Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
Kameroen
(oetsprekn as
kamme-ROEN
), offisjeel de
Reppubliek Kameroen
is een laand in
Midden-Afrika
. Et ligt op et oosten van
Nigeria
, op et zuudwesten van
Tsjaad
, op et westen van de
MAR
en op et noorden van
Equatoriaal Guinea
,
Gabon
en de
Kongolese Republiek
. Kameroen hef ne kustliene an de
Golf van Bonny
, wat deel is van de
Guinese Golf
en den
Atlantiesen Oseaan
.
In Kameroen wordt mear as 200 verskeadene sproaken ekuierd.
Fraansk
en
Engels
zeent de offisjele sproaken. Et laand word regelmoatig "Afrika in miniatuur" eneumd, umdet et laand zo ofwesselend is wat laandskop en kulturen angeet. Natuurlike kenmoarken zeent
straand
,
weuste
,
boargen
,
reagenwoolden
en
savannes
. Den
Boarg Kameroen
is met 4100 meter et heugste peunt. De grotste stad wat inwonnertal angeet is
Douala
an de
Wouri-rivier
.
Yaounde
is de heuwdstad en Douala is de belangriekste zeehawen.
Noa de onofhaankelikhead gung et niej evormde laand bie et
Gemenebest
, mer et grotste deel van et laand har aait ne
Duutse
kolonie
ewest en was noa den
Eersten Wearldoorlog
een
Fraans
mandaat ewordn. Et laand is wied en zied bekeand um de inheemse muziekstielen, vuural
makossa
en
bikoetsi
. Doarnoast dut et nasjonale
vootbal
-elftal van Kameroen et aait good op wearldwedstrieden.
De vrogst bekeande inwonners van et gebeed heurden bie de
Sao-beskawing
roondum et
Tsjaadmear
en bie de
jager-gadderaars
van de
Baka
in et zuudoostelike reagenwoold.
Portugese oontdekkingsvoarders
kommen in et
15de joarhoonderd
an op de kuste en neumden et
Rio dos Camaroes
(
Garnalenrivier
), wat in et
Engels
verbasterd wor tot Cameroon.
Foela-soldoaten
stichtten in et
19de joarhoonderd
et
Emiroat
Adamawa
in et noorden. Doarnoast vestigden zich stoarke stamdommen en
Fondommen
. In
1884
wor Kameroen as
Kamerun
ne kolonie van et
Duutse Riek
.
Noa den Eersten Wearldoorlog wor et laand verdeeld tusken
Fraankriek
en et
Verenigd Keuninkriek
. De partieje
Volksverboond van Kameroen
, ofwal de
Union des Populations du Cameroun
(UPC) vreugen um onofhaankelikhead. Fraankriek verbeud de partieje tusken
1950
en
1960
. Et verkloarden de oorlog an Fraankriek, wat tot
1971
doerden. in
1960
wor et Kameroense deel wat duur Fraankriek regeard wor, onofhaankelik. Et heten de Republiek Kameroen oonder presideant
Ahmadou Ahidjo
. In
1961
sleut et zudelike Engelse deel zik der bie an, woernoa as et wiedter gung as de Federale Republiek Kameroen. Et laand wor ummedeupt tot de Vereanigde Republiek Kameroen in
1972
en tot de Republiek Kameroen in
1984
.
In Kameroen geet et politiek en moatskoppelik redelik good. De laandbouw, weagen, et spoer en grote petrollie- en hooltindustrie is doarduur redelik oontwikkeld. Toch leawt redelik wat Kameroensen in oarmood as zelfonderhooldende boeren. Den alleenhearsenden presideant
Paul Biya
en zinne
Kameroense Demokratiese Volksbeweaging
hebt de towkes seend
1982
stewig in haanden. De Engelssprekkende delen van Kameroen nemt verdan mear ofstaand van de regearing. Besteurders oet disse strekken roopt verdan harter um mear zelfbesteur en zelfs ofsplitsing.