Paul Barras
was het machtigste en langstzittende lid van het Directoire.
Het
Directoire
(Nederlands ook wel
Directorium
genoemd)
[1]
was het vijfkoppige bestuur van
Frankrijk
dat het land tijdens een deel van de
Franse Revolutie
regeerde, van 1795 tot 1799. De term wordt ook gebruikt voor de periode in de Franse geschiedenis waarin het Directoire het land bestuurde.
Nadat op
22 augustus
1795 een nieuwe
Franse Grondwet
was ingevoerd, werd op 26 oktober 1795 de
Nationale Conventie
opgeheven. Voor het opheffen van de Conventie werd op 26 oktober nog een algemene
amnestie
afgekondigd voor strafbare handelingen die uitsluitend met de revolutie te maken hadden.
De periode van het Directoire duurde van
2 november
1795
tot
9 november
1799
. Zij volgde op het
jakobijnse
schrikbewind
van
Maximilien de Robespierre
, die ten val gebracht werd door de
Thermidoriaanse Reactie
van 27 juli 1794. De "thermidorianen" stelden het Directorium in als Uitvoerend Bewind van de
Eerste Franse Republiek
met de Grondwet van 23 september 1795.
[1]
De uitvoerende macht bestond tijdens deze periode uit vijf directeuren. Elk jaar werd een van hen vervangen.
Het nieuwe regime maakte korte metten met het algemeen stemrecht van de
Terreur
. Het
cijnskiesstelsel
werd heringevoerd. Er bleven nog maar 30.000 kiezers over, tweemaal minder dan onder de constitutionele monarchie van 1791.
[2]
Napoleon Bonaparte
als eerste consul. Schilderij van
Ingres
.
Voor de eerste keer in de Franse geschiedenis bestond de wetgevende macht uit een
parlement
, bestaande uit twee kamers:
De
directeuren
werden benoemd door de Raad van Ouden op basis van een lijst, opgesteld door de Raad van Vijfhonderd.
Het Directoire werd geplaagd door een economische depressie, en Frankrijk kende in 1795 nog een
hongersnood
, ten gevolge van een misoogst. De koers van het papiergeld was nog 1% van zijn nominale waarde. In de
Vendee
gingen de
burgeroorlog
en de repressie voort. Deze opstand werd uiteindelijk onderdrukt door het leger. De historicus Palmer noemt het Directoire een "ineffectieve dictatuur"
[3]
. Brown beschrijft "chronisch geweld, dubbelzinnige justitie, en herhaalde toevlucht tot zware repressie".
[4]
Het Directoire, dat geen steun onder de bevolking kreeg, bleef aan de macht door illegale kunstgrepen en vervalste verkiezingen.
[5]
Toen de parlementaire meerderheid een aantal maatregelen uit het begin van de Franse Revolutie wilde terugdraaien, zoals de
priestervervolging
, pleegden drie directeurs een staatsgreep op 18 fructidor V (4 september 1797), waarbij
Paul Barras
door Napoleon naar voren werd geschoven als nieuwe machthebber. Een nieuwe golf van Terreur (de
directoriale Terreur
[6]
) brak los, waarbij
militaire commissies
royalisten, priesters en politieke opponenten veroordeelden. Vaak bestond de veroordeling uit verbanning naar
Frans-Guyana
, hetgeen
de droge guillotine
genoemd werd. De nieuwe Directeurs brachten de staatsschuld eenzijdig terug tot een derde (tiers consolide).
De worsteling van het Directoire met de volkswil leidde uiteindelijk tot groeiende invloed van het leger. Met de
Staatsgreep van 18 Brumaire VIII
(9 november 1799) nam
Napoleon Bonaparte
de macht in Frankrijk over. Hiermee kwam er een einde aan het Directoire en aan de Franse Revolutie. De periode hierna is het
Consulaat
, eerst met drie consuls en vervolgens met Napoleon als levenslang consul. Deze periode eindigde door
Napoleons kroning tot keizer
op 2 december 1804, waarbij het
Keizerrijk
ontstond.
Bronnen, noten en/of referenties
- ↑
a
b
Encarta-encyclopedie Winkler Prins (1993?2002) s.v. "Directoire [geschiedenis]". Microsoft Corporation/Het Spectrum.
- ↑
Jean-Paul Bertaud, La Revolution francaise, Paris, Perrin, 2004, p=284.
- ↑
R.R. Palmer and Joel Colton,
A History of the Modern World
(4de uitgave 1971), p. 412.
- ↑
Howard G. Brown
(2007).
Ending the French Revolution: Violence, Justice, and Repression from the Terror to Napoleon
. U. of Virginia Press, p. 1.
Gearchiveerd
op
9 december 2020
.
- ↑
Jerome Blum, Rondo Cameron en Thomas G. Barnes,
The European World - A History
(2e uitgave 1970) p. 488.
- ↑
Georges Lefebvre, La France sous le Directoire, 1795?1799, tweede uitgave, Parijs, 1984.
|