Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Olga Maria Elisabeth Frederike Schwarzkopf
(
Jarotschin
(
Posen
, thans Jarocin,
Polen
),
9 december
1915
-
Schruns
(
Oostenrijk
),
3 augustus
2006
) was een
Duitse
sopraan
, die later de
Britse
nationaliteit
aannam. Ze was gehuwd met de Britse platenproducent
Walter Legge
.
Na de Musikhochschule te
Berlijn
doorlopen te hebben,
debuteerde
zij in 1938 als bloemenmeisje in
Wagners
laatste
opera
,
Parsifal
. Korte tijd later werd zij lid van de
NSDAP
, trad op in
Heimat
-
films
en zong voor de
SS
aan het
oostfront
. Dat kwam haar later op een lange
boycot
in de
Verenigde Staten
te staan.
Er bestaan vele opnamen van haar, waarvan verscheidene door kenners worden gerekend tot de mooiste
interpretaties
van
operarollen
of
liederen
die tot op heden zijn gemaakt - misschien geevenaard, maar nimmer overtroffen. Zij was bekend om haar buitengewoon mooie stem die zij met grote
virtuositeit
en met een niet aflatend streven naar perfectie gebruikte. Zij straalde een onaantastbaar
kunstenaarschap
uit, met een hoge stem die gekenmerkt werd door de totale technische perfectie in expressie en voordracht. De zeldzame kritiek die weleens werd uitgeoefend, wees op een zo grote aandacht voor de
techniek
van het zingen, dat de directe emotionele impact van het gezongene daarbij misschien weleens wat tekort kwam.
Met name excelleerde Schwarzkopf in werken van
Mozart
,
Richard Strauss
(
Vier letzte Lieder
),
Hugo Wolf
en
Stravinsky
(
The Rake's Progress
). Schwarzkopf hield na het beeindigen van haar zangcarriere nog regelmatig
masterclasses
, waarin zij soms genadeloze kritiek op jonge zangers uitte. Ze bleek een vreeswekkend strenge meesteres te zijn voor onder anderen de Nederlandse zangers
Charlotte Margiono
,
Wendela Bronsgeest
,
Miranda van Kralingen
, Maarten Koningsberger, Math Dirks en
Nico van der Meel
.
Elisabeth Schwarzkopf overleed op 90-jarige leeftijd in Oostenrijk.
- Elisabeth Schwarzkopf interprets songs by Wolf, Schubert, Strauss, Purcell, Arne & Quilter
, Liedjes uit het RIAS-archief uit 1958, meewerkenden: Elisabeth Schwarzkopf | Michael Raucheisen (audite 95.633, CD 2009).
- Johannes Brahms:
Ein deutsches Requiem
. EMI Classics, met Dietrich Fischer-Dieskau, Dir.: Otto Klemperer
- Wolfgang Amadeus Mozart:
Don Giovanni
. EMI Classics ? met Eberhard Waechter, Joan Sutherland und unter Carlo Maria Giulini
- Wolfgang Amadeus Mozart:
Cosi fan tutte.
EMI Classics, met Leopold Simoneau, Sesto Bruscantini, Dir.: Herbert von Karajan
- Wolfgang Amadeus Mozart:
Cosi fan tutte.
EMI Classics, met Alfredo Kraus, Giuseppe Taddei, Dir.: Karl Bohm
- Elisabeth Schwarzkopf singt Lieder von Schubert, Schumann und Richard Strauss,
EMI
- Elisabeth Schwarzkopf sings Operetta,
Johann Strauß, Carl Zeller, Karl Millocker, Franz Lehar e.a., Dir.: Otto Ackermann, EMI (1959)
- Engelbert Humperdinck:
Hansel und Gretel,
EMI Classics, met Elisabeth Grummer, Dir.: Herbert von Karajan
- Johann Strauß:
Die Fledermaus
, met Nicolai Gedda, Erich Kunz, Dir.: Herbert von Karajan
- Richard Strauss:
Ariadne auf Naxos,
met Rita Streich, Irmgard Seefried, Hermann Prey, Dir.: Herbert von Karajan
- Richard Strauss:
Capriccio.
EMI Classics ? met Eberhard Waechter, Dietrich Fischer-Dieskau en onder Wolfgang Sawallisch
- Richard Strauss:
Der Rosenkavalier
. EMI Classics ? als
Marschallin
onder Herbert von Karajan in een opname uit 1956
- Richard Strauss:
Vier letzte Lieder
en
12 Orchesterlieder
, Dir.: George Szell, Emi-Classics, in opnamen van 1966 en 1969
- Hugo Wolf:
Italienisches Liederbuch
, met Dietrich Fischer-Dieskau, Gerald Moore, EMI Classics ? opname van 1965/66
- Verdi:
Requiem ? Aufnahme 1964
, ES, Christa Ludwig, Nicolai Gedda, Dir. C. M. Giulini,
- Verdi:
Requiem ? Aufnahme 1954
, ES, di Stefano, Siepi, Dir. Victor de Sabata, koor en orkest Mailander Scala
- Richard Wagner:
Die Meistersinger von Nurnberg
. ? als Eva onder Herbert von Karajan in een live-opname (Bayreuther Festspiele) van 1951
- Beethoven:
Missa solemnis D-Dur op. 123
, opname september 1958, ES, Ludwig, Gedda, Dir. H.v.Karajan, Philh. Orch. London
- Elisabeth Schwarzkopf ? Portrait einer Sangerin.
Een film van Wolf-Eberhard von Lewinski. productie: SR. Uitgezonden op het Erste ter gelegenheid van de 70e verjaardag van de artiest in december 1985.
- Die unerbittliche Kunst ? Meisterkurs Lied bei Elisabeth Schwarzkopf
. Een film van Syrthos J. Dreher, 92 minuten, Stuttgart 1988, SDR. Verkorte versie (60 min.) uitgezonden op SWR 3, SRG/DRS en Classica. Oorspronkelijke titel
Ich will nicht grausam sein, aber es geht am schnellsten
, later veranderd op verzoek van E. Schwarzkopf. Verdeeld in 6 verschillende lessen (bijv.
Vom Sitz der Stimme
,
Vom Legato
,
Vom Begreifen des Textes
,
Vom Klavierspiel
). De laatste,
The Legacy
, is een interview van 30 minuten.
- Dich hab ich vernommen! Elisabeth Schwarzkopf unterrichtet Lieder von Hugo Wolf.
Een film van Norbert Beilharz, 60 minuten, productie: SWR, eerste uitzending: 12 oktober 2003 Documentatie van haar laatste masterclass aan de Internationale Hugo Wolf Akademie Stuttgart in Wenen met Evgenia Grekova, Radu Cojocariu, Gundula Schneider, Agust Olafsson, Jae Eun Lee en Hartmut Holl aan de piano. -
Elisabeth Schwarzkopf-Masterclass
is dezelfde film ingekort met een kwartier.
- Der Rosenkavalier.
Film van Paul Czinner, met Schwarzkopf, Edelmann, Jurinac, Kunz, Rothenberger, Dir. H. von Karajan, Salzburg 1960, 192 minuten op dvd.
- Elisabeth Schwarzkopf. A Viennese Evening.
Ltg. Willi Boskowsky, opname van een Weense avond, 31 oktober 1963 van Radio Canada, dvd, s/w, 49 minuten, Format 4:3, NTSC, let op de regiocode. ES zingt
Wiener Blut
,
Sei nicht bos
,
Schenkt man sich Rosen in Tirol
,
Viljalied
,
Wien Wien
- Elisabeth Schwarzkopf soprano. Opnamen van concerten London 1961, London 1970 (Gerald Moore) en Paris 1967 (dirigent: Berislav Klobu?ar). Deels s/w. DVD medici arts NTSC.
- Medewerking in de speelfilms
Der Verteidiger hat das Wort
, Duitsland 1943/1944 met R. Fernau en Heinrich George en
Das Madchen von Saint Coeur
, korte speelfilm uit 1939/1940, beide opgeslagen in het Bundesfilmarchiv in Berlijn-Wilmersdorf, rechten in bezit van de Murnau Stichting
- Filmportret uit 1986 van Alan Benson, GB. Speelduur 60 minuten, E.S. vertelt over haar leven en carriere. Impressies van de masterclass in Aldeburgh maken het filmportret compleet.
- E.S.
Masterclass
. Documentaire, Duitsland, 2000, 60 minuten ES werd gezien toen ze de Russische zangeres Evgenia Grekova les gaf tijdens haar laatste masterclass. Ze oefenden samen Mozart's
Pamina
.
- E.S. in gesprek met August Everding. Da Capo eerste uitzending van 17 mei 1986, 60 minuten.
- E.S. in gesprek met Karl Lobl op 12 december 2004 live vanuit de Wiener Staatsoper, 55 minuten.
Koningin
Elizabeth II
benoemde haar in 1992 tot
Dame Commander
in de
Orde van het Britse Rijk
(DBE). Daarmee verwierf zij persoonlijke, niet-erfelijke adeldom en werd "Dame Elisabeth". In Duitsland werd zij in de Orde
Pour le Merite
gekozen.
- Elisabeth Schwarzkopf was zich zeer bewust van haar vocale kwaliteiten. In het
BBC
-radioprogramma
Desert Island Discs (Platen voor een onbewoond eiland
), waarbij de gast van de week acht platen mag uitkiezen om mee te nemen bij verbanning naar een onbewoond eiland, koos zij zeven van haar eigen opnamen. In het begin van dit radioprogramma zei ze, zich excuserend, dat ze voor een keer zeven platen van zichzelf koos, omdat ze haar leven wilde herbeleven. “Wanneer we de opnames doen, luisteren we er zo vaak naar dat we, wanneer ze een keer klaar zijn, geen tijd hebben om ze te herbeluisteren, en dat wil ik doen wanneer ik op het eiland ben.”
- Moderne
operaregisseurs
konden haar goedkeuring niet wegdragen: de naam van
Peter Sellars
mocht in haar aanwezigheid niet genoemd worden.
[1]
Bronnen, noten en/of referenties
- ↑
Newsweek
, 15 Oct. 1990
|