Uut Wikipedia, de vrye encyklopedy
Frederic Francois Chopin
(geboaren as
Fryderyk Franciszek Chopin
;
1. maart
1810
?
17. oktober
1849
) was nen
poolsken
musikskryver un pianovirtuoos in de
romantik
. Hee skreav voarnamelik stukke voar enkelspel up de
piano
. Wearldwyd is hee noch altyd bekend as eyne van de beste spoalers uut synen tyd, eyne "warvan syne dichterlike genialiteit egrunded was up ne professionele spoaltechnik dee ginnen gelyken had under syne tydgenouten."
[1]
Chopin wor geboaren in
?elazowa Wola
in et hartogdom Warsau un groiden up in
Warsau
, wat in
1815
deyl wor van et
Poolske Kongres
. As wunderkind rundden hee syne musikale upleiding af un skreav hee syne meysterwarken voar synen 20., do as hee uut Polen vord gung. Dat was noch ginne mand voar den
Upstand van November 1830
. Med 21 kum hee in
Parys
torechte. In de latste 18 jar van syn leaven troad hee mar 30 mal up. Hee spoalden et leevste in kleine salons. Underholden deade hee sikselv doar syne stukke to verkoupen un musiklessen to geaven. Dar wolden se em wal voar hebben. Hee wor kameroade med
Franz Liszt
un kunde reakenen up voale bewundering van voale van syne musikale tydgenouten, sou as
Robert Schumann
.
Tusken
1836
un
1837
was he verloyvd med Maria Wodzi?ska, mar dat gung uut. Ouk had hee noch ne lastige verkeyring med de franske skryvster Aurore Dupin (bekend under oare skryversname George Sand). Hee gung tusken
1838
un
1839
kort med oar nar
Majorka
, mar dar was weinig an. Et hulp em wal skryven. Et was eyne van de periodes at hee et meyst uut de vingers kreag. In syne latste jaren kreag hee regelmatig geld to estoaken van ne leevhebster, Jane Stirling, dee as em ouk na
Skotland
hen noydigden un voar de reise betaalden in
1848
. Et meyste van syn leaven was Chopin en seek un fragil man. Hee storv in Parys in 1849 do as hee 39 was, warskynlik an
pericarditis
of
tbc
.
Invloden up syne kompositystyl sint poolske volksmusik, de klassike traditys van
Bach
,
Mozart
un Schubert, un de sfeer van de paryske salons waras hee vake kum. Syne vernying in styl, harmony un musikalen form, un ouk syne verbinding van musik med nationalisme, hadden grouten invlood up de romantik.
Chopin wor by leaven al beroomd. Hee was eyne van de eyrste sterren. Deyls vanweage syne (indirekte) banden med upstandigen, syn leevdesleaven wat voar volk un vaderland breyd uutemeaten wor un synen doud up sou jungen leavtyd. Syn leaven is meyrmals verfilmed, med verskillende maten van betrouwbarheid. Et poolske parlement richtden et Fryderyk Chopin Instituut up um syn leaven un warken to undersoken un an to jagen. Se holdet regelmatig ouk de Internationale Pianowedstryden van Chopin, waras deylneamers enkel syne warken magt spoalen.
- ↑
Rosen, Charles (1995).
The Romantic Generation
. Cambridge, MA: Harvard University Press. ISBN
978-0-674-77933-4
.