Blues
is n naam vuur ne vorm van
muziek
en
muziekstiel
[1]
wat oet
Afrikaans-Amerikaanse
gemeenskopn komn, heuwdzakelik in t zuudn van de
Verenigde Stoaten
. t Is roond t eande van t
19de joarhoonderd
ontstoan oet
spirituals
,
woarkgezangn
,
veeldskreewn
,
kreenkzaank
en
chants
, en seempele verhaalkes op riem.
[2]
n Bluesvorm is te veendn in oonder mear
jazz
,
rhythm and blues
en
rock and roll
. t Besteet oet herkenboare akkoordnverleupe, woervan de
12-moatn blues
t bekeandst is. n Aander kenmoark zeent de
blue nootn
. Dee wordt vuur de oetdrukking van t geveul vake of evlakt of eboagn ezungn of espold (mineur 3e noar majeur 3e) in verhoolding met de
toon
van de
toonladder in majeur
.
n Muziekstiel 'blues' is baseerd op de bluesvorm, mer hef ook aandere kenmoarkn, zo as kenmoarknde tekste,
basmellodiejn
en instrumeantn. Blues is te verdeeln in verskilnde oondersoortn, van
country
noar
urban blues
. Elke van de oonderverdelingn hebt in mear of meendere moate wal populear ewest bie t grote publiek in t
20ste joarhoonderd
. t Bekeandst zeent de
Piedmont-
,
Delta-
,
Jump-
en
Chicagoblues
. Vanof de
Tweede wearldoorlog
gung t oawer op
electric blues
en wor de bluesmuziek oonder n breder (met name blaank) publiek geleefd. Vanof de joarn '60 ontsteund n tuskenvorm wat ze
bluesrock
neumdn.
n Term "the blues" verwis noar de "blue devils" (blaauwe duwels), n bienaam vuur de geveulens van
melancholie
en
verdreet
. De eerste verwiezing noar dissen bienaam keump al vuur in
George Colman de Jongere
zinne
klucht
Blue Devils
oet (1798).
[3]
Skoonwal n naam in Afro-Amerikaanse muziek wal eulder kan wean, was
Hart Wand
zinne "
Dallas Blues
" oet
1912
de eerste opname met auteursrechtn.
[4]
[5]
In tekste word n term
de blues hebn
vake gebroekt um ne
depressieve stemming
oet te drukn.
[6]
n Bluesvorm is ne
muzikale herhaling
woerin't n terugkomnd
akkoordnverloop
t
vroag en antwoardpatroon
noabootst. Dit patroon keump vake wierumme in
Afrikaanse
en
Afro-Amerikaanse
muziek. In de eerste tientaln joarn van t 20ste joarhoonderd lea t akkoordnverloop nog nit zo vaste
[7]
Duurdet artiestn oet de begintied, zo as
Bessie Smith
, de twaalfmoatnblues volle gebreukn, verspreaidn disse vorm zik rap oawer de hele muziekindustrie in de 20er en 30er joarn.
[8]
Aandere akkoordnleupkes zo as de achtmoatsblues zeent ook volle gebroekt, zo as in "
How Long Blues
", "
Trouble in Mind
", and
Big Bill Broonzy
's "
Key to the Highway
".
16-moatsblues
besteet ook, zo as in
Ray Charles
's instrumentale nommer "Sweet 16 Bars" en in
Herbie Hancock
's "
Watermelon Man
". Onlogiese antaln moatn komt ook vuur, zo as bie de 9-moatsblues in
Walter Vinson
's "
Sitting on top of the world
".
Akkoordn spold op n 12-moatnpatroon:
|
Akkoordn vuur ne Blues in C:
|
I
|
I of IV
|
I
|
I7
|
IV
|
IV
|
I
|
I7
|
V
|
V of IV
|
I
|
I or V
|
|
C
|
C of F
|
C
|
C7
|
F
|
F
|
C
|
C7
|
G
|
G of F
|
C
|
C or G
|
|
n Standaard 12-moats blueskomposisie hef ne standaard harmoniese loppe van 12 moatn in
veerkwartsmoate
. In 12-moatsblues he'j gewoonlik dree verskilnde akkoordn. In t oawerzicht hiernoast stoat de verskilnde akkoordn met
Romeinse siefers
wier egeewn um t interval tusken de verskilnde akkoordn an te geewn. Den is aait geliek. A'j nen blues in C spolt (nommer I), dan is nommer IV n F-akkoord en nommer V n G-akkoord. C is dan oew groond- of basisakkoord, F neumt ze dan
subdominant
en G is
dominant
, umdet n G-akkoord noa t spoln van C en F vuur t geveul terugge dweenk noar C, en dus noar t herhaaln van de 12 moatn. Dit neumt ze ook wal es de
turnaround
, ofwal de
wende
. n Tekst zwig meestal op n 4den tel van de 10de moate, of op n eersten tel van de 11de moate, woerbie't de leste beaide moatn vriej zeent vuur n muzikaant um wat te doon. Vake wordt n antal of alle van disse akkoordn in de
harmoniese zeuwnde
vorm espold. Dit is kenmoarkend vuur blues.
In de mellodie word blues ekenmoarkt duur t gebroek van
verleegde
doardes
,
viefdes
en
zeuwndes
van de bieheurige
toonledder in majeur
.
[9]
Disse aparte toonn neumt ze de
blaauwe of verbeugnde nootn
. Disse toonn komt in plaatse van de natuurlike toonn op dee plekke in n natuurliken toonledder. Of ze komt dr bie tusken, zo as bie de bluesledder in mineur. Hierin vervaank de verleegde doarde de gewone doarde, de verleegde zeuwnde de normale zeuwnde, en de verleegde viefde word tusken de natuurlike veerde en viefde in edoan. Skoonwal de 12-moatnloop al joarhoonderde gebroekt word, was t baanbreknde van de blues det dee mineurtoonn zo regelmoatig in de majeurtoonledder bie in edrok wordt, en det mangs twee direkt noast mekoar lignde toonn tegelieke spold wordt (met aandere woarde dus nen verleegnden tweeden)?en
sliding
(
gliedn
), vergeliekboar met
vuursleage
.
[10]
Detroit Blues - vuurbeeld van shuffle
?
/
i
Blues word vake
shuffled
spold, wat "verskoefeld" of "verskoawn" beteeknt. Dit verstoarkt t ritmiese effekt van de muziek. Hierbie wordt de achtste nootn van de muziek um en umme dubbel zo laank emaakt, zode'j dus elke keer eenn langn en eenn kortn hebt. Dit word in volle mear muziekstieln gebroekt.
In t
Neersassies
is blues vanof de zeuwntiger joarn beheurlik populear wordn en det is t nog aait.
Normaal
was de eerste groep wat in t Plat de blues zung, en doarmet zorgen vuur ne opleawing en herweardering van t Plat kuiern.
Hemmelvoartsdag
1975
wusn ze n lokaal bandjesfestival in n
Achterhook
plat te spoln duur oar optreedn te beginn met de "Drieteri-je Blues". Doarnoa volgen dr nog volle bluesnummers mear, zo as "Dun op dn mest" en "8-cylinder Blues". Ook
Daniel Lohues
oet
Dreante
hef met verskillende bandjes de blues oonder n andacht van t volk weetn te brengn, zo as met
Skik
en zin latere bandje
The Louisiana Blues Club
("Boggel in t Rad"). Laandelik bekeand wor
Harry Muskee
oet
Grolloo
met
Cuby & The Blizzards
, den't zin hele repertoire oet blues besteund.
Oawer t algemeen is nen
gitoar
onmisber in de blues. Of den dan ellektries is of onverstoarkt maakt nit oet. Mangs word dr ne
dobrogitaar
gebroekt. Ne aparte manere van spoln is
sliding
, met nen metaaln kokker um n vinger.
Wieders zeent de meestvuurkomnde instrumeantn nen
bas
,
drums
en
de stemme
. As toovoging komt doar mangs nen
piano
of
Hammondorgel
bie, of n spesjaal
moondorgel
in bluesstemmige.
Bronnen / wellen:
|
- ↑
Kunzler's Dictionary of Jazz gef twee definisies:
Blues
-nen van oorsproonk
afro-amerikaansen
muziekstiel (blz. 128), en de
bluesvorm
, nen wiedverspreaiden vorm van muziek (blz. 131)
- ↑
To Play Blues Guitar - The Evolution of Differing Blues Styles
. Bekekn op 2008-08-11
- ↑
The "Tresor de la Langue Francaise informatise" gef disse woardherkomst van t woard blues en George Colman's klucht as de eerste vermeelding van t woard in t Engels, zeet [
http://atilf.atilf.fr/dendien/scripts/fast.exe
? Centre Nationale de Ressources Textuelles et Lixicales.
Blues
. Bekekn: 5 Oktober 2010. (Fraanske welle)
- ↑
Davis, Francis.
The History of the Blues
. New York: Hyperion, 1995.
- ↑
Eric Partridge,
A Dictionary of Slang and Unconventional English
, 2002, Routledge (UK),
ISBN 978-0-415-29189-7
- ↑
Tony Bolden,
Afro-Blue: Improvisations in African American Poetry and Culture
, 2004,
University of Illinois Press
,
ISBN 978-0-252-02874-8
- ↑
[
https://web.archive.org/web/20100525222458/http://www.bobbrozman.com/tip_evol12bar.html
Brozman, B.
The evolution of the 12-bar blues progression
. 2002. bekekn op 2 mei 2009
- ↑
Samuel Charters
in Nothing But The Blues, pg. 20.
- ↑
Ewen, pg. 143
- ↑
Vuursleage warn redelik normaal in de
Barok
en aandere klassieke muziek, mer ze warn mear ankleding as echte wezenlike deeln van n harmoniesen toonledder. Bievuurbeeld
Wolfgang Amadeus Mozart
's
Piano Concerto No. 21
hef ne verleegde viefde in n dominaant. In disse tiedn was det n foefken um spanning op te bouwn noar de volledige viefde. Blues gebrok dit in teegnstelling skoonwal as deel van n heeln toonledder.
|
|
Dit artikel is eskreaven in et
twentsk
.
|