Свето Римско Царство на германскиот народ [1]
Imperium Romanum Sacrum Heiliges Romisches Reich Sacro Romano Impero
Царство
←   ← 962 ? 1806 ↓
Царско знаме Грб на Светото Римско Царство
Териториите на Царството околу 1600 година, со денешните граници на државите.
Главен град		Неодредено ; Собрание на Светото Римско Царство сместено во Регенсбург од 1594 до 1806 г.
?азици		латински , гемански , итали?ански , различни западногермански ?азици , романски ?азици и словенски ?азици
Вероисповед		римокатолицизам ; лутеранство (по 1555 г.) и калвинизам (по 1648 г.)
Уредува?е		Изборна монархи?а
Цар
-	962?973	Отин I (прв)
-	1792?1806	Франц II (последен)
Законодавство		Собрание на Светото Римско Царство (Ра?хстаг)
Историски период		Среден век Ран нов век
-	Отон I е крунисан за цар на Рим?аните	2 февруари 962
-	Конрад II      crown of Burgundy	2 февруари 1033 година
-	Мирот од Аугсбург	25 септември 1555
-	Мирот од Вестфали?а	24 октомври 1648
-	Франц II абдицира	6 август 1806
Минати Следни Средна Франки?а Источна Франки?а Стар Шва?царски Со?уз Холандска Република Ра?нски Со?уз Австриско Царство Прво Француско Царство Кралство Итали?а Кралство Пруси?а Обединети Белгиски територии Кнежевство Лихтеншта?н Источно Фризиско Кнежевство
Денес во		Германи?а   Австри?а   Белги?а   Чешка   Лихтеншта?н   Луксембург   Монако   Холанди?а   Сан Марино   Словени?а   Шва?цари?а   Франци?а   Итали?а   Полска   Словачка

Свето Римско Царство ( СРЦ ; германски : Heiliges Romisches Reich (HRR), латински : Imperium Romanum Sacrum (IRS), итали?ански : Sacro Romano Impero (SRI)) ? германско царство кое постоело од 962 до 1806 во Средна Европа . Со него владеел царот на Светото Римско Царство . Неговиот карактер се сменил за време на средниот век и раниот нов век , кога мо?та на царот постепено заслабнувала во корист на принцевите. Во своите последни векови, тоа било само уни?а од територии.

Територи?ата на царството била со средиште во Кралството Германи?а, а ги вклучувало и соседните територии и во сво?от врв ги вклучувало и Кралството Итали?а и Кралството Бургунди?а. Во на?големиот дел од сво?ата истори?а, тоа се состоело од стотици мали под-делови, принципати, кнежевства, во?водства, слободни царски градови и други.

Во 962 година Отон I бил прогласен за цар на Светото Римско Царство (германски: Romisch-Deutscher Kaiser, Римско-германски цар), иако титулата цар на Светото Римско Царство според традиционалните предани?а претходно му била доделена на Карло Велики во 800 година. Отон бил првиот цар на државата ко? не и припа?ал на династи?ата Каролинзи . ^[2] Последен цар на Светото Римско Царство бил Франц II , ко? абдицирал и го растурил царството во 1806 за време на Наполеоновите во?ни . ^[3] По седницата во Келн во 1512 година, името било офици?ално сменето во Свето Римско Царство на германскиот народ (германски: Heiliges Romisches Reich Deutscher Nation, латински: Imperium Romanum Sacrum Nationis Germanicæ).. ^[4]

Териториите на Светото Римско Царство денес се дел од државите: Германи?а (без ?ужен Шлезвиг ), Австри?а (без Градиште ), Чешка , Шва?цари?а и Лихтеншта?н , Холанди?а , Белги?а , Луксембург и Словени?а (освен Прекмур?е ), делови од источна Франци?а ( Артоа , Алзас , Франш Конте , Француска Фландри?а , Саво?а и Лорена ), северна Итали?а (главно Ломбарди?а , Пиемонт , Емили?а-Рома?а , Тоскана , Тренто и ?ужен Тирол ) и западна Полска (претежно Шлеска , Помор?ето и Но?марк ).

Именува?е [ уреди | уреди извор ]

Терминот sacrum (т.е. “свет” во смисла на “осветен”) бил поврзуван со средновековното Римско Царство од 1157 година, за време на Фридрих I Барбароса (“Свето Царство”, формата “Свето Римско Царство” се користи од 1254 па понатаму). ^[5] Терминот бил додаден на ?а одрази амбици?ата на Фридрих при доминаци?ата над Итали?а и Папството. Пред 1157 година, тоа се нарекувало само Римско Царство . ^[6]

Во декрет донесен по Седницата во Келн во 1512 година, името офици?ално било сменето во Свето Римско Царство на германскиот народ (германски: Heiliges Romisches Reich Deutscher Nation, латински: Imperium Romanum Sacrum Nationis Germanicæ). ^[7] Оваа форма првпат се користела во документ во 1474 година. ^[6]

Светото Римско Царство било наречено по Римското Царство и се сметало за негово продолжение. Ова се темели на средновековниот концепт за translatio imperii . ^[8]

Францускиот просветител Волтер сардонски забележал: “Оваа агломераци?а ко?а била наречена и сe уште се нарекува себеси Свето Римско Царство, не е ниту свето, ниту римско, ниту царство.” ^[9]

Истори?а [ уреди | уреди извор ]

Каролиншки почеток [ уреди | уреди извор ]

Светото Римско Царство гледало на Карло Велики , кралот на Франките , како сво? основач, ко? бил прогласен за цар на Рим?аните на Божик во 800 година од папата Лав III . ^{[10] [11]} Со тоа оживеало Западното Римско Царство (латински: renovatio Romanorum imperii), со префрла?е на титулата на кралот на Франките. Ова translatio imperii останало како основа за Светото Римско Царство, барем во теори?а, сe до неговиот кра? во 1806 година.

Царската власт на Каролинзите била оспорувана на почетокот поме?у владетелите на Западна Франки?а ( Франци?а ) и Источна Франки?а ( Германи?а ), а нивните кралеви Карло ?елавиот (западниот крал) и Карло Дебелиот (источниот крал) ?а зеле титулата прв и втор. Сепак по смртта на Карло Дебелиот во 888 година, Каролиншкото Царство се отцепило и никогаш не било вратено. Според Регино од Прим , секо? од деловите избирал сво? крал од своите благородници. По смртта на Карло Дебелиот, само оние што контролирале територии во Итали?а биле проласувани до папата . Таквиот последен цар бил Беренгар I од Итали?а ко? умрел во 924 година.

Развиен среден век [ уреди | уреди извор ]

Формира?е [ уреди | уреди извор ]

Околу 900 година, во Источна Франки?а произлегле многу автономни кнежевства (Франкони?а, Бавари?а, Шваби?а, Саксони?а и Лотаринги?а). Откако каролиншкиот крал Лудвиг Детето умрел без наследник во 911 година, Источна Франки?а не се обратила до каролиншкиот владетел на Западна Франки?а да преземе контрола, туку избрала еден од своите кнезови, Конрад од Франкони?а , за Rex Francorum Orientalum . На смртната постела, Конрад му ?а предал власта и круната на сво?от главен соперник Ха?нрих од Саксони?а , ко? бил избран за крал на собранието во Фрицлар во 919 година. Ха?нрих постигнал кра? на во?ната со Унгарците и во 933 година за првпат ги победил во Битката ка? Риаде .

Ха?нрих умрел во 936 година, но неговите наследници, Отонската династи?а , продолжила да владее со источното кралство речиси цел век. Назначениот наследник на Ха?нрих, Отон бил избран за крал во Ахен во 936 година. ^[12] То? успеал да придуши неколку буни предводени од постариот брат и други предводени од во?води. По тоа, кралот успеал да го контролира назначува?ето на во?води и често користел и епископи во администраци?ата.

Кралството немало посто?ан главен град и кралевите патувале од резиденци?а до резиденци?а (наречена Kaiserpfalz ) за да раководат со работите. Сепак, секо? крал користел различни места, а Отон го избрал Магдебург . Кралската титула продолжила да се доделува преку избира?е, но кралевите обично успевале да вли?аат при изборот, па нивните синови биле избирани уште за време на нивното владее?е, со што круната останувала во семе?ството. Ова се променило по кра?от на династи?ата Салиевци во 12 век.

Во 955 година, Отон изво?увал убедлива победа над Унгарците во Битката ка? Лехското поле . ^[13] Во 951 година, Отон и помогнал на Аделаида , кралицата-вдовица на Итали?а и ги поразил не?зините непри?атели. То? потоа се оженил со неа и ?а презел Итали?а. Во 962 година, Отон бил прогласен за цар од папата. ^[13] Оттогаш, работите на Германското Кралство биле поврзани со итали?анското и со Папството. Крунисува?ето на Отон за цар ги направило германските кралеви наследници на Царството на Карло Велики, со што преку translatio imperii ги направило нив наследници на Стариот Рим.

Ова исто така го обновило конфликтот со источниот цар од Цариград , особено откако синот на Отон, Отон II (967-83) ?а присвоил назнаката imperator Romanorum . Сепак, Отон бил поврзан со истокот преку брак, кога се оженил со византиската принцеза Теофано . ^[14] Нивниот син Отон III , го насочил своето внимание на Итали?а и Рим и користел многу дипломати?а, но умрел млад во 1002 година, а бил наследен од неговиот роднина Ха?нрих II , ко? се фокусирал кон Германи?а.

Кога Ха?нрих II умрел во 1024 година, Конрад II , прв од Салиевците , бил избран за крал во 1024 година, по кратка дебата ме?у во?водите и благородниците, кои постепено ?е се разви?ат и претворат во изборни кнезови .

Борба за инвеститурата [ уреди | уреди извор ]

Кралевите често назначувале епископи во администраци?ата и често одредувале ко? ?е биде назначен со верска титула. За време на Клини?ачките реформи , ова меша?е сe пове?е се сметало за несоодветно од Папството. Папата-реформатор Григори? VII решил да се спротивстави на таквата практита, со дошло до оваа Борба за инвеститурата со кралот Ха?нрих IV (владеел 1056-1106), ко? го отфрлил меша?ето на папата и ги убедил своите епископи да го екскомуницираат папата, кого го нарекол по неговото родено име “Хилдебранд”, а не по неговото избрано име “Григори? VII”. Папата пак, го екскомуницирал кралот, го прогласил дека е симнат од власта и ги поништил заклетвите на верност кои ги дал на Ха?нрих. Кралот ?а изгубил сета политичка поддршка и бил принуден на оди до Каноса во 1077 година, со што ?а му била отстранета екскомуникаци?ата по цена на понижува?ето. Во ме?увреме, германските принцеви избрале друг крал, Рудолф од Шваби?а . Ха?нрих успеал до го победи но набрзо се соочил со нови востани?а, обновена екскомуникаци?а и бунтови од неговите синови. Неговиот втор син, Ха?нрих V , успеал да постигне договор со папата и епископите во 1122 година на Вормскиот конкордат . Политичката мо? на Царството се одржала но конфликтот ги покажал границите на мо?та на еден владетел, особено во споредба со Црквата и му го одзела на кралот сакралниот статус ко? претходно го имал. И папата и германските принцеви се покажале како главни играчи во политичкиот систем на Царството.

Династи?ата Хоенштауфен [ уреди | уреди извор ]

Кога династи?ата на Салиевците завршила со смртта на Ха?нрих V во 1125 година, принцевите одлучиле да не избираат неко? од таа лини?а и наместо тоа го избрале Лотар , умерено силниот, но стар саксонски во?вода. Кога то? умрел во 1138 година, принцевите повторно ?а одредувале границата на кралската мо?; тие не го избрале миленикот на Лотар, неговиот зет Ха?нрих Гордиот од династи?ата Велфи , туку Конрад III од династи?ата Хоенштауфен , блиски роднини на Салиевците, што довело до судири ме?у династиите кои траеле пове?е од еден век. Конрад им ги зел териториите на Велфите, но по неговата смрт во 1152 година, него го наследил неговиот внук Фридрих I Барбароса и склучил мир со Велфите и му вратил смален дел од неговите поседи на неговиот роднина Ха?нрих Лавот .

Владетелите од династи?ата Хоенштауфен сe пове?е им ?а делеле зем?ата на министери?алите ( ministerialia ), поранешни службеници, за кои Фридрих се надевал дека ?е бидат полесни за работа. Иако на почетокот тие биле користени за воена служба, оваа нова класа на лу?е подоцна ?е биде основата за подоцнежните витези , уште еден темел на царската мо?. Друга важна одлука била донесена ка? Ронкал?а (П?аченца), а тоа било воспоставува?ето на нов мир ( Landfrieden ) за сите во Царството, обид да се смират приватните караничи ме?у во?водите, но исто така било обид тие да можат да одговараат пред правниот систем на надлежност и ?авно обвинителство за кривични дела-претходник на модерниот концепт “ владее?е на правото ”. Друг нов концепт за тоа време бил систематското основа?е на нови градови, и од царот и од во?водите. Делумна причина за тоа е експлози?ата на населението, но и за да се концентрира економската мо? на стратешки локации, за разлика од постоечките градови кои биле поранешни римски утврдува?а и постари епископии. Градови кои биле основани во 12 век се Фра?бург , економскиот модел за многу понатамошни градови, и Минхен .

Фридрих бил прогласен за цар во 1155 година и го нагласил “римското” во Царството, како обид да ?а оправда царската мо? независно од онаа на се посилниот папа. Царското собрание на поли?ата на Ронкал?а во 1158 година повторно ги присвоило царските права со референца од ?устини?ановиот Законик . Царските права се сметале како regalia по Борбата за инвеститурата, но биле наведени за првпат ка? Ронкал?а. Ово? список вклучувал ?авни патишта, тарифи, кова?е пари, собира?е на казни и инвеститура, дава?ето и одзема?ето на титули. Овие права биле досега експлицитно вкоренети во Римското право, далекусежен уставен акт.

Политиката на Фридрих била главно насочена кон Итали?а, каде се судрил со се побогатите и слободоумни градови од северот, особено Милано . То? се вмешал во уште еден конфликт со Папството со неговата поддршка на еден од помалите кандидати наспроти папата Александар III (1159-81). Фридрих поддржувал неколку антипапи пред да се смири со Александар во 1177 година. Во Германи?а, царот посто?ано го штител Хенри Лавот од жалбите на неговите соперници и градови (што бил случа?от со Минхен и Либек ). Поддршката на Ха?нрих за политиката на Фридрих била еднообразна и во една критична ситуаци?а за време на во?ните во Итали?а, Ха?нрих ?а одбил молбата за помош на царот. По неговото вра?а?е во Германи?а, огорчениот Фридрих започнал постапка против во?водата, со што то? добил ?авна забрана и сите територии му биле одземени.

За време на династи?ата Хоенштауфен, германските принцеви го обезбедиле успешно и мирно населува?е на источни зем?и претходно населени од западни Словени или ненаселени зем?и со лу?е кои зборувале на германски ?азик од западниот дел на Царството, и христи?ани и евреи. Постепената германизаци?а на овие зем?и била сложен феномен што не треба да се гледа како преку наклонетоста кон национализмот од 19 век. Со источното населува?е, вли?анието на Царството се проширило во Помор?ето и Шлеска и поради браковите на локалните словенски владетели со германски сопружници. Исто така Тевтонскиот ред бил поканет во Пруси?а од во?водата Конрад од Мазови?а да ги покрсти Прусите во 1226 година. Монастичката држава Тевтонски Ред и подоцнежните држави-наследнички на Пруси?а никогаш не биле дел од Светото Римско Царство.

Во 1190 година, Барбароса учествувал во Третата крстоносна во?на и загинал во Мала Ази?а . За време на владее?ето на неговиот син и наследник, Ха?нрих VI , династи?ата Хоенштауфен го достигнала сво?от врв. Ха?нрих го додал норманското Кралство Сицили?а во неговите територии, го држел Ричард I Лавовско Срце како заробеник и сакал да направи наследна монархи?а кога умрел во 1197 година. Иако неговиот син Фридрих II бил ве?е избран за крал, то? бил мало дете и живеел на Сицили?а, германските принцеви решиле да изберат возрасен крал, што резултирало со дво?ниот избор на на?младиот син на Барбароса Филип од Шваби?а и синот на Ха?нрих Лавот, Отон од Брунсвик . Отон успеал да владее одредено време откако Филип бил убиен во приватна караница во 1208 година, и започнал да ?а бара Сицили?а. Папата Инокенти? III , ко? се плашел од можното обединува?е на Царството и Сицили?а, сега го поддржувал кралот на Сицили?а Фридрих II , ко? марширал до Германи?а и го поразил Отон. По неговата победа Фридрих не го исполнил ветува?ето да ги држи двете држави одвоени ? иако го назначил сво?от син Ха?нрих за крал на Сицили?а пред да оди во Германи?а, то? бил оно? што ?а имал вистинската политичка мо?. Ова продолжило и по крунисува?ето на Фридрих за цар во 1220 година. Плаше??и се од големата мо? на Фридрих, папата конечно го екскомуницирал царот. Друга работа била и крстоносната во?на, на ко?а Фридрих се обврзал но посто?ано ?а откажувал. Иако екскомунициран, Фридрих ?а предводел крстоносната во?на во 1228 година, ко?а на кра?от завршила со преговори и привремено обновува?е на Кралството Ерусалим. Конфликтот со папата продолжил и папата го поддржал изборот на анти-крал во Германи?а.

И покра? царските бара?а, владее?ето на Фридрих било пресвртна точка кон распа?а?ето на централната власт на Царството. Иако се концентрирал да создаде модерна, централизирана држава во Сицили?а, посто?ано бил отсутен од Германи?а и им доделувал привилегии на секуларните и верските принцеви: Во 1220 година, со Confoederatio cim principibus ecclesiasticis , Фридрих дал голем бро? на регалии на епископите, вклучува??и тарифи, кова?е пари и утврдува?е. Со Statutum in favorem principum од 1232 година, истите привилегии им биле дадени на секуларните територии. Иако многу од овие привилегии постоеле претходно, тие сега се доделувале глобално и засекогаш, за да им се овозможи на германските принцеви да го одржуваат редот северно од Алпите додека Фридрих сакал да се концентрира на Итали?а. Со ово? документ од 1232 година, германските во?води за првпат биле нарекувани domini terrae, сопственици на нивните зем?и, што е значителна промена во терминологи?ата.

Интерегнум [ уреди | уреди извор ]

По смртта на Фридрих во 1250 година, Германското кралство било поделено ме?у неговиот син Конрад IV (умрел 1254) и анти-кралот Вили?ам од Холанди?а (умрел 1256). По смртта на Конрад следувал интерегнумот, период во ко? ниту еден крал не успеал да се здобие со универзално признава?е и принцевите ги зацврстиле нивните поседи и станале уште понезависни. По 1257 година, кандидати за круната биле Ричард од Корнвол , кого го поддржувале Велфите и Алфонсо X од Касти?а , ко? бил поддржуван од династи?ата Хоенштауфен но никогаш немал стапнато на германско тло. По смртта на Ричард во 1273 година, интерегнумот завршил со едногласната одлука да се избере Рудолф I Хабсбург , еден од помалите во?води кандидати од династи?ата Хоенштауфен.

Промени во политичката структура [ уреди | уреди извор ]

Во 13 век имало генерална промена на структурата на тоа како се управувало со зем?ата, со што се подготвувало префрла?ето на политичката мо? кон буржоази?ата на сметка на аристократскиот феудализам ко? бил одлика на Доцниот среден век .

Наместо личните должности, парите станале се почесто средство за претставува?е на економската вредност на зем?оделството. Од селаните сe пове?е се барало да пла?аат данок за нивната зем?а. Концептот на “имот” започнал да ги заменува постарите форми на надлежност, иако тие сe уште биле тесно поврзани. Во териториите (кои не биле на ниво на Царството), мо?та станувала сe пове?е концентрирана: Ко? и да го поседувал зем?иштето имал надлежност, од ко?а произлегувале други мо?и. Важно е да се забележи дека, надлежноста во ова време не вклучувала законодавство, кое речиси не постоело до и во 15 век. Судските практики главно се потпирале на традиционални обичаи и правила опишани како вообичаени.

Дури во ова време териториите започнале да се претвораат во претходници на модерните држави. Процесот се разликувал во зависност од зем?ите и бил на?напреден во оние територии кои биле на?идентични со зем?ите на старите германски племи?а, пример Бавари?а. Тоа било на?бавно во оние територии кои биле основани преку царски привилегии.

Доцен среден век [ уреди | уреди извор ]

Предлошка:Дополнително чита?е

Издигнува??е на териториите по династи?ата Хоенштауфен [ уреди | уреди извор ]

Потешкотиите во бира?ето на крал на кра?от довеле до по?авата на фиксниот колегиум на изборни кнезови ( Kurfursten ), чи? состав и процедури биле одредени со Златната Була од 1356 година . Ово? разво? на?веро?атно на?добро го симболизира ново по?авената дво?ност поме?у царот и државата ( Kaiser und Reich ), кои пове?е не се сметале за идентични. Ова исто така се гледа и по начинот на ко? кралевите кои владееле по династи?ата Хоенштауфен се обидувале да ?а одржат нивната мо?. Порано од тоа, силата (и финансиите) на Царството главно зависеле од самите зем?и на Царството, тн Reichsgut , ко? секогаш му припа?ал на тогашниот крал и вклучувал многу царски градови. По 13 век, важноста на Ра?хсгутот се намалувала, иако некои негови делови останале во рамките на Царството сe до неговиот кра? во 1806 година. Наместо тоа, Ра?хсгутот се продавал на локалните во?води, некогаш за собира?е на пари за Царството, но почесто да се награди верноста или како обид да се контролираат во?водите. Директното владее?е на Ра?хсгутот не се совпа?ало со потребите на кралот или оние на во?водите.

Наместо тоа, кралевите, почнува??и со Рудолф I Хабсбург , се почесто зависеле на зем?ите од нивните династии за поддршка на нивната мо?. Во спротивност со Ра?хсгутот, ко? бил расштркан и тежок за управува?е, овие територии биле релативно компактни и со тоа биле полесни за контрола. Со ова во 1282 година, Рудолф I им ?а изна?мил Австри?а и Штури?а ( Штаерска ) на неговите синови.

Со Ха?нрих VII , династи?ата Луксембург стапила на сцена. Во 1312 година, Ха?нрих бил првиот ко? бил крунисан за цар по Фридрих II. По него сите кралеви и цареви главно се потпирале на земи?те на нивното семе?ство ( Hausmacht ): Лудвиг IV од Вителсбах (крал 1314, цар 1328-47), се потпирал на своите зем?и во Бавари?а; Карл IV од Луксембург, внукот на Ха?нрих VII , ?а црпел силата од своите зем?и во Бохеми?а. Занимливо е тоа што било во интерес на кралот да ги за?акне овие зем?и, биде??и кралот имал корист од тие зем?и исто така.

Царска реформа [ уреди | уреди извор ]

“Уставот” на Царството бил главно неодреден во почетокот на 15 век. Иако некои процедури и институции биле фиксни, на пример до Златната Була од 1356 година, правилата за тоа како кралот, изборните кнезови и другите во?води треба да соработуваат во Царството главно зависел од личноста на кралот. Се покажало штетно кога Сигизмунд од Луксембург (крал 1410, цар 1433-37) и Фридрих III Хабсбург (крал 1440, цар 1452-1493) ги заборавиле старите центри и ?адра на Царството и престо?увале главно во своите зем?и. Без присуството на кралот, старата институци?а Хофтаг ( Hoftag ), собранието на водечките лу?е на државата западнало во лоша состо?ба. Царското собрание како законодавен орган на Царството не постоел во тоа време. А за да биде и полошо, во?водите често не се согласувале ме?усебно и тоа често доведувало до локални во?ни.

Истовремено, Црквата била во кризна состо?ба исто така, а ово? ефект бил далекусежен нз Царството. Конфликтот поме?у неколку папски претенденти (два антипапи и законскиот папа ) бил решен дури на Соборот во Констанца (1414-18); по 1419 година, многу енерги?а се трошела во борбата со Хуситите . Средновековната иде?а за обединува?е на христи?анскиот свет во еднинствена политичка единица, во ко?а Црквата и Царството биле главните институции, започнала да опа?а.

Со овие драстични промени, постоела голема дискуси?а за самото Царство во 15 век. Старите правила несоодветно ?а опишувале тогашната структура и се побарало засилува?е од постарите Landfrieden. Во ова време, се по?авил концептот на “реформа”, со оригиналното значе?е на латинскиот глагол re-formare, да се здобие со порана форма ко?а била изгубена.

Кога Фридрих III барал од во?водите да ?а финансираат неговата во?на со Унгари?а во 1486 година и во исто време успеал во избира?ето на неговиот син Максимили?ан за крал, нему му било претставено заедничкото бара?е на во?водите за нивно учество во Царскиот двор. За првпат, собранието на изборните кнезови и други во?води било наречено Царско собрание (германски Reichstag ) (на кое подоцна му се приклучиле и слободните царски градови). Иако Фридрих го одбил ова, неговиот син во знак на помирува?е го одржал собранието во Вормс во 1495 година, по смртта на неговиот татко во 1493 година. Тука, кралот и во?водите се согласиле на четири нацрт-закони, заедно наречени Reichsreform (Царска реформа): група на правни акти кои и вратиле дел од структурата на распа?ачкото Царство. Ме?у другите, со ово? акт се создале Царските окрузи и Царскиот коморен суд ( Reichskammergericht ); структури кои до одреден степен ?е опсто?ат до кра?от на Царството во 1806 година.

Сепак, поминале уште неколку децении додека ова ново правило не било универзално прифатено и новиот суд почнал со работа; дури во 1512 година Царските окрузи биле завршени. Кралот исто така се осигурал дека неговиот двор, Reichshofrat , продолжил да функционира паралелно со Reichskammergericht -от. Во оваа година, Царството добило нова титула (“Свето Римско Царство на германскиот народ”).

Реформаци?а и ренесанса [ уреди | уреди извор ]

Предлошка:Дополнително чита?е

Во 1516 година, умрел Фердинанд II од Арагон , дедо на идниот вар Карл V . Поради комбинаци?а на (1) традициите на династичкото наследува?е во Арагон, кое дозволувало наследството од ма?ката без дава?е предност на владее?е на жена; (2) лудилото на ?ована од Касти?а, ма?ката на Карл; и (3) инсистира?ето на неговиот последен дедо Максимили?ан I , да ?а земе титулата, Карл го започнал своето владее?е во Касти?а и Арагон заедно со ма?ка си, уни?а ко?а ?е се претвори во Шпани?а. Ова за првпат обезбедило обединува?е на целиот Пирине?ски Полуостров (освен Португали?а) под еден владетел и под единствена шпанска круна, а основните територии си задржале сопствено управува?е и закони. Во 1519, ве?е на власт како Карлос I во Шпани?а, Карл ?а зел царската титула како Карл V. Оваа урамнотеженост (и неурамнотеженост) ме?у одделните наследства, ?е биде дефинирачкиот елемент на неговото владее?е и само ?е ?а покаже краткотра?носта на личната уни?а на шпанската и германската круна. Оваа втората, германската, ?е до?де под контрола на помала гранка на Хабсбурзите предводени од братот на Карл, Фердинанд , а поголемата гранка ?е продолжи да владее со Шпани?а и бургундското наследство, предводена од синот на Карл, Филип II од Шпани?а.

Освен конфликти ме?у неговите шпански и германски наследства, верски конфликти ?е станат нов извор на тензии за време на владее?ето на Карл V. Пред Карл да почне да владее со Светото Римско Царство, во 1517 година, Мартин Лутер започнал со тоа што подоцна ?е биде наречено реформаци?а . Во исто време, многу локални во?води го виделе тоа како шанса да се спротивстават на хегемони?ата на царот Карл V . Царството засекогаш се поделило на верски линии, со северот и истокот и многу од големите градови Стразбур , Франкфурт и Нирнберг станале протестантски , додека ?ужните и западните региони останале главно католички .

Од 1515 до 1523 година, Хабсбурзите во Холанди?а требало да се справуваат со селскиот бунт на Фризите , предводен од П?ер Герлофс Дони?а и потоа од неговиот внук Ви?ерд ?елкама . Бунтовниците на почетокот постигнувале успеси, но по сери?а порази, останатите водачи биле фатени и обезглавени во 1523 година. Ова бил силен удар за Светото Римско Царство биде??и многу градови биле оп?ачкани и биле потонати 132 брода (28 дури во една битка).

Барок [ уреди | уреди извор ]

Предлошка:Дополнително чита?е Карл V продолжил да се бори со Французите и протестантските принцеви во Германи?а во поголемиот дел од своето владее?е. Откако неговиот син Фили се оженил со кралицата Мери од Англи?а, навидум изгледало дека Франци?а ?е биде обиколена од Хабсбуршки поседи, но оваа надеж ?а снемало кога од бракот немало деца. Во 1555 година, Павле IV бил избран за папа и то? застанал на страна на Франци?а, исцрпениот Карл конечно се откажал од надежта за светско христи?анско царство. То? абдицирал и ги поделил териториите ме?у Филип и Фердинанд од Австри?а. Мирот од Аугсбург ставил кра? на во?ната во Германи?а и го прифатил постое?ето на протестантски принцеви, но не на калвинизмот , анабаптизмот или цвинглизмот .

Во Германи?а бил уживан релативен мир во следните шест децении. На источниот фронт, Турците продолжиле да натежнуваат како закана, а биде??и во?на со нив значела уште компромиси со протестантските принцеви, царот сакал да го избегне тоа. На запад, Ра?нската област сe пове?е потпа?ала под француско вли?ание. Откако избувнал Холандскиот револт против Шпани?а, Царството останало неутрално. Како последица на тоа била Келнската во?на , ко?а направила големи штети по горниот тек на Ра?на.

По смртта на Фердинанд во 1564 година, неговиот син Максимили?ан II станал цар и исто како неговиот татко, го прифатил постое?ето на протестантството и потребата од повремени компромиси. Максимили?ан бил наследен во 1576 година од Рудолф II , чуден човек ко? претпочитал класична грчка филозофи?а наместо христи?анството и живеел изолирано во Бохеми?а. То? бил исплашен да реагира кога Римокатоличката црква насилно почнала да воспоставува контрола во Австри?а и Унгари?а и тоа ги вознемирило протестантските принцеви. Царската власт брзо заслабнувала сe до смртта на Рудолф во 1612 година. Кога Бохеми?а се побунила против царот, резултатот на тоа бил сери?а на конфликти познати како Триесетгодишната во?на (1618-48), ко?а го опустошила Царството. Странските сили, вклучува??и ги Франци?а и Шведска, се вмешале во конфликтот и ги за?акнале оние кои се бореле против царската власт, но исто така зеле голем бро? на територии за себе. Долгиот конфликт толку го ослабнал Царството, што тоа никогаш не успеало да се опорави.

Во Опсадата на Виена (1683) , Во?ската на Светото Римско Царство, предводена од полскиот крал ?ан III Соб?ески , убедливо ?а поразило големата турска во?ска, става??и кра? на турското проширува?е на запад и доведува??и до евентуалното распарчува?е на Османлиското Царство во Европа. Половина од во?ската на Светото Римско Царство била од Полско-литванската Државна Заедница (главно ко?ица), а другата половина била од Светото Римско Царство (Германско/австриско потекло, главно пешади?а). Нападот на ко?ицата бил на?големиот таков напад во истори?ата на во?ува?ето.

Самиот кра? на Царството дошол во неколку чекори. Мирот од Вестфали?а од 1648 година, ко? ставил кра? на Триесетгодишната во?на , им дал на териториите речиси целосен суверенитет . Шва?царскиот Со?уз , ко?а имала одредена квазинезависност во 1499 година, како и Северна Холанди?а , го напуштиле Царството. Иако државите-основачи сe уште имале ограничува?а-особено во тоа што не можеле да склучуваат со?узи против царот, така Царството од оваа точка било немо?но и постоело само како име. Поради тоа, Хабсбуршките цареви се концентрирале на утврдува?е на своите имоти во Австри?а и во други територии.

Нов век [ уреди | уреди извор ]

Пруси?а и Австри?а [ уреди | уреди извор ]

Предлошка:Понатамошно чита?е Со издигнува?ето на Лу? XIV , Хабсбурзите зависеле на позици?ата на врховните во?води на Австри?а како решение за се посилната Пруси?а , дел од чии територии се нао?ал во Царството. Низ 18 век, Хабсбурзите биле вмешани во различни европски конфликти, како Во?ната за Шпанското наследство , Во?ната за Полското наследство и Во?ната за Австриското наследство . Германскиот дуализам ме?у Австри?а и Пруси?а доминирал во истори?ата на Царството по 1740 година.

Француските револуционерни во?ни и конечно укинува?е [ уреди | уреди извор ]

Предлошка:Понатамошно чита?е

Од 1792 година па понатаму, револуционерите во Франци?а, привремено биле во во?на со одредени делови на Царството. Германската меди?атизаци?а била сери?а од меди?атизации и секуларизации кои се случиле во периодот 1795-1814, кон кра?от на Француската револуци?а и подоцна времето на Наполеон .

Меди?атизаци?ата била процес на анектира?е на зем?ите од една суверена монархи?а на друга, често остава??и им на анектираните територии одредени права. Секуларизаци?ата била прераспределува?е на секуларните зем?и што биле под контрола на епископиите и опатиите на секуларните владетели.

Царството формално било укинато на 6 Август 1806 година кога последниот Царот Франц II (од 1804 година, прогласен за цар Франц I од Австри?а) абдицирал, по воениот пораз од Французите предводени од Наполеон ( Договорот од Пресбург ). Наполеон го преорганизирал поголемиот дел од Царството во Ра?нскиот Со?уз , француска сателитска држава . Династи?ата на Франц, Хабсбург-Лорена ?а преживеала пропаста на Царството, и продолжила да владее како цареви на Австри?а и кралеви на Унгари?а сe до конечното укинува?е на Хабсбуршкото Царство по кра?от на Првата светска во?на во 1918 година.

Сателитскиот Ра?нски Со?уз бил заменет со нова, Германски Со?уз во 1815 година, по кра?от на Наполеоновите во?ни . Траела сe до 1866 година кога Пруси?а ?а основала Северногерманскиот Со?уз , претходник на Германското Царство , кое ги обединило германските територии надвор од Австри?а и Шва?цари?а под пруска власт во 1871 година. Оваа држава била претходник на модерна Германи?а.

Институции [ уреди | уреди извор ]

Светото Римско Царство не било силно централизирана држава како пове?ето држави денес. Наместо тоа, било поделено на пове?е од стотина поединечни единици управувани од кралеви ^[15] , во?води , кнезови , епископи , опати и други владетели, колективно познати како принцеви. Исто така постоеле одредени делови кои биле под директна власт на царот. И никогаш царот сам не можел да издава декрети и да владее автономно над Царството. Неговата мо? била многу ограничена од различните локални владетели.

Од Развиениот среден век па понатаму, Светото Римско Царство се соочило со немирната коегзистенци?а на принцевите од локалните територии кои се обидувале да ?а одземат неговата мо?. Тоа за разлика од Франци?а и Англи?а , уште потешко од нив не успевало во контролата на зем?ите кои формално ги поседувало. Наместо тоа, царевите за да се осигураат дека нема да бидат симнати од власта и да ?а утврдат сво?ата позици?а, им доделувале поголема автономи?а на локалните владетели, благородници и епископи. Ово? процес започнал во 11 век со Борбата за инвеститурата и привршило со Мирот од Вестфали?а од 1648 година. Неколку цареви се обидувале да го преобратат губе?ето на нивниот авторитет, но тие биле спречени во тоа и од Папството и од принцевите во Царството.

Царски поседи [ уреди | уреди извор ]

Бро?от на територии на Царството бил значително голем и ?а достигнал бро?ката 300 во времето на Мирот од Вестфали?а . Многу од овие мали држави не зафа?але површина од неколку квадратни мил?и, или вклучувала неколку несоседни делови, па затоа Царството било нарекувано Flickenteppich (“ крпен килим ”).

Една единица се сметала за царски имот ( Reichsstand ) ако, според феудалниот закон, немала друг владетел освен самиот цар. Царските окрузи вклучувале:

• Територии под власта на наследно благородништво, како принц, врховен во?вода, во?вода или кнез.
• Територии во кои секуларната власт ?а држеле верски великодосто?ници, како архиепископ, епископ или опат. Таков свештеник бил кнез на црквата. Во честиот случа? на кнезови-епископи, оваа територи?а (наречена кнежевство-епископи?а) често ги надминувала териториите на неговата епископи?а, со што епископот имал и духовна и световна мо?. Такви примери се трите вакви кнежевства-епископии: Келн, Трир и Ма?нц.
• Слободните царски градови, кои му одговарале само на царот.

Список на учесници во Ра?хстагот во 1792 година.

Крал на Рим?аните [ уреди | уреди извор ]

Претсто?ниот цар прво требало да биде избран за крал на Рим?аните (латински: Rex romanorum; германски: romischer Konig). Германските кралеви се избирале од 9 век; до тогаш тие биле избирани од водачите на петте на?важни племи?а ( Салиските Франки од Лорена , Рипуарските Франки од Франкони?а , Саксонците, Баварците и Шваби?ците). Во Светото Римско Царство водечките во?води и епископи на кралството го избирале кралот на Рим?аните. Во 1356 година, Карл IV ?а издал Златната Була , ко?а го ограничила бро?от на изборните кнезови на седум: Ра?нско-фалечкиот кнез, кралот на Бохеми?а , во?водата на Саксони?а , маркгрофот на Бранденбург и архиепископите на Келн, Ма?нц и Трир. За време на Триесетгодишната во?на , на во?водата од Бавари?а му било дозволено да гласа како осми изборен кнез. Од кандидатот за избор се очекувало да понуди концесии од зем?а или пари до изборните кнезови за да го обезбеди нивниот глас.

Откако ?е бил избран, кралот на Рим?аните можел теоретски да ?а бара титулата “цар” само откако ?е бил крунисан од папата . Во многу случаи, ова траело неколку години биде??и кралот бил зафатен со други задачи: често то? требало да придуши конфликти во северна Итали?а или да се расправа со самиот папа. Подоцнежните цареви се целосно се оградиле од папското крунисува?е и биле задоволни со титулата “ избран за цар ”: последниот цар ко? бил крунисан од папата бил Карл V во 1530 година.

Царот требало да биде човек од добар карактер над 18 години. Сите негови баби и дедовци требало да имаат благородничко потекло. Немало закон според ко? то? требало да биде католик, иако со царскиот закон сметал дека бил. То? не морало да биде ниту Германец (ниту Алфонсо X од Касти?а ниту Ричард од Корнвол , кои биле кандидати за круната во 13 век, не биле Германци). До 17 век кандидатите главно поседувале имоти во Царството.

Царско собрание (Ра?хстаг) [ уреди | уреди извор ]

Царското собрание (Ра?хстаг, Reichstag или Reichsversammlung ) било законодавното тело на Светото Римско Царство и теоретски понадмо?но и од самиот цар. Било поделено на три класи. Првата класа, наречена ? Совет на изборните кнезови “, се состоела од изборните кнезови, или принцевите кои гласале во изборот на крал на Рим?аните . Втората класа, Советот на принцевите , се состоел од останатите принцеви. Советот на принцевите бил поделен на две “клупи”, едната за секуларни, а другата за верските принцеви. Повисоко рангираните принцеви имале поединечни гласови, додека пониско рангираните принцеви биле групирани во колегиуми според местоположбата на нивните територии. Секо? колегиум имал еден глас.

Третата класа бил Советот на царските градови , ко? бил поделен на два колегиума: Шваби?а и Ра?на . Советот на царските градови не се согласувал секогаш со останатите; не можел да гласа за неколку работи како презема?ето на нови територии. Претставува?ето на слободните градови на собранието станало често во Доцниот среден век . Сепак, нивното учество било формално признато дури во 1648 година со Мирот од Вестфали?а по кра?от на Триесетгодишната во?на .

Царски судови [ уреди | уреди извор ]

Царството исто така имало два суда: Reichshofrat (исто така познат како Судски Совет), во дворот на царот и Reichskammerhofrat (Царски коморен суд), основани со царската реформа од 1495 година.

Царски окрузи [ уреди | уреди извор ]

Шесте царски окрузи биле формирани во 1500 година, како дел од Царската реформа; уште четири биле основани во 1512 година. Тие биле групи од пове?ето или сите од различните држави на царството со цели за одбрана, царски даноци, надгледува?е на кова?ето пари, одржува?ето мир и ?авна безбедност. Секо? округ имал сво? парламент, познат како Kreistag и еден или пове?е надлежни лу?е, кои ги координирале работите во округот. Не сите царски територии биле вклучени во царските окрузи, дури и по 1512 година; зем?ите на Бохемската круна биле исклучени, како и Шва?цари?а, царските зависни територии во северна Итали?а, зем?ите на царските витези и одредени мали територии како господарството ?евер.

Наводи [ уреди | уреди извор ]

п р у Цареви на Светото Римско Царство Каролиншко Царство Карло I Велики Лудвиг I Лотар I Лудвиг II Карло II Карло III Гвидо Ламберт Арнулф Лудвиг III Беренгар Свето Римско Царство Отон I Отон II Отон III Ха?нрих II Конрад II Ха?нрих III Ха?нрих IV Ха?нрих V Лотар II Фридрих I Ха?нрих VI Отон IV Фридрих II Ха?нрих VII Лудвиг IV Карло IV Сигизмунд Фридрих III Максимили?ан I Карло V Фердинанд I Максимили?ан II Рудолф II Мате?а Фердинанд II Фердинанд III Леополд I ?озеф I Карло VI Карло VII Франц I ?озеф II Леополд II Франц II