Вселенски собор или Екуменски собор , (грч. οικουμενικο? συνοδο?, лат. Concilium) ? собир на епископите кои ?а претставуваат целата Црква и претставува колеги?ален начин на ко? Вселенската Епископи?а се произнесува по религиозните и дисциплински праша?а. Во периодот пред Големиот раскол ( 1054 ), на Вселенските Собори било задолжително присуството на епископи од целата импери?а. И Православната и Католичката црква ?а признаваат важноста и одлуките на соборите одржани до 1054 година, но не се согласуваат само по едно праша?е: периодот на одржува?е на Четвртиот Константиниполски Сабор според католиците бил одржан 869-870 година, додека православните тврдат дека бил одржан 879-880 година. Иако бил повикуван од страна на царевите, то? не бил / не е царска институци?а: царевите само ги потпишуваат актите усвоени на Вселенскиот Собор, но не би требало да вли?аат врз улогата, ниту пак да гласаат - епископите ?а имаат целосната автономи?а во распоравите и одлуките.

Одлуките донесени на еден од Вселенските Собори можат да бидат догми (кои имаат доктринска содржина) и канони (кои имаат дисциплинска содржина). Сите одлуки се задолжително, но само доколку претходно биле прифатени од сите сестрински цркви.

Често, како замена за Совет или Собор се користи и зборот Синод , иако неговото значе?е има пове?е локален (месен) отколку светски (екуменски) карактер.

Список на одржани вселенски собори [ уреди | уреди извор ]

• Прв вселенски собор , попознат како Нике?ски собор во Мала Ази?а (ма?-?уни 325)
• Втор вселенски собор , попознат како Цариградски собор (ма?-?ули 381)
• Трет вселенски собор , познат како Ефески собор (?уни-?ули 431)
• Четврти вселенски собор , попознат како Халкидонски собор (8 октомври-1 ноември 451)
• Петти вселенски собор , или Втор цариградски собор (ма?-?уни 553)
• Шести вселенски собор , или Трет цариградски собор (ноември 680-септември 681)
• Седми вселенски собор , или Втор нике?ски собор (септември-октомври 787)

Во Новиот завет , во Дела Апостолски се спомнува Ерусалимскиот Собор, на ко? се расправало за тензи?ата поме?у континуираното одржува?е на евре?ските правила во ранохристи?анскиот период. Иако сите неговите одлуки се целосно прифатени од сите христи?ански Цркви и се потврдуваат на секо? следен Собор, ово? Собор не се вбро?ува во ово? список.

Осми и Деветти Собор на некои Православни цркви [ уреди | уреди извор ]

Овие два собора се признаени од Католичката црква, од кои само првиот како Вселенски. Поголемиот бро? Православни цркви ги сметаат за доста важни локални Собори, но нивниот екуменски-вселенски карактер се оспорува. Сепак, одлуките донесени на овие два Собора се почитуваат од страна на сите Православни цркви.

• Осми вселенски собор - Четврти цариградски собор (879-880)

На ово? Собор се случило суде?ето на цариградскиот Патри?арх св. Фоти? ; уште пове?е, на ово? Собор се продлабочиле разликите поме?у западните и источните Христи?ани. Исто така, било об?авено и уче?ето за трихотоми?а .

• Деветти вселенски собор - Петтиот собор во Цариград (1341-1351)

На ово? Собор се потврдиле теолошките уче?а на св. Георги? Палама , а се отфрлиле уче?ата на про-западниот Барлаам од Калабри?а .

• Ерусалимскиот Синод (1672) се смета за уште еден мошне важен Собор за православието. То? ?а определил позици?ата на православието во однос на римокатолицизмот и протестантството . Исто така, за време на ово? Собор е дефиниран библискиот канон .

Собори на Католичката црква [ уреди | уреди извор ]

Римокатолиците ги признаваат првите осум вселенски собори, и на тие додаваат уште тринаесет Римокатолички вселенски собори после Големиот раскол :

9. Првиот собор од Латеран (1123).
10. Вториот собор од Латеран (1139).
11. Третиот собор од Латеран (1179).
12. Четвртиот собор од Латеран (1215).
13. Првиот собор од Лион (1245).
14. Вториот собор од Лион (1274).
15. Собор од Виена (1311-1312).
16. Соборот од Констанца (1414-1418).
17. Соборот од Базел, Ферера и Фиренца (1431-1445).
18. Петтиот собор од Латеран (1512-1514).
19. Соборот од Тренто (1545-1563, со прекини).
20. Првиот собор од Ватикан (1870, офици?ално 1870-1960).
21. Вториот собор од Ватикан (1962-1965).

Прифа?а?е на Соборите [ уреди | уреди извор ]

Православната Црква ги признава само првите Седум вселенски собори. Некои Православни Цркви ги прифа?аат и Осмиот и Деветтиот како вселенски (Патри?аршиите на Цариград, Ерусалим и Антиохи?а).

Римокатолиците ги признаваат првите осум вселенски собори, и на тие додаваат уште тринаесет Римокатолички вселенски собори после Големиот раскол .

Англиканците и протестантите ги признаваат првите Седум вселенски собори, но со доза на резерва.

Ориенталното православие ги прифа?а само првите три вселенски собори, Асирската Црква само Првиот и Вториот вселенски собор, додека Мормоните и другите цркви кои не ?а прифа?аат Догмата за Пресветото Тро?ство не признаваат ниту еден Вселеснки собор.

Надворешни врски [ уреди | уреди извор ]

• Александар Петковски, Догматската де?ност на првите четири вселенски собори  PDF (2,07 Мб)