Aken
(Duits:
Aachen
, Akens dialect:
Oche
, Frans:
Aix-la-Chapelle
) is een stad in het
Regierungsbezirk Keulen
in de
Duitse deelstaat
Noordrijn-Westfalen
. De stad telt 248.878 inwoners (31 december 2020)
[1]
op een oppervlakte van 160,85
km²
.
De stad ligt dicht bij de grens met Belgie en Nederland, tegen het Limburgse
Vaals
en in de buurt van het
Luikse
Kelmis
, ongeveer 55 km ten westen van
Keulen
.
Bestuurlijk vormt Aken een
kreisfreie Stadt
binnen de
Stadsregio Aken
in het
Regierungsbezirk
Keulen. De
agglomeratie
van Aken is grensoverschrijdend en omvat plaatsen als het Nederlandse Vaals en
Kerkrade
en het Belgische
Kelmis
.
Aken is een stad met een lange geschiedenis en een
Dom
. Het is tevens een industrieel centrum in een
steenkoolgebied
en een belangrijk
spoorwegknooppunt
met aansluiting op de
hogesnelheidslijn
naar Keulen en Luik en de
Montzenroute
naar de Antwerpse haven. Het vliegveld van Aken,
Maastricht Aachen Airport
, ligt op Nederlands grondgebied, zo'n 30 km van de stad, nabij het Limburgse
Beek
.
De
RWTH Aken
(
Rheinisch-Westfalische Technische Hochschule
) is een van de belangrijkste technische universiteiten, speciaal voor werktuigbouwkunde, auto- en productietechniek. Een onderdeel vormt het
Universitair Ziekenhuis Aken
, dat het op een na grootste in een enkel gebouw gevestigde ziekenhuis van Europa is. De stad ligt in de
Noord-Eifel
.
Uit een van de handschriften van de
Salische wetten
is overgeleverd, dat
Karel de Grote
er van spreekt dat de plaats met door de Romeinen gebouwde baden en vorstelijke gebouwen A
quis
werd genoemd.
[2]
Hij stichtte er zijn
palts
. De stadsnaam is dus waarschijnlijk afkomstig van het warme water dat daar stroomde, in Latijn "aqua" (water). Aken heet in het Akens
Ripuarische
dialect
Oche
, in het Duits
Aachen
, in het Frans
Aix-la-Chapelle
, in het
Limburgs
Aoke
en in het
Luxemburgs
Oochen
.
De Romeinen noemden de hete,
zwavelhoudende
minerale bronnen in deze omgeving
Aquis-Granum
, naar de Keltische god van de genezing Grannus. Sinds de
Romeinse tijd
zijn deze hete bronnen gekanaliseerd en veranderd in geneeskrachtige baden, die nog steeds in gebruik zijn.
A
, is een
Oudnederlands
woord, verwant aan het Latijnse
aqua
, ook terug te vinden in riviernamen, en betekent 'water'. In Franssprekende delen van het voormalige Romeinse Rijk veranderde dit in
Aix
. Zo is de Franse naam van Aken
Aix-la-Chapelle
. Dit vindt men ook terug in de namen van andere Romeinse
kuuroorden
zoals
Aix-en-Provence
en
Aix-les-Bains
.
De Rijksstad Aken was van 1306 tot 1797 een
Rijksstad
binnen het
Heilige Roomse Rijk
.
In 1880 had Aken een inwoneraantal van 80.000. Meerdere spoorwegen kwamen hier bij elkaar. Aken werd hierdoor een industriestad, waar onder andere spoorstaven, spelden, naalden, knopen, tabak, wol- en zijdeproducten geproduceerd werden.
Nadat Aken beschadigd was geraakt in de
Tweede Wereldoorlog
, was het de eerste Duitse stad die door de
geallieerden
bevrijd werd van het
nationaalsocialisme
. Het was ook de eerste Duitse stad waar na de oorlog weer een dagblad verscheen.
Sinds 1950 reikt de stad de jaarlijkse
Karelsprijs
uit aan mensen of instituten die uitzonderlijk werk hebben verricht voor het Europese verenigingsproces. In 2003 werd de medaille uitgereikt aan de
Franse
oud-president
Valery Giscard d'Estaing
; verder o.a. in 1996 aan koningin
Beatrix
, in 1976 aan
Leo Tindemans
, in 1967 aan
Joseph Luns
, in 1957 aan
Paul-Henri Spaak
en in 1951 aan
Hendrik Brugmans
.
Aken ligt in het
stroomgebied van de Maas
, is de westelijkste Duitse
Großstadt
, grenst aan het
drielandenpunt
op de
Vaalserberg
en is een van de vele
agglomeraties
van Noordrijn-Westfalen. Op ongeveer 30 km ten zuidwesten ligt het natuurpark
Hoge Venen
.
De stad wordt deels omgeven door heuvels en bossen. Aan de noordzijde van het centrum liggen de
Salvatorberg
en de
Lousberg
. Ten westen ligt de
Schneeberg
. Ten westzuidwesten ligt de Vaalserberg met het
Drielandenpunt
. Aansluitend daaraan ligt ten zuidwesten van de stad het
Preusbos
, en ten zuiden van de stad het
Akenerbos
. In Aken begint het
Wormdal
waar doorheen in noordelijke richting de rivier de
Worm
stroomt.
Het hoogste punt van de stad ligt op 410 meter boven
NN
in het uiterste zuidoosten van de gemeente. Het laagste punt van de gemeente bedraagt 125 meter boven NN en is te vinden in het noorden van de stad. De lengte van de stadsgrens bedraagt 87,7 km, daarvan vormt 23,8 km de staatsgrens met Belgie en 21,8 km de staatsgrens met Nederland. De grootste lengte van de stad in noord-zuid richting bedraagt 21,6 km, de grootste oost-west afstand bedraagt 17,2 km.
[3]
Aken grenst aan de volgende gemeenten:
Herzogenrath
,
Wurselen
,
Eschweiler
,
Stolberg
en
Roetgen
(liggen allemaal in het district Aken),
Raeren
en
Kelmis
(provincie Luik) in Belgie, Vaals,
Gulpen-Wittem
,
Simpelveld
,
Heerlen
en Kerkrade (provincie Limburg) in Nederland.
Het stadsgebied wordt bestuurlijk verdeeld in zeven wijken met elk een wijkraad, wijkraadvoorzitter en een steunpunt van de gemeente (
Bezirksamt
). De wijkraad wordt, gelijktijdig met de gemeenteraadsverkiezingen, door alle stemgerechtigde burgers van de wijk gekozen. De wijken kunnen verder worden onderverdeeld in buurten.
Aken bestaat uit:
- Aken-Centrum
- Markt, Theater, Lindenplatz, St. Jakob, Westpark, Hanbruch, Horn, Ponttor, Hansemannplatz, Soers, Julicher Straße, Kalkofen, Kaiserplatz, Adalbertsteinweg, Panneschopp,
Rothe Erde
, Trierer Straße, Frankenberg,
Forst
, Beverau, Burtscheid Kurgarten, Burtscheid Abtei, Burtscheid Steinebruck, Marschiertor, Hangeweiher
- Aken-
Brand
- Aken-
Eilendorf
- Aachen-Haaren
- Kornelimunster/Walheim
- Aken-Laurensberg
- Aken-Richterich
Los van deze ambtelijke indeling bestaat Aken uit 47
stadsdelen
, hier gesorteerd naar district:
- Aken-Centrum: Beverau,
Bildchen
, Burtscheid, Forst,
Frankenberg
, Grune Eiche, Horn, Lintert, Pontviertel,
Preuswald
, Ronheide,
Rothe Erde
, Stadtmitte, Steinebruck, West
- Brand: Brand, Eich, Freund, Hitfeld, Niederforstbach
- Eilendorf: Eilendorf, Nirm
- Haaren: Haaren, Huls, Verlautenheide
- Kornelimunster/Walheim: Friesenrath,
Hahn
,
Kornelimunster
,
Krauthausen
,
Lichtenbusch
,
Nutheim
,
Oberforstbach
,
Sief
, Schleckheim, Schmithof,
Walheim
- Laurensberg: Gut Kullen, Kronenberg,
Laurensberg
,
Lemiers
,
Orsbach
,
Seffent
,
Soers
, Steppenberg,
Vaalserquartier
,
Vetschau
- Richterich:
Horbach
, Huf,
Richterich
Voorheen zelfstandige gemeenten zijn om diverse redenen heringedeeld bij de gemeente Aken. Voor de eerste
herindeling
bedroeg de oppervlakte van de stad 3056
ha
.
Datum
|
Plaats
|
Uitbreiding oppervlakte (in ha)
|
1 januari
1897
|
Burtscheid
|
858,6
|
1 april
1906
|
Forst
|
1145,7
|
1 november
1922
|
Sief
,
Bildchen
en
Lichtenbusch
|
789,1
|
1 januari
1972
|
Brand
(zonder randgebieden),
Eilendorf
, Haaren (zonder randgebieden),
Kornelimunster
,
Laurensberg
,
Richterich
(zonder
Bank
en
Wilsberg
),
Walheim, Oberforstbach en diverse kleine gebieden
|
10.595
|
Na alle herindelingen bedraagt het huidige oppervlak van de gemeente 16.082,90 ha.
In 1855 telde Aken meer dan 50.000 inwoners. In 1890 overschreed het inwonertal van de stad de grens van 100.000, waardoor de stad erkend werd als
Großstadt
.
Het navolgende overzicht geeft de ontwikkeling van het aantal inwoners van Aken weer vanaf 1500 tot en met 2005. Tot 1833 gaat het hoofdzakelijk om schattingen, vanaf die datum kunnen gegevens van de
volkstelling
worden gebruikt of zijn projecties van gemeentelijke gegevens gebruikt.
Jaar
|
Inwoners
|
1500
|
20.000
|
1600
|
25.000
|
1780
|
20.000
|
1799
|
23.699
|
1816
|
32.072
|
1825
|
35.428
|
1831
|
38.884
|
3 dec. 1846 ¹
|
46.600
|
3 dec. 1855 ¹
|
52.687
|
3 dec. 1861 ¹
|
58.600
|
3 dec. 1867 ¹
|
67.923
|
1 dec. 1871 ¹
|
74.146
|
1 dec. 1875 ¹
|
79.606
|
1 dec. 1880 ¹
|
85.551
|
1 dec. 1885 ¹
|
95.321
|
1 dec. 1890 ¹
|
103.470
|
|
Jaar
|
Inwonertal
|
2 dec. 1895 ¹
|
110.551
|
1 dec. 1900 ¹
|
135.245
|
1 dec. 1905 ¹
|
144.095
|
1 dec. 1910 ¹
|
156.143
|
1 dec. 1916 ¹
|
134.584
|
5 dec. 1917 ¹
|
127.492
|
8 okt. 1919 ¹
|
145.891
|
16 juni 1925 ¹
|
155.222
|
16 juni 1933 ¹
|
162.774
|
17 mei 1939 ¹
|
162.164
|
31 dec. 1940
|
158.900
|
13 sept. 1944
|
6.000
|
21 okt. 1944
|
11.139
|
31 dec. 1945
|
101.638
|
29 okt. 1946 ¹
|
110.462
|
13 sept. 1950 ¹
|
130.278
|
|
Jaar
|
Inwonertal
|
30 juni 1955
|
148.900
|
6 juni 1961 ¹
|
169.769
|
31 dec. 1965
|
177.940
|
27 mei 1970 ¹
|
173.475
|
31 dec. 1975
|
242.453
|
31 dec. 1980
|
243.947
|
31 dec. 1985
|
238.587
|
25 mei 1987 ¹
|
229.740
|
31 dec. 1990
|
241.861
|
31 dec. 1995
|
247.923
|
31 dec. 2000
|
244.386
|
31 mei 2005
|
257.250
|
31 dec. 2010
|
258.664
|
31 dec. 2015
|
245.885
|
31 dec. 2018
|
247.380
|
|
¹ gegevens uit de volkstelling
In vroeger tijden stond een koninklijke beambte aan het hoofd van de stad Aken. Vanaf 1250 ging de leiding over de gemeente op de
Gemeenteraad
over, die door een burgemeester werd voorgezeten. Leden van de gemeenteraad waren in eerste instantie zogenaamde
Schoffen
(dit zijn lekenrechters). Sinds de 15e eeuw waren ook de
gilden
vertegenwoordigd. Dit werd in de zogenaamde
Gaffelbrief
uit 1450 vastgelegd. Deze situatie bleef tot 1794 van kracht. Pas in 1513 hadden de gilden een permanente vertegenwoordiging in de raad. Het ledental van de raad fluctueerde nogal. De raad werd voorgezeten door twee burgemeesters, die elk voor een periode van een jaar werden gekozen. Op 25 mei werden nieuwe burgemeesters gekozen.
In 1794 werd Aken bij het Franse keizerrijk ingelijfd en kreeg Aken een gemeenteraad naar Frans voorbeeld, met aan het hoofd een
Maire
. Hij werd geholpen door 3
Beigeordnete
. De Maire zat een 30-koppige raad voor. In de Pruisische tijd (vanaf 1815) werd de titel Maire vervangen door
Oberburgermeister
. In 1856 werd in het
Rijnland
de reorganisatie van het openbaar bestuur afgerond met de invoering van de gemeentewet.
Tijdens de regeerperiode van de
NSDAP
kende de gemeente alleen een
Oberburgermeister
, die een trouw lid van deze partij was. Na de Tweede Wereldoorlog werd deze door het
Militair Gezag
in de
Britse bezettingszone
door een nieuwe
Oberburgermeister
vervangen. In 1946 werd een gemeentewet naar Brits voorbeeld ingevoerd, waarna de burgers weer een gemeenteraad konden kiezen. De raad koos uit zijn midden een
Oberburgermeister
als voorzitter van de gemeenteraad en deze was ook vertegenwoordiger van de stad naar buiten toe. De baan van
Oberburgermeister
was onbezoldigd. Daarnaast koos de raad een
Oberstadtdirektor
, die enigszins vergelijkbaar is met de Nederlandse of Belgische
gemeentesecretaris
, als hoogste ambtenaar van de gemeente. Deze functie was een betaalde baan.
In 1995 werd de dubbele top van de gemeente opgeheven; voortaan kent de gemeente alleen nog de betaalde functie van
Oberburgermeister
. Deze is voorzitter van de gemeenteraad, hoogste ambtenaar van de gemeente en vertegenwoordiger van de gemeente naar buiten. Sinds 1999 wordt deze rechtstreeks door alle stemgerechtigde inwoners van Aken gekozen.
De gemeenteraad van de stad Aken bestaat uit 58 personen. De direct gekozen burgemeester heeft stemrecht en leidt de zittingen van de gemeenteraad.
Verder is er ook een stedenband met
Montebourg
(Frankrijk), die sinds 1960 bestaat. Montebourg heeft een stedenband met de voormalige gemeente Walheim. Deze jumelage is overgenomen door de wijkraad Kornelimunster/Walheim.
Van de traditionele takken van industrie die in Aken vertegenwoordigd zijn of waren, kunnen genoemd worden: de
zware industrie
(industriegebied
Rothe Erde
), de
machinebouw
(onder andere
Waggonfabrik Talbot
, FEV Europe), de
farmaceutische industrie
(onder andere Grunenthal) en de fabricage van
laken
, naalden, banden, electronica en zoetwaren (onder andere
Lindt
chocolade,
Aachener Printen
).
In de 18e en 19e eeuw was de productie van laken en naalden belangrijk, met enkele honderden, meest kleine fabriekjes en werkplaatsen. Een deel van deze productie vond plaats in de omgeving van Aken, onder andere in Burtscheid en Vaals. Door de naaldenfabricage ontstond een typisch Akense groet: de
klenkes
. Sinds de jaren 1990 is deze industrietak geleidelijk verplaatst naar
lagelonenlanden
. De laatste naaldenfabriek van Aken sloot in 2004. Van de eens zo talrijke textielfabrieken resteert er tegenwoordig nog maar een: Becker Fabrics.
Philips
had van 1934 tot 2018 belangrijke productiefaciliteiten in Aken, onder andere van gloeilampen, beeldbuizen en transformatoren. Tegenwoordig heeft Philips alleen nog onderzoeksfaciliteiten in Campus Melaten en in Rothe Erde.
Anno 2021 was de grootste werkgever in Aken de technische universiteit RWTH Aachen met 9.505 werknemers, gevolgd door FEV Europe (6.335 werknemers), de Gemeente Aken (5.300), het academisch ziekenhuis
Uniklinik RWTH Aachen
(5.020) en Grunenthal GmbH (4.834). Op het grensoverschrijdende bedrijvenpark
Avantis
zijn met name bedrijven gevestigd die actief zijn op het gebied van
logistiek
(onder andere
DocMorris
,
Deutsche Post DHL
, Honold Logistik Gruppe). Van belang is ook de commerciele dienstverlening, waaronder het verzekeringswezen (de
AachenMunchener Versicherung AG
, in 1825 in Aken opgericht, tegenwoordig onderdeel van
Generali Deutschland
), de
consulting
-sector (onder andere Umlaut), de media-sector (onder andere Medienhaus Aachen) en het toerisme (in het verleden met name het badtoerisme). Daarnaast bestaan er vele kleinere onderzoeksbedrijven en
hightech
ondernemingen, vaak
spin-offs
van de RWTH.
De
Dom van Aken
is het belangrijkste monument van de stad. Het oudste deel van de dom was de paleiskapel van de
palts
van
Karel de Grote
. De
Aula Regia
in de palts werd vele malen verbouwd en vormt nu het
stadhuis van Aken
met de
Granusturm
. Het plein de
Katschhof
tussen beide gebouwen was ooit de binnenplaats van de palts. De dom was gedurende 400 jaar de grootste kerk ten noorden van de
Alpen
.
De tombes van Karel de Grote en
Otto III
zouden zich in deze kerk bevinden, hoewel ze bij recent archeologisch onderzoek niet werden gevonden. Ook worden hier de
relieken
bewaard die Karel de Grote in 799 ter inwijding van zijn koninklijke kapel (paltskapel) vanuit
Jeruzalem
zou hebben laten overbrengen: de windselen van het Kind Jezus, de lendendoek van Jezus Christus, het kleed van de Maagd Maria en de doek waarin het hoofd van Johannes de Doper gewikkeld zou zijn geweest. Dit werd echter pas in 1239 openbaar bekend.
Hierdoor kreeg de Dom van Aken een religieuze betekenis als bedevaartsoord en ontwikkelde zich als pelgrimsoord. De zevenjaarlijkse
Heiligdomsvaart
(
Heiltumsweisung
) ontstond waarschijnlijk in de eerste helft van de 14e eeuw. Nog steeds komen bij die gelegenheid vele duizenden gelovigen naar Aken voor de toning van de relieken. De dom was in 1978 het eerste Duitse monument op de
Werelderfgoedlijst
van de
UNESCO
.
Andere bezienswaardige kerken in het stadscentrum zijn: de
Sint-Adalbertkerk
(
romaanse
kapittel- en parochiekerk; deels herbouwd na oorlogsschade),
Sint-Foillankerk
(
gotische
parochiekerk; deels herbouwd na oorlogsschade), de
Sint-Nicolaaskerk
(voormalige gotische minderbroederskerk; deels herbouwd na oorlogsschade), de
Sint-Michaelkerk
(voormalige
manieristische
jezuietenkerk), de
Theresiakerk
(voormalige
barokke
karmelietessenkerk; deels herbouwd na oorlogsschade), de
Sint-Jacobskerk
(
neoromaanse
bedevaarts- en parochiekerk; deels herbouwd na oorlogsschade), de
Heilig-Hartkerk
(neoromaanse parochiekerk; deels herbouwd na oorlogsschade), de
Heilig Kruiskerk
(
neogotische
parochiekerk; deels herbouwd na oorlogsschade) en de
Drievuldigheidskerk
(neogotische parochiekerk; deels herbouwd na oorlogsschade).
Rondom Aken hebben twee
ringmuren
gelegen, die de stad moesten beschermen tegen aanvallers. Van deze
stadsmuren van Aken
is slechts een klein gedeelte overgebleven. Van de binnenste stadsmuur, die bestond uit tien
stadspoorten
en tien
waltorens
met tussenliggende muurgedeeltes, resteren alleen van de tussenliggende muren nog enkele muurfragmenten. Van de buitenste stadsmuur, die bestond uit elf stadspoorten, drieentwintig weertorens, tussenliggende muren,
weererkers
en
wachthuizen
, zijn twee stadspoorten en vijf waltorens bewaard gebleven.
Van de Akense musea kunnen genoemd worden: de
schatkamer van de Dom van Aken
(voornamelijk middeleeuwse kerkelijke kunst), het
Centre Charlemagne
(stadsgeschiedenis), het
Suermondt-Ludwig-Museum
(voornamelijk oude kunst), het
Ludwig Forum fur Internationale Kunst
(hedendaagse kunst) en het
Couvenmuseum
(18e-eeuwse stijlkamers in
Luiks-Akense meubelstijl
).
Vlak buiten de stadsmuren ligt een dierentuin: het
Aachener Tierpark
. Ook bezit de stad een veel door
Limburgers
bezochte
Spielbank
(
casino
).
Op het knooppunt Aken komen de snelwegen A4, A44 en A544 bij elkaar. De
A4
verbindt Aken met Keulen en gaat bij de grensovergang Vetschau over in de
A76
in Nederland, de
A44
geeft Aken een verbinding met
Dusseldorf
en sluit aan op het snelwegennet van Belgie. De
A544
verbindt het Knooppunt Aken met de Europaplatz in het oosten van Aken. De
E40
voert vanuit het oosten over de A4 van Keulen tot het knooppunt Aken en slaat daar af over de A44 richting Belgie.
Andere verkeerswegen in het stadsgebied van Aken zijn de
Bundesstraßen
B1
,
B57
,
B258
en
B264
.
Naast het
centraal station
bestaan er in Aken de
stations
Aken-West
en
Aken-Rothe Erde
en de halteplaatsen
Aken-Schanz
en
Eilendorf
. De hogesnelheidstrein
Thalys
van
Keulen
naar
Parijs
stopt ook in Aken. De Duitse hogesnelheidstrein
ICE
Brussel-Zuid
-
Frankfurt am Main Hbf
heeft Aken als stopplaats.
Noemenswaardige sneltreinen zijn:
De volgende stoptreinen bedienen Aken:
- RegionalBahn
RB33: Aken ? Monchengladbach ? Duisburg (bijgenaamd Rhein-Niers-Bahn)
- RegionalBahn RB20:
Alsdorf-Postraße
? Herzogenrath ? Aken ? Eschweiler ?
Weisweiler
? Duren/Stolberg (bijgenaamd Euregiobahn)
(
Verbindingen in januari 2022
)
Voorheen bestond een uitgebreid streeknet van elektrische tramlijnen die tot over de staatsgrens reikten. Zo was er een grensoverschrijdende
lijn naar Vaals
, Eupen, Raeren en Kelmis. Na de
Eerste Wereldoorlog
werden, in het gebied dat door Belgie geannexeerd werd, de Akense tramlijnen overgenomen door de Belgische
buurtspoorwegen
.
In 1974 werd de laatste tramlijn van Aken stilgelegd. Sindsdien wordt het openbaar vervoer van Aken alleen nog maar uitgevoerd door bussen. De lijnen lopen in het gehele concessiegebied Aken (
Aachener Verkehrsverbund
) en aangrenzende steden in Nederland en Belgie. Hieronder vallen verbindingen naar Vaals, Kerkrade en Heerlen of
Eupen
. Er is een aantal
snelbuslijnen
naar Alsdorf/
Aldenhoven
,
Julich
, Heerlen, Eschweiler, Roetgen/
Simmerath
en Roetgen/
Monschau
.
De
stadsbussen
worden geexploiteerd door
ASEAG
(Aachener Straßenbahn en Energieversorgungs AG) met circa 60 lijnen. Het belangrijkste punt voor het busvervoer is het busstation, waar bijna alle lijnen stoppen. Slechts vier lijnen doen het busstation niet aan.
In Aken is er daarnaast een
nachtbusnet
. Deze bestaat uit zeven lijnen (N1 t/m N6 en N13), die elke zaterdagnacht, zondagnacht en op feestdagen om 01:45 en 02:45 rijden. De lijnen rijden stervormig de stad uit. Sinds eind 2006 is een achtste nachtlijn toegevoegd (de N7), die vanuit Aken naar Kelmis rijdt. De succesvolle lijn N1 werd uitgebreid met een rit om 03:45 uur.
De busmaatschappij ASEAG kreeg door toedoen van de stad een bezuinigingsdoelstelling opgelegd, waarbij men bekijkt hoe rendabel de lijnen zijn. Het is de bedoeling het lijnenaanbod hierop af te stemmen. Er werd gekeken of het mogelijk was de tram weer in te voeren in Aken. Het project faalde door de hoge kosten hiervan. Als vervanging van dit project rijden sinds 19 september 2005 op twee lijnen twee dubbel geledebussen van de firma
Van Hool
(type AGG 300) op de lijnen 5 en 45 als een test. Vanaf 2007 zouden bij een succesvolle test in totaal 16 bussen van dit type besteld worden.
Ongeveer 30 km buiten de stad ligt in Nederland het internationale vliegveld Maastricht Aachen Airport. Het centrum wordt met de luchthaven verbonden door een pendelbus. Voor kleinere vliegtuigen (zweef- en sportvliegtuigjes) kan gebruik worden gemaakt van het
vliegveld Merzbruck
, waar ook de
reddingshelikopter
Christoph Europa 1 gestationeerd is. Merzbruck is een voormalige militaire basis van de Belgische strijdkrachten (licht vliegwezen van de Landmacht). De luchthavens
Keulen-Bonn
en
Dusseldorf
kunnen ook gebruikt worden om naar Aken te reizen. Door een goede spoorverbinding met Aken zijn de pendelbussen die tussen deze luchthavens en Aken reden (de zogenaamde "Airport-Aixpress"), vanaf 31 oktober 2004 opgeheven.
- Gerhard Chorus
(1285-1367), burgemeester
- Arthur Eichengrun
(1867-1949), scheikundige
- Else Kalshoven-Biermans
(1878-1927), kunstschilder
- Ludwig Mies van der Rohe
(1886-1969), Duits-Amerikaans architect
- Ewald Matare
(1887-1965), beeldhouwer
- Heinrich Maria Davringhausen
(1894-1970), kunstschilder (
Nieuwe zakelijkheid
)
- Edith Frank-Hollander
(1900-1945), moeder van
Anne Frank
- Franz Oppenhoff
(1902-1945), politicus
- Karl Otto Gotz
(1914-2017), kunstschilder
- Otto Graf Lambsdorff
(1926-2009), politicus
- Bob Jongen
(1927-2023), voetballer
- Otto Eschweiler
(1931-2022), econoom, diplomaat en politicus
- Sabine Wils
(1959-2023), politica
- Armin Laschet
(1961), CDU-politicus; hij werd geboren in
Burtscheid
, stadsdeel van Aken.
- Sabrina Classen
(1963), metalzangeres van o.a. Holy Moses
- Sabine Verheyen
(1964), politica
- Christine van Basten-Boddin
(1971), politica
- Marc Eberle
(1980), voetballer
- Sebastian Bayer
(1986), atleet
- Kai Havertz
(1999), voetballer
Bronnen, noten en/of referenties
|