Kaapverdie
(
Portugees
:
Cabo Verde
;
IPA: [?kabu ?ve?d?]
) of de
Kaapverdische Eilanden
, officieel de
Republiek Kaapverdie
(
Republica de Cabo Verde
), is een
land
bestaande uit een eilandengroep van vulkanische oorsprong voor de westkust van
Afrika
in de
Atlantische Oceaan
.
De
archipel
heette
Ilhas de Cabo Verde
(Eilanden van de Groene Kaap) en is zo genoemd vanwege de ligging van de eilanden ten opzichte van de
Kaap Verde
(Groene Kaap), het westelijkste punt van het Afrikaanse vasteland in
Senegal
. De Nederlandse naam is daarvan een gedeeltelijke vertaling.
De regering van Kaapverdie heeft de
Verenigde Naties
verzocht het land in alle talen te benoemen met de Portugese benaming
Cabo Verde
. Deze benaming is in veel talen, waaronder het Nederlands, echter niet ingeburgerd.
Kaapverdie is onderverdeeld in twee regioes geograficas (geografische regio's). In het noorden de bovenwindse eilanden Barlavento en in het zuiden de benedenwindse eilanden Sotavento.
De Kaapverdische eilanden kennen een
tropisch klimaat
, dat volgens het
klimaatclassificatie van Koppen
varieert tussen Af (tropisch regenwoudklimaat), Aw (tropisch savanneklimaat) en BWh (woestijnklimaat). Het klimaat is milder dan het Afrikaanse vasteland op dezelfde breedte, doordat de omringende
Atlantische Oceaan
het gehele jaar de temperatuur matigt. De gemiddelde temperatuur bedraagt 26 °C in de winter en 30 °C in de zomer.
[6]
De variaties in klimaat zijn een gevolg van de
orografische
kenmerken van de specifieke eilanden. Voor Kaapverdie geldt: hoe platter het eiland, hoe woestijnachtiger (zoals Sal, Boa Vista en Maio) en hoe meer bergen, hoe tropischer. De eilanden met bergen (Santo Antao, Sao Nicolau, Santiago, Fogo en Brava) creeren hun eigen
microklimaat
waarbij de wolken en nevels tegen de hellingen condenseren en zo vegetatie van water voorzien. Hierdoor ontstaan groene hellingen en valleien van weelderige tropische en loofbossen.
[7]
Er valt weinig regen (6 tot 19 dagen per jaar). Tussen augustus en oktober is het
regenseizoen
, waarbij het meeste in september valt.
[8]
De regen valt onregelmatig, maar als hij valt, is het vaak in korte hevige buien. Op de eilanden Sal, Boa Vista en Maio valt niet meer dan 130 millimeter regen per jaar en die worden om die reden dan ook geclassificeerd als woestijn. Op de eilanden met hoge bergen als Santo Antao, Sao Nicolau, Santiago en Fogo valt op de noordoostelijke flanken van de bergen tot wel 1000 mm regen per jaar, terwijl de zuidoostelijke flanken kurkdroog zijn. Dit zorgt voor tropische vegetatie en watervalletjes aan de ene kant van de bergen en een maanlandschap aan de andere.
[9]
Kaapverdie is onder de invloed van de Noordoost
passaat
. Dit betekent dat de wind bijna altijd uit het noordoosten komt. De Noordoostpassaat is het sterkst vanaf oktober tot en met februari en blaast dan gemiddeld met
windkracht 5 beaufort
(20 knopen). Vanaf juni tot en met september is de kalme periode. Dan is het of windstil of blaast de passaat met hooguit windkracht 3 tot 4.
[10]
Vanwege de betrouwbare en constante wind (van oktober tot en met februari) en de aangename temperaturen, zijn de Kaapverdische eilanden geliefd bij wind- en kitesurfers.
[11]
Kaapverdie was onbewoond toen in 1460 de
Portugezen
Diego Gomes
en Antonio Nolas de eilanden bereikten en ze deel van het
Portugese rijk
maakten.
De Portugezen vestigden zich in 1462 in
Santiago
en in 1587 werd de eilandengroep een Portugese kolonie. De eilanden vormden onder andere een belangrijke locatie voor de
slavenhandel
. De bevolking van Kaapverdie is dan ook ontstaan uit een mix van Portugese kolonisten en Afrikaanse slaven.
Schepen op weg vanuit Europa naar alle windstreken die hier afmeerden, sloegen water, gevogelte en fruit in. In ruil gaven de zeevaarders aan de Kaapverdiers meestal rookartikelen zoals pijpen, tabak maar ook kleding. Dit blijkt uit de reisverhalen van de
Zuid-Nederlandse
reiziger
Jan Frans Michel
. Zijn kronieken zijn een belangrijke bron in verband met de geschiedenis van dit land. Hij was in 1752 op doorvaart naar China en verbleef 11 dagen in Kaapverdie. Ook de Britse piraat
Woodes Rogers
berichtte uitgebreid over de staat van het land in het begin van de 18e eeuw.
Op 5 juli 1975 werd Kaapverdie uiteindelijk onafhankelijk van Portugal; de socialist
Aristides Pereira
werd de eerste president. Hij werd nog tweemaal herkozen voordat het land in 1990 een meerpartijenstelsel kreeg. Pereira werd opgevolgd door de democraat
Antonio Mascarenhas Monteiro
, die op zijn beurt in 2001 werd opgevolgd door
Pedro Pires
. Tussen 2011 en 2021 werd het presidentschap bekleed door
Jorge Carlos Fonseca
. De huidige president is
Jose Maria Neves
.
De meerderheid van de bevolking is creools (gemengd Afrikaanse en Europese afkomst). Een genetische studie heeft uitgewezen dat de afkomst van de bevolking in Kaapverdie in de mannelijke lijn overwegend Europees is en in de vrouwelijke lijn West-Afrikaans.
De bevolking neemt sinds 1950 toe:
[12]
1900
|
1940
|
1950
|
1960
|
1970
|
1980
|
1990
|
2000
|
2010
|
2018
|
143.929
|
181.740
|
149.984
|
199.902
|
270.999
|
295.703
|
341.491
|
434.625
|
491.875
|
568.373
|
Vandaag de dag wonen meer Kaapverdianen in het buitenland dan in Kaapverdie zelf. Er zijn Kaapverdische gemeenschappen in:
De meeste Kaapverdianen in Belgie wonen in
Antwerpen
.
[14]
Een groot aantal Kaapverdianen en mensen van Kaapverdische afkomst die emigreerden voor 1975 zijn niet opgenomen in deze statistieken, omdat Kaapverdianen voor 1975 (de onafhankelijkheid van Kaapverdie) over Portugese paspoorten beschikten.
Het
Portugees
is de officiele taal op Kaapverdie. Daarnaast wordt
Kaapverdisch-Creools
(Crioulo) gesproken, een mengtaal van
Portugees
en Afrikaanse talen.
Het Creools verschilt per eiland. Er is literatuur in het
Crioulo
, vooral in het Santiago-Creools en het Sao Vicente-Creools.
Crioulo
verkreeg prestige sinds de onafhankelijkheid van Kaapverdie (1975). De onderlinge verschillen tussen het
Crioulo
van de verschillende eilanden vormen echter een belangrijke belemmering voor de standaardisering van de taal. Er zijn wel pogingen ondernomen om via ALUPEC (Alfabeto Unificado para a Escrita do Caboverdiano) de taal te standaardiseren.
De meeste Kaapverdianen zijn
rooms-katholiek
(93%). Er wonen ook
protestanten
(7%), meestal behorend tot de
Kerk van de Nazarener
,
[15]
zevendedagsadventisten
of
mormonen
.
Kaapverdie is onderverdeeld in 22
gemeentes
(in het Portugees: concelhos).
Met de wet nr. 77/VII/2010 beschikt Kaapverdie sinds 2010 over 24 plaatsen die de titel stad (Cidade) mogen gebruiken. Dit is de hoofdplaats van elke gemeente (dit zijn er 22). Daarnaast de plaatsen Ribeira Grande op het eiland Santo Antao en Santa Maria op het eiland Sal. De overige plaats is Vila.
Supremo Tribunal de Justica
(STJ) is het hoogste gerechtshof en zetelt in de hoofdstad Praia.
Kaapverdie neemt deel aan vele internationale organisaties:
[16]
Kaapverdie kent verschillende muziekstijlen. Bekende stijlen zijn de '
morna
', de '
funana
', de '
coladeira
' en de '
batuque
'. De funana is swingende dansmuziek terwijl de morna een stuk langzamer en melancholieker is. Een bekende zangeres in de laatste stijl was
Cesaria Evora
.
In Nederland woont een grote Kaapverdische gemeenschap, met name in
Rotterdam
. In Kaapverdie en binnen de Kaapverdische gemeenschappen in de Verenigde Staten en Europa, is de Kaapverdische gemeenschap in Nederland vooral bekend door haar bijdrage aan de Kaapverdische popmuziek.
Germano Almeida
is een bekende auteur. Zijn 'O Testamento do Sr. Napumoceno da Silva Araujo' (1991) werd vertaald in het Nederlands als 'Het testament van senhor Araujo' (2000).
Het nationale gerecht is
cachupa
, een
maisgerecht
met verschillende soorten bonen. Er zijn meerdere soorten zoals cachupa rica met vis en vlees, maniok, aardappelen en andere groenten.
Canja is een soep met rijst, kip en groenten.
Sinds 1976 wordt gespeeld om het
Kaapverdisch voetbalkampioenschap
. De meeste kampioenschapstitels zijn gewonnen door
Sporting Clube da Praia
uit
Praia
en
CS Mindelense
uit
Mindelo
.
Het
voetballand Kaapverdie
bereikte in 2012 voor de eerste keer de eindronde van de
Afrika Cup
. Tijdens de eindronde in Zuid-Afrika werd Kaapverdie op 27 januari 2013 verrassend tweede in de poule waardoor Kaapverdie verder mocht spelen in de kwartfinale. De kwartfinale werd met 2-0 verloren van
Ghana
.
De
Kaapverdische nationale voetbalploeg
heeft de bijnaam
Tubaroes Azuis
(Blauwe Haaien).
Kaapverdie is vanwege de goede surf-omstandigheden
[17]
bekend om wavesailing en
kiteboarden
, beide wedstrijdvormen binnen het
windsurfen
.
Kaapverdie is een populaire stop voor zeilers die de Atlantische Oceaan over zeilen. Vanwege het Venturi effect tussen de eilanden zijn de zeilomstandigheden doorgaans matig tot zwaar met gemiddeld windkracht 5 - 6 Beaufort tussen de eilanden in het passaatseizoen. Op de eilanden is in beperkte mate zeiljachtverhuur beschikbaar.
[18]
Sinds 1996 doet Kaapverdie mee aan de
Olympische Spelen
.
De
Kaapverdische escudo
is de
munteenheid
van Kaapverdie. De Kaapverdische escudo is aan de
euro
gekoppeld (1 euro = 110,265 escudo).
Volgens het
Ontwikkelingsprogramma van de Verenigde Naties
leeft in Kaapverdie 20,6% van de bevolking van minder dan USD 1,25 per dag.
[19]
Het
CIA World Factbook
schatte dat in 2000 30% van de bevolking onder de
armoedegrens
leefde. Daarmee is Kaapverdie na
Sierra Leone
het armste land van Afrika.
[20]
Kijkt men echter naar het bruto nationaal product per hoofd van de bevolking, dan zien we een gunstiger beeld. Met een BNP van 3700 dollar per hoofd, komt Kaapverdie uit op een 161e plek van 230 landen.
Kaapverdie behoort tot de armste landen ter wereld. De
werkloosheid
onder de beroepsbevolking bedraagt circa 25%; evenveel heeft te weinig werk. Door de grote droogte gingen vele oogsten verloren. Met voedselimport verbruikt men waardevolle valuta. Om buitenlands geld te verkrijgen is Kaapverdie afhankelijk van de emigranten die overzee leven en van ontwikkelingshulp. Hiermee worden grote werkgelegenheidsprogramma's gefinancierd: herbebossing, het maken van terrassen van de voor de landbouw bestemde berghellingen en wegenbouw.
Alhoewel bijna 50% van de bevolking werkzaam is in de landbouw, draagt deze sector maar voor 12% bij in het bruto nationaal product (bnp). Op de lange duur zou Kaapverdie zijn afhankelijkheid van de landbouw kunnen verkleinen door zich meer te richten op de visserij, die zich gunstig ontwikkelt, en vooral op de dienstverlening en op de gespecialiseerde industrie. In 1989 werd een wet aangenomen, die investeringen ten behoeve van exportproducten en daarmee het scheppen van arbeidsplaatsen aanmoedigt, alsmede in een tien jaar lange vrijstelling van belasting, een tolvrije in- en uitvoer en in vrije winstovermakingen voorziet. Voor energie is men afhankelijk van geimporteerde aardolie en bijproducten.
Er is een mogelijkheid voor hydro-elektriciteit. De mijnbouw en industrie beperken zich tot de winning van zout en vulkanisch materiaal, en een conservenfabriek. Het bankwezen, dat verrassend efficient werkt, wordt nog verder uitgebreid. De centrale bank is de Banco de Cabo Verde, die tevens de commerciele bank is. Op Sal, Praia, Boa Vista en Sao Vicente is een internationale luchthaven. Portugal is zowel voor de import (voedingsmiddelen en transportmateriaal) als voor de export (vis en visconserven) veruit de belangrijkste handelspartner.
Op 1 januari 2008 promoveerde Kaapverdie van de lijst van Minst Ontwikkeld Landen (MOL) naar de lijst van Laag Middeninkomen Landen. Dit omdat het gemiddelde inkomen omhoog was gegaan en men gestegen was op de Human Development Index van de UNDP. Ook wil de regering de economie moderniseren en het macro-economisch beleid beter monitoren en een
anticyclisch beleid
voeren. Er zijn via overheidsinvesteringen stappen gezet naar een betere dienstensector die vooral gericht is geweest in het eerste decennium van de 21e eeuw op toerisme alsmede maritiem en luchttransport door de gunstige strategische ligging op de verbindingsroutes tussen Europa en Latijns-Amerika en tussen Afrika en de VS. In de editie 2011 van “Doing Business” riep de Wereldbank Kaapverdie uit tot een van de meest succesvolle hervormers met betrekking tot het bedrijfslevenklimaat.
[21]
Toerisme
is een van de belangrijkste sectoren voor de ontwikkeling van de Kaapverdische economie, en voor de groei van het bruto nationaal product van Kaapverdie. In totaal draagt de toerisme- en reisindustrie voor 17,2% bij aan het bruto binnenlands product van Kaapverdie.
[22]
Het droeg aanzienlijk bij aan de opbrengsten (winsten) en werkgelegenheid. Het aantal toeristen per jaar is gegroeid van 45.000 in 1997
[23]
naar 716.775 in 2017.
[24]
Sal en Boa Vista zijn de populairste bestemmingen met 76,7% van alle bezoekers. Samen zijn ze verantwoordelijk voor 90,8% van de overnachtingen in Kaapverdie. Sal heeft daarbij een aandeel van 54,8% van de overnachtingen, gevolgd door Boa Vista met 36,0% en Santiago met 3,5%.
[24]
Bezoekers per nationaliteit:
[24]
Bronnen, noten en/of referenties
- ↑
https://www.pewforum.org/interactives/global-christianity/#/Cape%20Verde,Catholic
- ↑
https://www.pewforum.org/interactives/global-christianity/#/Cape%20Verde,Protestant
- ↑
(
en
)
Verenigde Naties 2013
- ↑
a
b
(
en
)
Laatste census 16 juni 2010 (via V.N.)
- ↑
Niet-officiele schatting CIA Factbook juli 2020
, berekend door US Bureau of the Census (gearchiveerd)
- ↑
(
en
)
climatestotravel.com/climate
.
Gearchiveerd
op 3 juni 2023.
- ↑
National Oceanic and Atmospheric Administration
.
Gearchiveerd
op 9 juni 2023.
- ↑
(
en
)
metoffice.gov.uk
- ↑
(
en
)
capeverdeweb.com/weather.asp
- ↑
(
en
)
windfinder.com
.
Gearchiveerd
op 14 januari 2023.
- ↑
(
en
)
independent.co.uk
- ↑
(
pt
)
Portal do Instituto Nacional de Estatistica
- ↑
(
en
)
Population; sex, age, origin and generation ? Cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS)
- ↑
KAAPVERDIERS, EEN BONT VOLKJE
.
Het Nieuwsblad
.
Gearchiveerd
op
8 juni 2021
. Geraadpleegd op
8 juni 2021
.
- ↑
(
en
)
CIA Factbook
- ↑
(
en
)
Gegevens ontleend aan het CIA Factbook
- ↑
(
en
)
Surfing and surf spots Cape Verde Island
.
CapeVerdeIslands.org
(
23 april 2017
).
Gearchiveerd
op
8 augustus 2020
. Geraadpleegd op
23 augustus 2020
.
- ↑
Zeilen in Kaapverdie, Kaapverdische Eilanden
.
Gearchiveerd
op 9 juni 2023.
- ↑
UNDP: Human development indices - Table 3: Human and income poverty (Population living below $1.25 a day (2000-2007))
.
Gearchiveerd
op 3 juni 2022.
- ↑
CIA World Factbook: Population below poverty line
- ↑
CIA World Factbook: Cape Verde
- ↑
(
en
)
[1]
, Rapport: Travel & Tourism ? Economic Impact 2017, Cape Verde, ingezien 5 maart 2018
- ↑
(
en
)
data.worldbank.org
, De Wereldbank, ingezien 12 maart 2017
- ↑
a
b
c
[2]
, Het Kaapverdisch Bureau van de Statistiek (rapport: Estatisticas do turismo movimentac?o de Hospedes ? 2017), ingezien 5 maart 2018.
Gearchiveerd
op 29 maart 2023.