Ilha de Mocambique
(
Portugees
voor "Mozambique-eiland") is een eiland en stad voor de kust van het Afrikaanse land
Mozambique
, dat vernoemd is naar het eiland. Wegens de historische betekenis van het eiland staat het sinds 1991 op de
Werelderfgoedlijst
van
UNESCO
.
Het eiland Mozambique ligt in de
Mossurilbaai
in de
Straat Mozambique
en maakt deel uit van de noordelijke provincie
Nampula
. Het heeft een oppervlakte van 1,5 km² en heeft zo'n 54.000 inwoners.
Het eiland is sinds de jaren 1960 via een drie kilometer lange brug met het vasteland verbonden, met vlakbij een vliegveld.
De historische bouwwerken, aan de noordkant van het eiland, omvatten vestingwerken, kerken en kapellen. Het
Paleis van Sao Paulo
, de voormalige gouverneursresidentie, is nu een museum. Er is ook een tweede museum, in een voormalige kerk, waar religieuze kunst tentoongesteld wordt. Naast de kerken en kapellen zijn er ook twee
moskeeen
en een
hindoeistische
tempel op het eiland.
Kaart van het eiland door
Pieter van den Keere
, 1598
Vanaf de 10e eeuw was het eiland een belangrijke
Arabische
handelspost. De naam van het eiland, Mozambique, werd afgeleid van Moussa Ben Mbiki, een Arabische handelaar die op het eiland woonde.
De Portugese ontdekkingsreiziger
Vasco da Gama
kwam op 2 maart 1498 aan bij het eiland. In 1506 werd het eiland door
Tristao da Cunha
en
Afonso de Albuquerque
bezet, en een jaar later vestigden de Portugezen er een handelspost en vlootbasis. De
Kapel van Nossa Senhora de Baluarte
, in 1522 op het eiland gebouwd door de Portugezen, wordt beschouwd als het oudste Europese bouwwerk op het zuidelijk halfrond. In 1558 begonnen de Portugezen met de bouw van
Fort Sao Sebastiao
, dat ongeveer 50 jaar in beslag nam.
Het eiland werd de hoofdplaats van de Portugese bezittingen in Zuidoost-Afrika. Het was een belangrijk centrum voor handel in slaven, specerijen en goud, en diende als stopplaats voor de Portugese handelsroute naar
India
. In opdracht van de
Vereenigde Oostindische Compagnie
probeerde
Paulus van Caerden
in 1607 and 1608 het eiland te veroveren, maar de Portugezen wisten de Nederlandse aanvallen af te slaan.
Het ziekenhuis uit 1877 was lange tijd het grootste ziekenhuis van Afrika ten zuiden van de Sahara.
Na de opening van het
Suezkanaal
verloor het eiland haar belang en in 1898 werd de hoofdstad van Portugees Mozambique verplaatst naar Lourenco Marques, nu de hoofdstad
Maputo
.
Wegens haar culturele waarde werd het eiland in 1991 toegevoegd aan de
Werelderfgoedlijst
van
UNESCO
.
-
Standbeeld van Vasco da Gama voor de voormalige gouverneursresidentie
-
Het eiland gezien vanaf Fort Sao Sebastiao. Op de achtergrond de brug naar het vasteland.
-
De Kapel van Nossa Senhora de Baluarte wordt beschouwd als het oudste Europese bouwwerk op het zuidelijk halfrond
-
Monument ter nagedachtenis aan de slavenhandel, bij het voormalige vertrekpunt voor slaven
-
Kerk van Santo Antonio