Бичгийн утгачийн х?рээлэн ( хятадаар : 翰林院, пиньинь галиг: Hanlin yuan) нь эртний хятадын Тан улсын ?еэс нааш феодалын улс б?р бийрийн ?з??р, ?гийн уранд ш?тсэн бичгийн утгач т?шмэдийг нэгтгэсэн т?рийн байгууллага юм. Т??нээс хойш хятадын х?рш солонгос , япон , вьетнам зэрэг орнуудаас гадна хятадын нутагт кидан , з?рчид , тангуд , монгол , манж ?ндэстэний байгуулсан улсууд уг х?рээлэнг байгуулж байсан.

??сэл гарал [ засварлах | кодоор засварлах ]

Анх Тан улсын Сюаньзон хааны засаглалын ?е буюу 738 онд эзэн хааны т?рийн хэрэгт з?вл?ж, зарлигийн ноорог гаргах, т?шмэдийн шалгалтыг зохион байгуулах, ш?лэг яруу найраг зохиох, уран зураг, элдэв т??х г?н ухааны ном шастир туурвих, орчуулах зэрэг ажлыг г?йцэтгэх ??рэгтэй байгуулжээ. Энэ ?еэс эхлэн хятадын т??хэнд нэр тодорсон олон бичгийн мэргэд, т?шмэд энэ байгууллагаар дамжин улс т?р, нийгэмд алдаршсан.

Т??хэн тойм [ засварлах | кодоор засварлах ]

Тан улсын ?е [ засварлах | кодоор засварлах ]

Таван улс, арван ванлигийн ?е болон С?н улсын ?е [ засварлах | кодоор засварлах ]

Ляо, Жинь улсын ?е [ засварлах | кодоор засварлах ]

Юань г?рний ?е [ засварлах | кодоор засварлах ]

Хубилай нь 1260 онд их хааны сууринд ?рг?мжл?гд?н, Шанд хотоор т?вл?рч, хятад орон, хятад т?шмэдийг т?шсэн т?рийн тогтолцоог Их Монгол Улсын ?ндсэн байгууламж болгож эхлэсэн. Энэ х?рээнд Тан улсын ?еэс ??ссэн бичгийн утгачийн х?рээлэнг байгуулахдаа Улсын т??хийн х?рээлэнг хавсаргаж, т?рийн хоёрдугаар дэсийн байгууллага болгожээ. Т??хэнд Бичгийн утгач-Улсын Т??хийн х?рээлэн (翰林兼?史院) гэж тэмдэглэж буй. Энэ нь Хааны зарлиг тушаал, зарлал тунхагийг бичих, нийтлэх; т?шмэдийн шалгалтийг удирдан зохион байгуулах, т?рийн судар шастир зохиох, найруулах, ард иргэдийг соён гэгээр??лэх гэсэн ??рэг г?йцэтгэдэг байв.

Салбар байгууллага [ засварлах | кодоор засварлах ]

Монгол бичгийн утгачийн х?рээлэн (蒙古翰林院)

1271 онд бичгийн утгачийн х?рээлэнгээс салбарласан. ??рэг нь монгол бичиг , д?рв?лжин ?сгээр аливаа зарлиг, тушаал, ?д?р тутмын зар тунхагийг бичих, монгол хэл, бичгээр т??х, ш?лэг найраглал, бурхны судар, ?д?р тутмын бичиг дансыг х?тл?х ажлыг хариуцаж байсан. Албан тушаалтны орон тоо нь гол х?рээлэнтэй ижил. Энэ х?рээлэнгийн харьяанд Монгол улсын х?вг??дийн сургуулийг ( 蒙古?子? ) байгуулж, монгол т?шмэдийг бэлдэх ажлыг хариуцаж байсан.

Албан тушаалтан [ засварлах | кодоор засварлах ]

Х?рээлэнгийн тэрг??нийг бичгийн эрхин сайд хэмээж орон тоо нэг, бичгийн дэд сайд, дэслэн уншигч бичгийн дэд сайд, дэслэн хэлэлцэгч бичгийн дэд сайд, эвхмэл зохиогч, ?сэг ?рг?гч бичгийн утгач, тохиолдуулан найруулагч т?шмэл, хянан уншигч, хэрэг шийтгэгч, хэрэг б?ртгэгч, тамга мэдэгч, монгол бичээч, туслах бичээч зэрэг албан т?шмэдийн орон тоотой ажиллаж байсан.

Мин улсын ?е [ засварлах | кодоор засварлах ]

Чин г?рний ?е [ засварлах | кодоор засварлах ]

Эшлэл [ засварлах | кодоор засварлах ]