Болонья ( итали . Bologna [bo?lo?ːa], латин . Bononia, Bolonia, Felsina) - Итали улсын умард хэсэгт орших хот. Италийн мужтай адилтагсан Эмилья-Романья засаг захиргааны т?в. 1088 онд байгуулагдсан Дэлхийн ууган Болонийн Их сургуль байралдаг хот.

Х?н ам нь 2016 оны байдлаар 388.367 байсан. Аж ?йлдвэр х?гжс?н, тээврийн гол уулзварт таатай байршилтай учраас тус хотын амьжиргааны т?вшин Италид хамгийн ?нд?рт тооцогддог. Аж ?йлдвэр сайн х?гжс?н, тээврийн замын уулзвар зангилаа болсон таатай байршилтай учраас тус хотын оршин суугчдын амьдралын т?вшин Италид хамгийн ?нд?рт тооцогддог байна. Болонья хотыг м?н Италийн "хоолны нийслэл" гэж нэрлэдэг байна.

Газар з?й [ засварлах | кодоор засварлах ]

Болонья хот Падана тал дээр, Умард Апеннин нурууны з??н ?мн?д бэлд, Рено, Савена голуудын х?ндийн хооронд байрладаг. Хотын газар нутгийн талбай 140 км². Болонья хот далайн т?вшнээс дээш 54-300 м-ийн хооронд хэлбэлздэг байна.

Хотын т??х [ засварлах | кодоор засварлах ]

Болонья хотыг МЭ? 510 онд этрускчууд байгуулсан гэж судлаачид ?здэг. Энэ хот анх Фельсина гэдэг нэртэй байжээ. МЭ? 189 онд Ромын Б?гд Найрамдах улсын Сенат Валериус Флаккусын санаачилгаар Фельсина хотод 3000 х?н амтай Бонониа (Бой омгийн нэрээр нэрлэгдсэн) хэмээх Ромын колони байгуулжээ. Ромын Эзэнт г?рн ий ид цэцэглэлтийн ?ед Болонья хотод 10,000 орчим х?н амьдардаг байсан б?г??д энэ нь Италийн хамгийн баян хотуудын нэг байв; ?н??д?р тус хотод ц??н тооны эртний дурсгалууд хадгалагдан ?лджээ.

XI зуунд хагас бие даасан ч?л??т хамтрал статустай болсон Болонья хот х?гжиж байжээ. 1088 онд Европ дахь анхны Их сургууль-Студио байгуулагдсан байна. 1256 онд Болоньяд боолчлолын буюу хамжлагын эрхийг халсан ≪диваажингийн хууль≫ (итал. Legge del Paradiso)-тай болсон байна.

17-р зуунд Болонья хот Европын оюун ухааны т?в болсон б?г??д дэлхийн ?нц?г булан б?рээс залуучууд математик, одон орон судлал болон бусад шинжлэх ухааныг судлахаар ирдэг (Николай Коперник Болоньягийн их сургуульд суралцаж байв) байсан. Их сургуулийн онцлог нь багшлах боловсон х?чнийг оюутны хамтрал томилдог байсан б?г??д тэд таалагдааг?й багшийг халах эрхтэй байжээ.

1796 онд Болонья хотыг Францчууд эзлэн авч Сицилийн Б?гд Найрамдах Улсын б?рэлдэх??н хэсэг болж, дараа нь шинээр сэргэн байгуулагдсан Италийн Вант Улсын Рено мужийн нийслэл болжээ. 1815 онд Ромын Папын хаанчлалд буцаж ирснээр XVI Григорийгийн эсрэг хувьсгалт тэмцлийн ?лгий болсон т??хтэй. Энд т?р засгийн газар, ?ндсэн хууль зэргийг тунхаглаж байсан ажээ. Гэвч Австри чууд хотыг эзэлж, босогчдыг х??ж, Их сургуулийг хаасан (1831-1832) байна. С??лд нь Болонья дахин Папын д?рв?н эзэмшил нутгийн нэгний нийслэл болжээ. 1860 онд тус хот Романья мужийн хамт Италийн хаант улсад нэгдсэн байна.