Светската банка офици?ално била формирана на 27 декември 1945 година, со седиште во Вашингтон , САД , откако биле ратификувани спогодбите постигнати на конференци?ата во Бретон Вудс од 1 ?ули до 22 ?ули 1944 година. На не?зиното основачно собрание учествувале 44 шефови на влади од целиот свет.Првиот заем по отпочнува?ето на не?зината работа, Светската банка го дала на Франци?а , во износ од 250 милиони американски долари . ^[1] Од 1968 до 1980 година, Банката била фокусирана на ублажува?е на сиромашти?ата и задоволува?е на основните потреби на лу?ето во зем?ите во разво? . Во ово? период, големината и бро?от на одобрените кредити пораснал експоненци?ално, а спектарот на целите се проширил од инфраструктура до соци?алните услуги и другите сектори. Од 1976 до 1980 година, долгот на зем?ите од третиот свет се зголемувал со просечна годишна стапка од 20%. ^[2] Од 1989 до денес, политиката на Светската банка во голема мера се променила, главно како одговор на критиките на пове?ето организации и групи. Организациите за животна средина и невладините организации се сега често интегрирани во кредитната активност на Банката чии проекти се фокусирани на инвестира?е во заштитата на животната средина. ^[3]

Во времето на не?зиното основа?е, основната цел на Светската банка била финансира?е на зем?ите разурнати од Втората светска во?на . Во поново време, Светската банка ги наведува следниве пет клучни фактори за економски разво? и создава?е поттик за бизнис-средина: ^[4]

• Разво? на човечкиот капитал : за?акнува?е на владите и образование на владини претставници
• Создава?е на инфраструктура: воведува?е на законодавен и судски систем со цел да се поттикне бизнисот , заштитата на поединечните и сопственичките права и почитува?ето на договорите.
• Разво? на финансискиот систем : воспоставува?е здрав финансиски систем, способен да го поддржи и финансира?ето на микро-заемите и финансира?ето на поголеми корпоративни деловни потфати.
• Борба против корупци?ата : поддршка на напорите на зем?ите за искоренува?е на корупци?ата.

Светската банка е организирана како група од пет ме?ународни институции:

• Ме?ународна банка за обнова и разво? (ИБРД)
• Ме?ународна асоци?аци?а за разво? (ИДА)
• Ме?ународната финансиска корпораци?а (ИФЦ)
• Мултилатерална агенци?а за гаранци?а на инвестициите (MIGA)
• Ме?ународен центар за решава?е на инвестициони спорови (ICSID)

Ме?ународната асоци?аци?а за разво? е основана во 1960 година, како фонд со ко? управува Светската банка. Затоа, само зем?ите кои се членки на Светската банка можат да бидат примени во членството на ИДА. ИДА има 159 членки. Кредитите што ги одобрува ИДА се наменети за многу сиромашните зем?и во разво? (чи? БДП по глава на жител е помал од 926 долари .) кои не би биле во можност да ги искористат кредитите под условите под кои ги одобрува Светската банка. Кога била основана Светска банка, не?зината задача била да помогне во обновува?ето на Европа по не?зиното уништува?е во Втората светска во?на . По обновата на Европа, Светската банка се свртела кон зем?ите во разво? , но во доцните 1950-ти години станало ?асно дека на?сиромашните зем?и не можат да поза?мат капитал под условите на Светската банка. На иници?атива на САД , група зем?и-членки се согласиле да основаат агенци?а ко?а ?е дава заеми на многу сиромашните зем?и по многу поволни услови. Така била создадена ИДА. Според статутот на ИДА, посто?ат две категории на членство: Во првиот дел вклучува побогатите зем?и, а вториот дел ги вклучува зем?ите во разво?. ^[5]

Заемите на ИДА се изземени од камата , т.е. на нив се пла?а само годишна административна такса од 0,75%. Во просек, ИДА одобрува заеми во износ од 6 мили?арди долари годишно, и тоа за различни проекти за разво?, особено оние кои се однесуваат на основните човекови потреби. На?висок приоритет е даден на проектите со кои треба да се забрза разво?от на зем?оделството , подобрува?е на образованието , зголемува?е на производството на електрична енерги?а , проширува?е на телекомуникациска мрежа, модернизаци?а на транспортниот систем и друга инфраструктура.

ИФЦ e основана во 1956 година, како подружница на Светската банка, со цел да се поттикне економскиот разво? преку инвестиции во приватниот сектор. Во 1989 година била формирана Советодавната служба за странски инвестиции (ФИАС) со цел да им помогне на зем?ите во разво? во привлекува?ето и промовира?ето на странските директни инвестиции . ИФЦ има статус на специ?ализирана агенци?а на ОН во групата на Светска банка. Сепак, ИФЦ е посебен правен суб?ект и не?зините средства се одвоени од Светската банка. ИФЦ има 174 зем?и-членки при што членството во оваа организаци?а е условено од членство во ИБРД. Корпоративното седиште е во Вашингтон. ИФЦ обезбедува: ^[6]

• средства за инвестира?е во приватниот сектор во зем?ите во разво?,
• мобилизира?е на капитал на ме?ународните финансиски пазари ,
• им помага на клиентите да ?а подобрат соци?алната и економската одржливост,
• техничка помош и
• советодавни услуги на владите и компаниите.

На иници?атива на претседателот на Светската банка, претставена на годишниот состанок во 1981 година, Светската банка подготвила нацрт на Конвенци?ата за основа?е на Мултилатералната агенци?а за гарантира?е на инвестициите, со цел да се поттикне движе?е од економскиот капитал до зем?ите во разво? со издава?е на гаранции од некомерци?ални ризици поврзани со инвестициите . На 11 октомври 1985 година, Годишното собрание на Светската банка го одобрило текстот на Конвенци?ата и го испратило за потпис од зем?ите-членки заинтересирани за МИГА .

МИГА издава гаранции за комерци?ални ризици , како што се: пренос на валути, експропри?аци?а, прекршува?е на договорот, воени и соци?ални немири итн. Досега, 141 зем?а се приклучиле на МИГА. Седиштето на МИГА е во Вашингтон . Зем?ите-членки се поделени во две категории: првата категори?а ги вклучува развиените зем?и (21 зем?и), а во втората категори?а се распоредени другите зем?и (зем?ите во разво?). На?голем бро? акции имаат САД 20.519 (20,5% од вкупниот капитал), па ?апони?а со 5.095 акции, Германи?а со 5.071 акции Велика Британи?а и Франци?а имаат околу 4.860 акции, итн. Некои од областите кои ги покрива МИГА на глобалниот пазар на осигурува?е на инвестициите се: ^[7]

• да го зголеми капацитетот на другите ?авни и приватни агенции за осигурува?е од политички ризик преку коосигурува?е и реосигурува?е ;
• врши инвестициско осигурува?е во други зем?и, полиси за осигурува?е од страна на агенциите или владината политика исклучени од програмата;
• дава?е услуги на инвеститори кои немаат пристап до офици?ални агенции за осигурува?е од политички ризик.

Во 1965 година, во рамките на Групаци?ата на Светската банка бил формиран Ме?ународниот центар за решава?е на инвестициони спорови (ICSID), во чии рамки била воспоставена арбитража на споровите ме?у зем?ите-членки. Центарот е основан во согласност со Конвенци?ата за решава?е на инвестициски спорови поме?у државите и гра?аните на други зем?и.

Претседателот на Светската банка истовремено е претседател на целата Групаци?а на Светската банка. Претседателот е одговорен за одржува?е на состаноците на Одборот на директорите и за мена?ментот со банката. Мандатот на претседателот трае пет години и може да се обнови. То? се избира со мандат од пет години со право на уште еден реизбор. ^[8] Што се однесува до квалификациите, постои неформално правило дека претседателот секогаш треба да потекнува од банкарскиот сектор, но ова право низ истори?ата било прекршувано многупати. Традиционално, претседателот на Светската банка секогаш бил номиниран од САД , како на?голем акционер во банката . ^[9] Сепак, оваа традици?а била нарушена со изборот на ?им ?онг Ким од ?ужна Коре?а , ко? во 2016 година по вторпат бил избран на оваа функци?а. ^[10]

Потпретседателите на банката се водечки мена?ери , одговорни за одделни региони, сектори, мрежи и функции. Банката има два?ца извршни потпретседатели, три врвни потпретседатели и 24 потпретседатели. Одборот на директори се состои од претседателот на Групаци?ата на Светската банка и 25 извршни директори. Претседателот обично нема право на глас, но неговиот глас е одлучувачки при изедначеност во процесот на гласа?е. Од 1 ноември 2010 година, бро?от на извршни директори се зголемил од еден на 25. ^[11]

Активностите на Светската банка се фокусирани на зем?ите во разво? (од 2000 година, изразот ко? се претпочита е ?помалку развиени зем?и“). Светската банка е активна во следниве области:

• Зем?оделство и рурален разво?
• Конфликт и разво?
• Активности ориентирани кон разво?
• Економска политика
• Образование
• Енерги?а
• Заштита на животната средина
• Финансиски сектор
• Родови разлики
• Мена?мент
• Здрав?е , исхрана , население
• Индустри?а
• Информациски и комуникациски технологии
• Информации , комп?утеризаци?а и телекомуникации
• Ме?ународна економи?а и тргови?а
• Работа и соци?ална заштита
• Право и правда
• Макроекономски и економски разво?
• Рударство
• Намалува?е на сиромашти?ата
• Сиромашти?а
• Приватен сектор
• Управува?е со ?авниот сектор
• Рурален разво?
• Соци?ален разво?
• Соци?ална заштита
• Тргови?а
• Транспорт
• Урбанизаци?а
• Водни ресурси
• Водоснабдува?е и санитарна заштита

Покра? финансиската поддршка на зем?ите-членки, Светската банка, исто така, обезбедува аналитички и советодавни услуги кои го олеснуваат воведува?ето на одржлив економски и соци?ален напредок.

Светската банка нуди два основни вида на заеми: заеми за инвестиции и заемми за разво?. Првите се насочени кон поддршка на проектите за економски и соци?ален разво?, додека други се обезбедени со брзи финансиски ресурси за поддршка на политиките на одредени зем?и и институционални реформи. Пред одобрува?ето на заемот, предлозите за проектите за кои се бара заем се проценуваат од аспект на нивната економска, финансиска и соци?ална прифатливост, а вли?анието врз животната средина се смета за важен аспект. Светската банка, исто така, одобрува заеми за олеснува?е на спроведува?ето на разво?ните проекти преку промовира?е на иновации, соработка ме?у организациите и учество на домашни акционери во овие проекти. Кредити одобрени од страна на Ме?ународната организаци?а за разво? првенствено се користат за:

• Надоместува?е на долгот на на?задолжените и осиромашените зем?и
• Подобрува?е на здравствените услуги и водоснабдува?ето
• Поддршка на програми за вакцинаци?а и имунизаци?а против преносливи болести (на пр., малари?а )
• Борба против епидеми?а на СИДА
• Поддршка на гра?анските организации
• Поддршка на иници?ативи за проекти насочени кон намалува?е на концентраци?ата на стакленички гасови

Република Македони?а стана членка на Светската банка во 1993 година и таа е дел од Холандската конституенца. Миси?ата на Светска банка во Република Македони?а се фокусира на поттикнува?е и поддршка за создава?е нови работни места, како и на подобрува?е на стандардите за живее?е преку спроведува?е и финансира?е проекти, консултантски услуги и истражува?е во насока на граде?е капацитети, разво? на човечки ресурси и инвестиции во инфраструктурата. Тековната помош од Светска банка се спроведува во согласност со приоритетите утврдени во Стратеги?ата за партнерство на Република Македони?а со Светската банка за периодот 2015-2018 година. ^[12] Согласно Стратеги?ата за партнерство на Република Македони?а со Светска банка, помошта од оваа ме?ународна институци?а се фокусира на следново: ^[12]

• поддршка на зем?ата на не?зиниот пат кон Европската уни?а ,
• за?акнува?е на не?зината конкурентна способност и подобрува?е на макроекономското окружува?е,
• за?акнува?е на економскиот раст преку зголемува?е на вработеноста,
• за?акнува?е на системот на соци?алната заштита и
• поддршка на инвестициите во обновливи извори на енерги?а , кои ?е придонесат кон разво? на знача?ни проекти во областа на енергетскиот сектор.

Поважни проекти финансирани од Светската банка во Македони?а се: ^[13]

• Проект за разво? на вештини и иновации (2014 - 2019): реформи во високото образование, за?акнува?е на институционалните капацитети на универзитетите , за?акнува?е на квалитетот на стручното образование и подобрува?е на иновацискиот капацитет на фирмите; вредноста на проектот е 17,7 мил. евра
• Проект за подобрува?е на општинските услуги (2009 - 2020): подобрува?е на транспарентноста , финансиската одржливост и испорака на целни општински услуги; вредноста на проектот е 18,9 мил. евра
• Проект за подобрува?е на општинските услуги - дополнително финансира?е (2012 - 2020): подобрува?е на перформансите на урбаните економии и квалитетот на управува?ето на општинско ниво преку обезбедува?е соодветна финансиска и советодавна поддршка на пове?е општини и нивните ?авни претпри?ати?а ; вредноста на проектот е 37,2 мил. евра
• Втор проект за подобрува?е на општинските услуги (2016 - 2021): вредноста на проектот е 25 мил. евра
• Проект за рехабилитаци?а на магистралните и регионалните патишта (2014 -2019): подобрува?е на поврзаноста на избраните магистрални и регионални патишта со Коридорот X и Коридорот VIII, како и подобрува?е на капацитетот на ?П за државни патишта во однос на безбедноста на патиштата; вредноста на проектот е 52 мил. евра
• Проект за надградба и разво? на патишта Ранковце ? Крива Паланка (2015 - 2020): подобра транспортна поврзаност долж Коридорот 8, поме?у Скоп?е и Деве Баир преку изградба на патниот правец Ранковце ? Крива Паланка; вредноста на проектот е 83 мил. евра

Работата на Светската банка е предмет на долготра?ни и силни критики од страна на голем бро? академици, а понекогаш и од сопствените евалуации на Банката. Таа била обвинувана дека ?претставува американски или западноевропски алат за вли?ае?е на економиите кои ги одржуваат западните интереси“ и покра? доказите дека реформите на политиките на слободниот пазар се често штетни за разво?от на зем?ата доколку се лошо или пребрзо имплементирани, или пак по погрешен редослед, или пак во неконкурентна околина (на пример: многу слаби, неконкурентни економии).

• Македонски портал на Светската банка Архивирано на 9?август 2012?г. (македонски)
• Светска банка - ме?ународен портал (англиски)