Куве?йт
, албан ёсоор
Кувейт Улс
?
?рн? Азид
оршдог
б?рэн эрхт
улс
юм.
Кувейт Улс
???????? ??????????
(
Араб
)
Даулят аль-Кувейт
|
|---|
|
Т?рийн дуулал:
?????? ??????
ан-Нашид аль-Ватани
"?ндэсний Т?рийн Дуулал"
|
 ?Кувейт улсын байршил?(ногоон)
|
| Нийслэл
ба томоохон хот
| Кувейт хот
|
|---|
| Албан ёсны?хэл
| Араб хэл
[1]
|
|---|
| Угсаатны?б?лг??д
| |
|---|
| Шашин
| |
|---|
| Ард т?мний нэршил
| Кувейтч??д?
|
|---|
| Т?р засаг
| Нэгдмэл
парламентын
хагас-?ндсэн хуульт хаант засаг
[3]
|
|---|
|
| Наваф аль-Ахмед аль-Жабер ас-Сабах
|
|---|
| Мишааль аль-Ахмед аль-Жабер ас-Сабах
|
|---|
| Ахмед Наваф аль-Жабер ас-Сабах
|
|---|
| Ахмед аль-Садун
|
|---|
|
|
| Хууль тогтоох байгууллага
| ?ндэсний Ассамблей
|
|---|
|
|
| 1613
|
|---|
| 1752
|
|---|
| 1 сарын 23, 1899
|
|---|
| 7 сарын 29, 1913
|
|---|
| 6 сарын 19, 1961
|
|---|
| 5 сарын 14, 1963
|
|---|
| 11 сарын 11, 1962
|
|---|
|
|
|
??Нийт
| 17,818 км
2
(
152
)
|
|---|
??Усны эзлэх талбай?(%)
| бага
|
|---|
|
??2022 тооцоо
| 4,294,621
[4]
(
137
)
|
|---|
??Нягтаршил
| 200.2/км
2
(
62
)
|
|---|
| ДНБ
(
ХАЧТ
)
| 2022?тооцоо
|
|---|
??Нийт
| ▲
$248.113 тэрбум
[5]
(
65
)
|
|---|
??Нэг х?нд ноогдох
| ▲
$51,528
[5]
(
30
)
|
|---|
| ДНБ
(нэрлэсэн)
| 2022?тооцоо
|
|---|
??Нийт
| ▲
$183.576 тэрбум
[5]
(
59
)
|
|---|
??Нэг х?нд ноогдох
| ▲
$38,123
[5]
(
26
)
|
|---|
| ХХИ
(2021)
| ▲
?0.831
[6]
маш ?нд?р
?·?
50
|
|---|
| М?нг?ний нэгж
| Кувейт динар
|
|---|
| Цагийн б?с
| UTC
+3
(
АСЦ
)
|
|---|
| Огнооны формат
| ??/сс/жжжж (
МЭ
)
|
|---|
| Жолооны тал
| баруун
|
|---|
| Утасны томьёо
| +965
|
|---|
| Домэйн нэр
| .kw
|
|---|
|
|
Кувейт
Персийн булангийн
умард ?з??рт байрладаг. Хуурай газраар
Ирак
,
Саудын Арабтай
хиллэдэг.
17.8 мянган км² газар, 4.3 сая х?н амтай. Х?н амын 60%
араб угсаатан
. Нутгийн уугуул иргэн 30%-ийг эзэлдэг бол 70%-ийг гадаадын цагаач, ажиллах х?чин эзэлдэг. Албан ёсонд
араб хэлийг
ашиглана.
Лал
шашин зонхилно.
Кувейт нь дундад зуунаас худалдааны боомт байсан. 1961 онд
Их Британийн
ивээлээс гарч тусгаар тогтносон. 1990-1991 онд Иракт эзлэгдэж байлаа. 1938 оноос
газрын тос
ихээр олборлож, нэг х?нд ноогдох орлогоор дэлхийд эхний 10-т ордог амьжиргааны т?вшин сайн орон болсон. Хэмжээт эрх хаант засагтай. Т?рийн тэрг??н нь
эмир
цолтой. 1962 оны ?ндсэн хуулийг баталсанаар
Араб дахинд
хамгийн ардчилсан, либерал ?зэлтэй орон болжээ.
Нийслэл нь
Кувейт хот
. М?нг?ний нэгж
кувейт динар
нь дэлхийн хамгийн чанга ханштай м?нг?ний нэгж юм.
Кувейт 17,820 хавтгай д?рв?лжин километр газар нутагтай, дэлхийн
152-р том
орон юм.
Дээрээс харвал
Элсэн шуурга
Хойд ?рг?ргийн 28° ? 31°, з??н уртрагийн 46° ? 49° дотор
?рн? Ази
,
?рн? ?мн?д Азид
хамааран
Арабын хойгийн
дорно умард хязгаар,
Персийн булангийн
умард ?з??рт байна. Эргийн урт - 499 км, хилийн урт - 475 км. Умард талаараа
Ирактай
254 км, ?рн?д талаараа
Саудын Араб
221 км хиллэдэг.
Бубиян
,
Файлака
зэрэг ес?н аралтай.
Кувейтийн нутаг
Арабын ц?лийн
хэсэг юм. Нам доор газар б?г??д хамгийн ?нд?р цэг нь
Мутла
(306 м), нам доор цэг нь тэнгисийн эрэг болно.
Кувейтийн булан
Персийн булангаас салбарласан байдаг. Кувейт гадаргын усаар дутмаг. Борооны ус тогтох гуу жалга бий. Тэнгисийн усыг давсг?йж??лдэг. Ус хадгалах цамхгуудтай.
Кувейтэд 25 з?йл х?хт?н, 363 з?йл шувуу байна. Жилд 2-3 сая шувуу дамжин н??дэг.
Кувейт
газрын тос
,
шатдаг хийн
н??цтэй.
Ц?лийн, эрс тэс уур амьсгалтай. ?в?лд?? ?6°C- +10°C х?ртэл сэр??сч, зундаа 42-48°C х?ртэл хална. Хавар элсэн шуургатай.
Жилийн дундаж хур тунадас - 75-150 мм.
| Он
|
Х?н ам
|
| 1975
|
994,837
|
| 1985
|
1,697,301
|
| 1995
|
1,575,570
|
| 2005
|
2,193,651
|
| 2016
|
4,348,395
|
Кувейт улсад 2016 оны байдлаар 4,348,395 х?н оршин сууж байна. ??нд 0-14 насны багачууд 26%, 15-64 насны х?д?лм?рийн чадвартан 72%, 65-аас дээш ?нд?р настан 2%-ийг б?рд??лж байна. Дундаж наслалт - 77.1 жил. Х?йсийн харьцаа - 1.54 эр/эм. Х?н амын жилийн ?с?лт - 1.9%. Х?н амын 94% бичиг ?сэгт тайлагдсан.
Кувейтийн залуус
Кувейт хот
Кувейтийн х?н амын 60% нь
араб угсаатан
, 70% нь
цагаач
байна. ??ний 28% нь Кувейтийн унаган араб, 32% нь бусад орноос гаралтай араб, 38% нь
?мн? Ази
,
Энэтхэгийн
голдуу
Азийн
, 2% нь
Африкийн
, 1% нь бусад тивийн гаралтай цагаач байна.
Улсын албан ёсны хэл нь
араб хэл
байна. Араб ?сгээр бичнэ. Перс, хинди зэрэг хэлний ?гсээр сэлбэгдэж байгаа.
Х?н амын 77%
лалын шашин
ш?тлэгтэй. Суннит, шийт урсгалыг дагагч байна. 17%
христ
, 6% бусад шашинтан байна.
Кувейтийн Ас-Субияд НТ? 8000 оны ?еэс х?н оршин сууж байв. Файлака аралд НТ? 2000 онд х?н суурьшжээ. Эртнээс Кувейт нь худалдааны т?шиц болсон. Шумерийн худалдаачид Файлакад сууж байв. НТ? 3-р зуунд грек байлдан дагуулж Ларисса хэмээв. НТ 220 онд перс байлдан дагуулж Харекена нутгийн хэсэг болов.
Кувейтийн музейн завь
1521 онд Кувейт
Португалын
харьяанд оров. 1613 онд
Кувейт хотыг
??сгэн байгулав. 18-р зуунд Кувейт
Энэтхэг
,
Маскат
,
Багдадын
хооронд худалдааны т?в болж,
Халебаас
Персийн буланд
ирэх боомт болж байв. 1775 онд перс??д Басраг б?слэн байлдахад Иракийн худалдаачид Кувейтэд ирж, Кувейтийн тэнгисийн худалдаа, завь ?йлдвэрлэлийг хурдацтай ?рг?ж??лэв. Британийн Энэтхэг худалдааны замыг хамгаалдаг байв.
Кувейтэд ?йлдвэрлэсэн завь Улаан тэнгис, Энэтхэг, Дорно Африкаар, Кувейтийн далайчид Персийн булангаар х?ндл?н аялж байв.
1944 оны ёслол
Бани Халидын мэдлээс гарч 1752 онд Кувейтийн шейхт нутаг тогтов.
1899 онд Кувейтийн шейхт нутаг Британийн ивээлд орж, 1913 онд
Османы эзэнт г?рний
харьяа, ??рт?? засах эрхт гэгдэв.
1919-1920 онд
Наждын
Ибн Сауд
Кувейтийг нэгтгэхээр дайлаар ирсэн ч Британийн х?чин хамгаалав.
1923 онд
Укайрын хэлэлцээрээр
Кувейт-Наждын (
Саудын Араб
) хилийг зуран баталгаажуулсан.
Кувейт олон улсын худалдаа, алт цутгах, сувдан гоёлын салбарт амжилт олж байв.
1946-1982 оныг Кувейтийн т??хэнд "Алтан ?е" гэнэ.
Газрын тос
олборлон борлуулж, б?х нийтийн амьжиргааны т?вшин сайжирсан. 1952 онд Кувейт Персийн булангийн хамгийн том газрын тос олборлогч орон болсон. Эдийн засгийн гэнэтийн ?с?лт Палестин, Энэтхэг, Египет гэх мэт гадаадын ажиллах х?чийг нэмэгд??лэв.
1961 онд Британийн ивээлээс гарч Кувейт улс тусгаар тогтносон ба т?рийн тэрг??нийг
шейх
биш
эмир
хэмээн цоллох болов. 1963 онд парламентын сонгууль явагдаж, Кувейт арабын орнуудаас анхлан
?ндсэн хууль
,
парламентат
ёсыг тогтоов. 1970-аад онд Кувейт
х?ний х?гжлийн илтгэц??рээр
Арабын орнуудыг
тэрг??лэх болсон. Кувейтийн театр, кино урлаг ихээр х?гжив. Хэвлэл мэдээллийн эрх ч?л??г??р дэлхийд тэрг??лэх боллоо.
Кувейтийн либерал - эрх ч?л??т байдал бусад орныхныг цагаачлахыг ?д??с?н. Эмэгтэйч??д гивл??р ?мс?хийг 1960-аад оноос болиулав.
1991 он. Газрын тосны т?ймэр
1980-аад оноос газрын тосны зах зээлийн ?нэ буурав.
Иран-Иракийн дайнд
Иракийг дэмжиж оролцов. 1980-аад онд Кувейтийн онгоцыг барьцаалж,
Жабер
эмирийн амийг хороохыг завдав. Иран-Иракийн дайны дараа
Ирактай
?р зээлийн асуудлаар маргалдав. Ирак хилийн ойрх Румалия газрын тосны н??цийг Кувейт хулгайлж байна хэмээн шалтаглаж 1990 оны 8-р сард Кувейтийг цэргээр дайран эзэлж, улсдаа хавсаргав.
Америк
тэрг??тэй эвслийн цэрэг 1991 оны 2-р сард Кувейтийг ч?л??лж, Иракийн цэргийг ?лдэн х??в. Энэх??
Персийн булангийн дайнаас
Кувейтийн 750 газрын тосны цооног т?ймэрт автаж, 11-р сар х?ртэл унтралг?й шатжээ.
Кувейт х?ний х?гжлийн индексээр б?с нутагтаа тэрг??лж байна.