Bosniakken
(verouderd:
Bosniaken
,
[1]
enkelvoud:
Bosniak
,
Bosnisch
:
Bo?njaci
,
Turks
:
Bo?nak
) zijn een
Zuid-Slavische
bevolkingsgroep op de
Balkan
. Daarnaast identificeren ongeveer 100.000 inwoners van
Turkije
zich als Bosniak en zijn naar schatting nog eens 2 miljoen inwoners van Turkije van Bosniakse afkomst (2008).
[2]
[3]
De Bosniakken zijn voor het eerst in een aantal documenten in het middeleeuwse
Bosnie
genoemd, onder de naam
Bo?njani
. Bosniakken kwamen als
Slaven
naar de Balkan die zich later zouden vermengen met de inheemse bevolking aldaar.
Tijdens de
Ottomaanse
overheersing van de Balkan, voornamelijk in de 16e en 17e eeuw, werden de Bosniakken door de
islam
beinvloed. Dit gebeurde veelal uit economische motieven maar ook doordat jonge jongens werden ingelijfd in het Ottomaanse leger, onder andere bij de
Janitsaren
, en daar werden bekeerd tot de islam. Na de val van het Ottomaanse Rijk werden Bosniakken in veel gevallen onderdrukt doordat zij als collaborateurs met de Ottomaanse Turken werden gezien. Dit kwam onder andere omdat de troepen van het Ottomaanse Rijk voor een deel uit Bosniakken bestonden.
Bosniakken zijn
Slavische moslims
van origine, ze worden ook wel
Bosnische moslims
genoemd. Bosniakken wonen niet alleen in Bosnie, maar bijvoorbeeld ook in
Kroatie
,
Servie
,
Noord-Macedonie
,
Montenegro
, Kosovo en
Slovenie
. Veel Bosniakken zijn seculiere moslims of hebben zich, als gevolg van de communistische invloeden in het verleden, van de religie afgewend. In
het oude Joegoslavie
werden Slavische moslims beschouwd als
Moslim van nationaliteit
. Op de Balkan wonen ook moslims die geen Bosniak zijn, zowel van Slavische (
Pomaken
,
Gorani
en
Torbe?
) als niet-Slavische oorsprong, bijvoorbeeld geimmigreerde
Turken
en
Arabieren
.
De
Bosnische Burgeroorlog
, die van
1992
tot
1995
duurde, is een van de
oorlogen in Joegoslavie
die uitbraken als gevolg van het uiteenvallen van
het oude Joegoslavie
. De oorlog ontstond toen Bosnie en Herzegovina zich in 1992 onafhankelijk verklaarde. De Bosniakken waren de drijvende kracht achter deze afscheiding. Dit kwam met name door een uitspraak van
Radovan Karad?i?
die openlijk stelde dat als Bosnie en Herzegovina zich onafhankelijk zou verklaren de Bosniakken een gigantisch probleem hadden. De oorlog die volgde leidde onder meer tot de
massamoord op Bosnische moslims bij Srebrenica
.
Tijdens de Bosnische Oorlog werden met de
Bosniers
door de
media
vooral de Bosniakken bedoeld.
In
Bosnie en Herzegovina
werden er in de volkstelling van 2013 zo’n 1.769.592 Bosniakken geteld, hetgeen iets meer dan 50% van de Bosnische bevolking is.
In de volkstelling van 2011 werden er 145.278 Bosniakken geteld in Servie, hetgeen 2% van de Servische bevolking is. De Servische Bosniakken wonen vooral in de historische regio
Sand?ak
, met name in de districten
Ra?ka
en
Zlatibor
. In de gemeenten
Tutin
(90%),
Novi Pazar
(77%) en
Sjenica
(73%) vormen Bosniakken zelfs een meerderheid van de bevolking, gevolgd door significante minderheden in
Prijepolje
(35%) en
Priboj
(21%).
In de volkstelling van 2011 werden er 53.605 Bosniakken in
Montenegro
geteld, hetgeen 8,65% van de bevolking van Montenegro is. De Bosniakken wonen voornamelijk in het noorden van Montenegro, in de historische regio
Sand?ak
en vormen de meerderheid van de bevolking in vier gemeenten:
Ro?aje
(84%),
Petnjica
(83%),
Plav
(56%) en
Gusinje
(43%).
In 2002 werden er 32.009
Moslim van nationaliteit
en Bosniakken geteld in Slovenie, hetgeen 1,6% van de Sloveense bevolking is.
In de volkstelling van 2011 werden er 31.479 Bosniakken in
Kroatie
geteld, hetgeen 0,8% van de Kroatische bevolking is. De meeste Bosniakken leven in de hoofdstad
Zagreb
(8.119 personen),
Istrie
(6.146 personen) en
Primorje-Gorski Kotar
(4.877 personen).
De Kosovaarse volkstelling van 2011 telde 27.553 Bosniakken, hetgeen 1,6% van de bevolking van
Kosovo
is. De Bosniakken vormen na
Albanezen
de grootste groep in Kosovo. Zij wonen vooral in
Prizren
en
Dragash
.
De Bosniakken in Albanie wonen vooral in
Shijak
en
Libofshe
.
Grote gemeenschappen van Bosniakken zijn woonachtig in
Duitsland
(158.158 personen),
Oostenrijk
(128.047 personen),
Zweden
(90.498 personen) en
Zwitserland
(46.773 personen).
In de Verenigde Staten leven zo’n 350.000 Bosniakken, vooral in
St. Louis
. In
Australie
wonen bijna 40.000 Bosniakken.
- Edin D?eko
, voetballer
- Vahid Halilhod?i?
, voetbaltrainer
- Alija Izetbegovi?
, president van Bosnie en Herzegovina
- Emina Jahovi?
, zangeres
- Adem Ljaji?
, voetballer
- Naser Ori?
, bekend van de val van Srebrenica
- Mohammed Sacirbey
, diplomaat
- Danis Tanovi?
, Oscarwinnaar
- Miralem Pjani?
, voetballer
- Sead Kola?inac
, voetballer
- Zlatan Ibrahimovi?
, voetballer
- Haris Seferovi?
, voetballer
Bronnen, noten en/of referenties
|
Europese etniciteiten en nationaliteiten