Daniel Carleton Gajdusek
(*
9. September
1923
in
Yonkers
,
New York
; †
12. Dezember
2008
in
Tromsø
,
Norwegen
) weer en
US-amerikaansch
Viroloog
un kreeg 1976 den
Nobelpries for Physiologie oder Medizin
Gajdusek harr bi
Linus Pauling
Physikalische Chemie un bi
John Enders
Zellbiologie un Virologie studeert as ok van 1955 bit 1957 in
Australien
mit
Frank Macfarlane Burnet
tosommenarbeit. In Fachkreisen wurr he 1954 bekannt, as he in
Teheran
en neeoordig Therapieverfohren tegen
Dullwut
infuhren un de sien Spood he in en Lehrfilm (?Rabies in Man“) dokumenteeren dee. De dormalig Direkter vun dat
iraansch
Institute Pasteur
, Marcel Baltazard, harr kort tovor nahwiest, dat en Drittel vun all Patienten, de vun en Hund mit Dullwut in den Kopp beten wurrn weern, dor den existeerenden Dullwut
impstoff
nich rett wurrn kunnen. Gajdusek hett doruphenn vorslahn, den Impstoff gemeensam mit Dullwut-
Antikorper
to geven, de man ut Knien-
Serum
winnen kunn. In‘ August 1954 wurr disse Kombinatschoonstherapie bi 18 Patienten anwendt, de vun Dullwut-infizeert Wulfen an‘ Kopp verltzt wurrn weern. All Patienten hebbt de Infektschoon overleevt. Sietdem hett suck disse Therapie weltwiet to Behandlung vun Dullwut-Infektschonen bewahrt.
[1]
Gajduseks beduudenst wetenschaplich Leistung aber weer de experimentelle Nahwies vun en Grupp vun
overdragboren ?spongioformen“ Enzephalopathien
. He kreeg 1957 mit, dat de neuguineisch Bezirksdokter Vincent Zigas vun en ungewohnlich Krankheit ? nommt
Kuru
? bericht harr, de in dat Hoochland vun
Papua-Neeguinea
in’ Stamm vun de
Fore
existeeren dee un suck in neurologisch Utfallen bi Fruen un Kinnner dorstell. Eerst Symptom weer dornah en unseker Gang, bald keemen
Tremor
as ok Straakstorungen dorto un binnen Maanden wurrd denn vullstandig geistig Umnachtung un toletzt de Dood intreden.
Gajdusek hett annommen, dat de Oorsaak vun de Krankheit in en Form vun rituellen
Kannibalismus
to soken weern kunn, an de blots Fruen un Kinner bedeeligt weern. Gemeensam mit den Viroloog Clarence Joseph Gibbs Jr. wurrn in den folgend Johren Experimente dorfuhrt, an deren vorloopig Enn‘ 1966 de Nahwies vun de Overdragborkeit vun Kuru up Schimpansen stunn. 1968 gelung dat den beiden, de
Creutzfeldt-Jakob-Krankheit
up
Schimpansen
to overdragen, 1972 folg denn noch de Nahwies for
Scrapie
. 1980 hett Gajdusek todem de bi dorhen existeerend Theorie, ok de
Alzheimer-Krankheit
kunn overdragen wurrn, wedderleggt. For dat Opdecken vun en neeoordig Klass vun infektioos Erreger, de
Prionen
, kreeg he 1976 ? tosommen mit
Baruch Samuel Blumberg
, de aber up en kumplett anner Rebeet forscht harr ? den
Nobelpries for Physiologie oder Medizin
.
Gajdusek unnernehm Forschungsreisen to de up de
Sudseeinseln
levend Oorvolker, vun de he mit dat Inverstandnis vun de Ollern insgesamt 56 Kinner mitbrocht hett, de bi hum upwussen. 1997 wurr he wegen sexuellen Missbruuk an vun hum adopteert Jungs ut Neuguinea un Mikronesien, wat he in dat Gerichtsverfohren togeven harr, to en Gefangnisstraaf veroordeelt.
[2]
Nahdem he entlaaten wurrn weer, is he 1998 nah Europa oversiedelt, wo he in de folgend teihn Johren bitt o sien Dood in de warm Johrestiet tomeest in
Amsterdam
un in‘ Winter in Norwegen leev.
Richard Rhodes:
Todliche Mahlzeit. BSE: Eine schleichende Epidemie bedroht die Menschheit.
Hoffmann und Campe, Hamborg 1998,
ISBN 978-3-455-15021-6
(Originalutgaav New York 1997)
- Das Genie und die Jungs
. (Originaltitel:
Geniet och pojkarna
). Schweden (
SVT
) 2009. 79 Minuten. Regie: Bosse Lindquist
[3]
.
- ↑
Jaap Goudsmit:
Daniel Carleton Gajdusek (1923?2008).
Nature
, Band 457, 2009, S. 394
- ↑
nytimes.com
D. Carleton Gajdusek, Who Won Nobel for Work on Brain Disease, Is Dead at 85.
The New York Times
, 15. Dezember 2008 (englisch)
- ↑
http://svt.se/2.119844/1.1808051/geniet_och_pojkarna