
Het eerste substantiele werk over logica dat overgeleverd is, is van
Aristoteles
.
[6]
De moderne academische formele logica stamt af van de Griekse traditie.
Sinds de Middeleeuwen wordt logica bestudeerd als een vertakking van filosofie, een deel van het klassieke
trivium
, dat bestond uit
grammatica
,
retorica
en logica.
Sinds halverwege de 19e eeuw wordt de formele logica bestudeerd in de context van de
grondslagen van de wiskunde
, waar het veelal
symbolische logica
genoemd wordt.
Een van de belangrijkste notatiemethodes voor logica werd geformuleerd door
Gottlob Frege
, een grote inspiratiebron voor
Bertrand Russell
, die in 1903 samen met
Alfred North Whitehead
trachtte de logica formeel tot de hoeksteen van de
wiskunde
te ontwikkelen met de publicatie van de
Principia Mathematica
.
[7]
Met uitzondering van het elementaire gedeelte worden deze beginselen niet meer gebruikt en zijn ze grotendeels vervangen door de
verzamelingenleer
.
In de verdere ontwikkeling van de studie van formele logica ging het onderzoek niet alleen meer over fundamentele onderwerpen. De studie van verschillende toepassingen op het gebied van de wiskunde resulteerde in de opkomst van een
wiskundige logica
. De ontwikkeling van formele logica en haar implicaties voor computers behoort tot de fundamenten van de
computerwetenschap
.
Er zijn verschillende soorten logica ontwikkeld, waaronder:
- ↑
Evert W. Beth
,
Encyclopedisch Handboek van het moderne denken
, W. Banning (red) ea., Van Loghum Slaterus N.V. Arnhem, 1950, p. 386
- ↑
Bv. in: E.R. Emmet,
Logisch denken
, Aulapocket Filosofie nr 73, 1961
- ↑
J. Robert Cox en Charles Arthur Willard, eds.
Advances in Argumentation Theory and Research
, Southern Illinois University Press, 1983
ISBN 0-8093-1050-3
- ↑
S. Kak
, (2004).
The Architecture of Knowledge
, CSC, Delhi
- ↑
McGreal 1995, p. 33
- ↑
A major achievement of Aristotle was the founding of the science of logic.
Morris Kline
,
Mathematical Thought From Ancient to Modern Times
, Oxford University Press, 1972,
ISBN 0-19-506135-7
, p. 53
- ↑
(
en
)
Alfred North Whitehead
en
Bertrand Russell
,
Principia Mathematical to *56
, Cambridge University Press, 1967,
ISBN 0-521-62606-4