Ласло Шо?ом
(
унгарски
:
Solyom Laszlo
;
3 ?ануари
1942
-
8 октомври
2023
) ?
унгарски
претседател од 2005 година кога Каталин Сили победи на изборите. Шо?ом е независен кандидат, по професи?а адвокат, специ?алист за уставно право. Ференц Мад го наследи претседателот Фердинанд .
Ласло Шо?ом
Роден е во градот
Печ
. Дипломирал на Правниот факултет, Универзитет Печ, во
1965
г. . година. Работел како професор на универзитетите и правните институти во
Будимпешта
, на Универзитетот Еотвос Лоран од
1983
г. , на Универзитетот во Питер Пазани од
1996
г. . и на Универзитетот на германскиот ?азик Андраши ?уле во Будимпешта од
2002
г.. То?, исто така, работел во
?ена
во
Германи?а ве?е
три години.
Неговата политичка кариера започна во гра?анските и еколошките здружени?а во кои работел како правен советник во доцните 1980-ти. То? е основач на Дунавскиот круг и учествувал во протестите против изградбата на планираната браната На?марош. То? е еден од основачите на Унгарскиот демократски форум основана во
1987
г. и одигра важна улога во транзици?ата на Унгари?а во парламентарната демократи?а.
То? ?а напушти политиката на кра?от од
1989
г.. кога беше избран за суди?а на унгарскиот Уставен суд. То? стана претседател на судот една година подоцна и остана на таа позици?а до
1998
г. година. Во ово? период Уставниот суд одигра клучна улога во поставува?ето на темелите и зацврстува?ето на демократи?ата во Унгари?а. Шо?ом значително придонесе за укинува?е на смртната казна, воведува?ето на заштитата на информациите, слободата на мислата и совеста и уставната заштита за хомосексуалците.
То? е поддржувач на контроверзниот принцип на активизам заснован на иде?ата за невидлив устав, според ко? одлуките на судовите се прават врз основа на духот и моралот на Уставот, а не не?зината експлицитна писмена форма и застапеност на принципот на еднакво човечко достоинство, без оглед на писмото на законот и Уставот.
По завршува?ето на неговиот мандат продолжил да работи на право на факултетите, а во
2000
г. ?а основаше невладината организаци?а Веде?лет ко?а се занимава со животната средина и со гра?анските права..На претседателските избори учествувал врз основа на номинаци?ата на оваа организаци?а.
То? е оженет со Ерзебет Шо?ом и има две деца и девет внуци. Зборува англиски, германски и француски ?азик.
То? е номиниран од организаци?ата за заштита на животната средина на Веде?лет, вклучува??и и важни ?авни личности, левица и десница. Според Уставот на Унгари?а, претседателот го избира Националното собрание и неопходно е да се собере поддршката на политичките партии. Опозициските партии, Фидес и Унгарскиот демократски форум, исто така, ?а поддржаа неговата кандидатура. Иако мнозинските партии ?а поддржаа кандидатурата на Каталин Сили од Соци?алистичката парти?а, една од помалите партии во владата на Слободните демократи - Унгарската либерална парти?а одлучи да се воздржи, и индиректно го дозволи изборот на Шо?ом.
То? беше избран
на 7 ?уни
, а ?а презема должноста
на 5 август
2005
г..
Откако беше избран за претседател, то? из?ави дека нема да ги посети
САД
додека на границите на оваа зем?а се бараат отпечатоци од прстите на патникот. При доделува?ето национални награди, то? одбил да се справи со вицегувернерот на Унгарската национална банка, ?анош Фекете. То?, исто така, одби да додели слична награда на поранешниот премиер ?ули Хом, биде??и тврдеше дека не ги сменил ставовите околу револуци?ата во 1956 година.
- Нагада Крстот на Мари?а (
Естони?а
, 2006)
- Награда Витаутас Велики (
Литвани?а
, 2006)
- Награда При?ателство I степен (
Казахстан
, 2007)
- Награда на кнезот ?арослав Мудриот (
Украина
2008)