Во на?различни зем?и од целиот свет, Денот на шегата секо?а година се слави на 1 април. Понекогаш го нарекуваат и денот на сите шега?ии. 1 Април не е национален празник, но секаде се прославува како ден кога многумина прават разни шеги и будалаштини. Ово? ден го одбележува присуството на весели или други шеги, трикови и други практични шеги на различни при?атели, членови на семе?ството, наставници, соседи, колеги итн. Традиционално, во некои зем?и како Канада , Нов Зеланд , Обединетото Кралство и ?ужна Африка , шегите траат само до пладне и неко? ко? прави трикови после пладне го нарекуваат ?Априли-ли-ли“ и го исме?уваат. Во други зем?и како Франци?а , Итали?а , ?ужна Коре?а , ?апони?а , Руси?а, Холанди?а, Германи?а , Бразил, Ирска, Австрали?а и САД шегите траат цел ден. Во Франци?а и Итали?а децата ( и возрасните, кога е соодветно) традиционално на грбовите еден на друг си лепат риби од харти?а (на француски ?Poisson d’avril! “ a на итали?ански ?Pesce d’aprile!“). На?раната врска поме?у Први април и шегата може да се на?де во Кантербериските приказни на ?ефри Чосер (1932). Многу писатели претпоставиле дека зад создава?ето на ово? празник стои вра?а?ето на Први ?ануари како Нова Година, но оваа теори?а не об?аснува некои поранешни тврде?а.

Потекло [ уреди | уреди извор ]

Претходници на Денот на шегата се римскиот фестивал Хилари?а ^[1] , ко? се одржувал на 25 март и средновековниот Фестивал на шегата, ко? се одржувал на 28 декември и уште е ден на ко? се прават шеги низ зем?ите во кои се зборува шпанскиот ?азик Обича?от да се прават добронамерни шеги на соседите е обича? прифатен низ целиот свет ^[2] . Во Кантербериските приказни на Чосер (1932г), во Приказната за калу?ерката и свештеникот ,пишува Syn March bigan thrittu days and two ^[3] После него, писателите помислиле дека тоа е грешка вопрепишува?е на ракописот и дека Чосер впрочем напишал, Syn March was gon . ^[4] .

Макар што пасусот оригинално значел 32 дена после март , т.е. 2 ма?, ^[5] годишнината од веридбата на кралот Ричард II за Ана од Бохеми?а, ко?а се случила во 1381. Имено, во приказната на Чосер, лисицата (на 32 март, односно 1 април) го насамарила суетниот петел.

Во средновековието , во голем дел од европските градови Нова година се прославувала на 25 март ^[6] Во некои области на Франци?а , Нова година била празник ко? траел една недела и завршувал на 1 април ^[7] . Некои писатели веруваат дека Денот на шегата дошол оттаму што оние кои славеле на 1 ?ануари им се исмевале на оние кои Нова година славеле на други датуми. Нова година почнала да се слави офици?ално на 1 ?ануари во средината на 16 век, со усво?ува?ето на Едиктот од Руси?он во 1564.

Една од првите регистрирани првоаприлски шеги се случила во 1713 година, кога ?онатан Свифт , автор на Гуливеровите патува?а , об?авил дека на 1 април еден од погубените криминалци ?е се врати од мртвите за да се напие пиво во локалниот паб. То? ден пабовите биле преполни со лу?е што дошле да го видат ?мртовецот како консумира пиво“ ^[8] .

Други денови на шегата во светот [ уреди | уреди извор ]

Се проценува, дека 1 април како ден на шегата го прославуваат околу 1 мили?арда лу?е низ светот.

• Иранците си прават ме?усебни шеги на тринаесеттиот ден од персиската Нова Година (Нороуз), ко?а е на први или втори април. Ово? ден ко? се прославува уште од 536 година п.н.е ., се нарекува Сиздах Бедар ^[9] и денеска е на?старата традици?а за шегува?е во светот, ово? факт предизивка многу лу?е да веруваат дека Денот на шегата потекнува од оваа традици?а.
• Традици?ата на 1 Април во Франци?а и деловите од Канада каде се зборува француски, ( poisson d’avril ) ^[10] е обидот да се закачи риба направена од харти?а на грбот на жртвата без то? тоа да го забележи. Ова исто така е познато и ка? другите народи, како во Итали?а , (Pesce d’aprue).
• Во зем?ите каде се зборува шпански ?азик , слични трикови се прават на 28 декември, на Денот на светата невиност (di de los Santos Inocentes) ^[11] . Тоа е ден за прославува?е на Масакрот на невините. Христи?анското прославува?е е религиозен празник со свои права, но не и традици?ата за трикови, иако традици?ата се прави годишно. Откако неко? ?е направи шега или трик некому, то? што се шегува на?често вика : "Inocente palomita que te dejaste enganar". Во Шпани?а, вообичаено е да се вели "Inocente!" (наивен). ме?утоа, на шпанскиот остров Менорка , Денот на шегата "Dia d'enganyar" ("Ден на шегата") се слави на 1 Април, биде??и Менорка за време на еден период од XVIII век била под власта на Британците.
• Обича?от исто така постои и во некои области на Белги?а , како што е покраината Антверпен. Фламанската традици?а е децата да ги заклучуваат своите родители или учители и да ги пуштат само ако има ветат дека ?е им донесат слатки истата вечер или другиот ден.
• Во династи?ата Чосон во Коре?а , кралското семе?ство и двро?аните имаат дозвола на првиот снежен ден од годината да се лажат и да се ме?усебно да се шегуваат, без разлика на подреденоста. Тие полнат снег во чинии и им ги пра?аат на жртвите на шегата со лажен изговор. Се сметало дека то? што ?е го добие снегот е губитник во играта и мора да му исполни желба на то? што му го пратил снегот. Биде??и триковите не се однапред планирани, тие се безопасни и често биле правени како добродетелство за кралските слуги.
• Во Полска , prima aprilus, (1 Април на латински ?азик), е ден полн со шеги, лу?ето, медиумите и дури ?авните институции прават разни измами. Но на?често се избегнуваатс сериозни активности. Ова верува?е е толку силно што противтурскиот со?уз со Леополд 1, 1 април 1693 година го вратиле на 31 март.
• Во Шкотска , Денот на шегата традиционално се нарекува Hunt-the-gowk day (лов на глупавиот), иако ова име пове?е не се употребува. Традиционалниот трик е да замолиш неко? да испрати запечатена порака, со ко?а се бара некаква помош. Всушност, пораката се чита ?"Dinna laugh, dinna smile. Hunt the gowk another mile".. примачот на пораката, откако ?е ?а прочита, ?е об?асни дека може да помогне само ако прв стапи во контакт со друго лице и ?а пра?а жртвата на дрга личност со истата орака, со истиот резултат.
• Во Данска , 1 ма? е познат како Maj-kat, што значи ?мачка во ма?“, и исто така е ден за шегува?е.
• 1 ма? во Шведска исто така се слави како друга можност за ден на шегата. Кога неко? во Шведска ?е биде излажан, за да се покаже дека било шега, будалиот за шегата на 1 Април римува "April April din dumma sill, jag kan lura dig vart jag vill" и "Maj maj mane, jag kan lura dig till Skane" за шегата на 1 ма?. И Данците и Шве?аните го прославуваат Денот на шегата, (на дански: aprilsnar). Триковите на 1 ма? се поретки. Голем дел од шведската медиумски вести, об?авуваат само една лажна приказна на 1 Април, за весниците тоа е стати?а на првата страна, но не и главен наслов.
• Холан?аните имаат традици?а на лаже?е на 1 април: весниците се натпреваруваат да об?ават ексклузивни вести, на пример, за доа?а?ето на некои светски државници во то? град, или за болести, за експерименти во атомистиката итн.
• Во Македони?а исто така се слави ово? празник, дечи?ата се маскираат во градинките и училиштата, се одржуваат маскенбали на плоштадите во градовите низ државата, сите се весели, се смеат, кажуваат шеги и лаги. И возрасните во последните години организираат маскенбали по кафули?ата и дискотеките и се одбираат на?иновативни маски ^[8] .

Библиографи?а [ уреди | уреди извор ]

• Wainwright, Martin (2007). The Guardian Book of April Fool's Day . Aurum. ISBN   1-84513-155-X
• * Dundes, Alan (1988). ?April Fool and April Fish: Towards a Theory of Ritual Pranks“. Etnofoor . 1 (1): 4?14. JSTOR   25757645 .

Наводи [ уреди | уреди извор ]