Theodore Sturgeon
(
New York
,
26 februari
1918
? Eugene,
Oregon
,
8 mei
1985
) was een
Amerikaans
sciencefictionschrijver
.
Hij werd geboren als
Edward Hamilton Waldo
. In 1929 trouwde zijn moeder, na een scheiding, met William Sturgeon. Edward veranderde zijn voornaam in Theodore, wat beter overeenkwam met zijn roepnaam 'Ted'.
Sturgeon verkocht zijn eerste SF-verhaal in 1939. Hij schreef in het begin van zijn carriere voornamelijk
korte verhalen
voor
tijdschriften
als
Astounding Science Fiction
. Wanneer twee verhalen van hem in hetzelfde nummer verschenen, gebruikte hij het pseudoniem "E. Waldo Hunter". Als
ghostwriter
heeft hij ook een
Ellery Queen
-roman geschreven,
The Player on the Other Side
(1963).
Veel van Sturgeons werk heeft een poetisch karakter. Hij beinvloedde de leesbeleving door het gebruik van een schrijftechniek, genaamd 'ritmisch proza'. Zijn werk kenmerkt zich verder door menselijkheid en medegevoel met personen aan de rand van de samenleving.
Zijn wereldberoemde roman
Meer dan menselijk
wordt - naast de
Foundation-septologie
van
Isaac Asimov
en
Space Odyssey
-reeks van
Arthur Clarke
- gezien als een meesterlijk relaas van een bonte, wilde groep jonge mensen met vreemde talenten die zich, tezamen gedreven, ontpoppen als een
Gestalt
met innovatieve vermogens. Met de aangrijpende verhaallijn behoort deze roman tot de schaarse klassieken uit de fantastische literatuur. Sturgeon won hiermee de prestigieuze
International Fantasy Award
naast illustere voorgangers als
Tolkien
en
Simak
.
Sturgeon schreef
screenplays
voor enkele van de beste
Star Trek
episodes, zoals
Shore Leave
,
The Joy Machine
en
Amok Time
(1967, later gepubliceerd als boek in 1978). Hij introduceerde de
pon farr
, de paringscyclus van de
Vulcans
en de
prime directive
, het leidende gedragsprincipe bij contact met primitievere beschavingen.
Sturgeon won de
Hugo Award
en de
Nebula Award
met de 'novelette'
Slow Sculpture
(1970). Hij kreeg de
World Fantasy Award
voor zijn gehele oeuvre in 1985. Hij won relatief weinig prijzen, omdat zijn beste werk gepubliceerd werd voordat ze waren ingesteld. Hij heeft wel een grote invloed uitgeoefend op schrijvers als
Harlan Ellison
,
Samuel R. Delany
,
Ray Bradbury
en
Kurt Vonnegut
. Vonnegut zou Kilgore Trout gebaseerd hebben op Theodore Sturgeon.
De Theodore Sturgeon Memorial Award is sinds 1987 een jaarlijkse literaire prijs die wordt uitgereikt door de Theodore Sturgeon Literary Trust en het Center for the Study of Science Fiction aan de Universiteit van Kansas aan de auteur van het beste korte sciencefictionverhaal dat in het voorgaande kalenderjaar in het Engels is gepubliceerd.
Romans
- The Dreaming Jewels
, ook uitgebracht als
The Synthetic Man
(1950) - Nederlandse uitgave:
De Dromende Juwelen
- More Than Human
(1953) - Nederlands:
Meer Dan Menselijk
- The King and Four Queens
(1956)
- I, Libertine
(1956, als "Frederick R. Ewing")
- The Cosmic Rape
(1958)
- Venus Plus X
(1960) - Nederlands:
Venus Plus X
- Some of Your Blood
(1961) - Nederlands:
Een Beetje Bloed van Jou
- Voyage to the Bottom of the Sea
(1961) - Nederlands:
Reis naar het diepste van de zee
- The Rare Breed
(1966)
- Godbody
(1986)
Verhalenbundels
- The Worlds of Theodore Sturgeon
(1972) - Nederlands:
De Werelden van Theodore Sturgeon
- The Complete Stories of Theodore Sturgeon
(uiteindelijk dertien delen)