Wikipedia Minangkabau - Lubuak aka tapian ilimu
Urang Amis
(
Cino
: 阿美族;
pinyin
:
?m?i-zu
; disabuik juo
Ami
atau
Pangcah
) adolah suatu
kalompok etnis
Austronesia
nan marupoan panduduak asali
Taiwan
. Bahaso urang Amish disabuik juo
bahaso Amis
, nan tamasuak
rumpun bahaso Austronesia
. Urang Amis adolah satu dari anam baleh panduduak asali satampek nan disabuik juo
aborigin Taiwan
. Wilayah tradisional urang Amis maliputi ngarai panjang antaro Pagunuangan Tangah jo Pagunuangan Pantai (
Lambah Huatung
), dataran randah pasisia Pasifik di timur inggo ka Pagunuangan Pantai jo
Samananjuang Hengchun
.
Pado taun 2014, jumalah panduduak Amis lah mancapai 200.604 jiwa.
[1]
Jumalah ko mancapai labiah kurang 37,1% dari kasaluruahan panduduak asali Taiwan, mambueknyo jadi salah satu kalompok panduduak asali tagadang.
[2]
Urang Amis umumnyo bakarajo sabagai nalayan dek iduiknyo di pasisia pantai. Ubuangan kakarabatan tradisionalnyo basipaik
matrilineal
.
[3]
Kampuang tradisional Amis sacaro relatif cukuik gadang kok babandiang jo kalompok
panduduak asali Asia
lainnyo, biasonyo antaro 500 inggo 1.000 jiwa. Pado maso kini di Taiwan, urang Amis marupoan mayoritas "panduduak asali urban", nan lah mangambangan banyak komunitas-komunitas urban di saluruah pulau tu. Dalam dekade taakia, urang Amis lah manikah sacaro
eksogami
jo panduduak
Han Taiwan
sarato jo panduduak asali lainnyo.
[4]
Urang Amis sacaro umum maibau diri surang jo namo
Pangcah
, nan aratinyo "manusia" atau "urang awak surang." Walaupun baitu, istilah
Amis
labiah acok dipakai di maso kini di Taiwan. Kato
amis
baarati "utara." Alun ado pasatujuan di antaro lingkuangan akademis ba'a kato "Amis" awanyo dipakai untuak maimbau urang Pangcah. Suatu pandapek manyangko baso namo tu awanyo dipakai dek
urang Puyuma
untuak maimbau urang Pangcah, dek urang Pangcah iduiknyo di sabalah utara urang Puyama. Pandapek lainnyo adolah baso urang Pangcah nan iduik di
Dataran Taitung
manyabuik diri surang "Amis" dek karano niniak muyangnyo datang dari arah utara. Panjalehan taakia tu tacatat dalam
Banzoku Ch?sa H?kokusho
,
[5]
manandoan baso kamungkinan nan awanyo diklasifikasikan dek para antropologis adolah urang
Amis Falangaw
, iyolah kalompok Amis nan batampek tingga di
Chenggong
inggo Dataran Taitung. Karabaik tadakek sacaro genetik kalompok tu adolah
urang Pilipino
.
[6]
[7]
Manuruik
Taiwanese Aboriginal History: Amis
, urang Amis dapek dikalompokkan jadi limo kalompok, sbb.:
- Kalompok utara
(batampek di Chihlai/Dataran
Hualien
)
- Kalompok tangah
(batampek sabalah barat Pagunuangan Pantai)
- Kalompok pasisia
(batampek sabalah timur Pagunuangan Pantai)
- Kalompok Falangaw
(batampek di Chenggong jo Dataran Taitung)
- Kalompok Hengchun
(batampek di
Samananjuang Hengchun
)
Paralu diparatian baso klasifikasi tasabuik, walaupun lah ditarimo sacaro umum, anyo marupoan pambagian badasa tampek geografis jo migrasi etnisnyo sajo. Pambagian ko indak mancocokan jo babagai pabedoan budaya, bahaso jo bantuak tubuah urang-urang tu.
- ↑
Chia-chen, Hsieh; Wu, Jeffrey (15 February 2015).
"Amis remains Taiwan's biggest aboriginal tribe at 37.1% of total"
.
FocusTaiwan.tw
. The Central News Agency
. Diakses tanggal
30 April
2015
.
- ↑
"Table 28: Indigenous population distribution in Taiwan-Fukien Area",
National Statistics, Republic of China
, Taiwan: Directorate General of Budget, Accounting and Statistics, Executive Yuan (DGBAS), diarsipkan dari
versi asli
tanggal 2007-03-12
, diakses tanggal
2006-08-30
.
- ↑
"Ami",
Ethnologue
.
- ↑
Olson, James Stuart,
An Ethnohistorical Dictionary of China
, Google
.
- ↑
"Survey Reports on the Savages",
Banzoku Ch?sa H?kokusho
蕃族調査報告書
,
8
, 1913?1918, Taihoku (Taipei), hlm. 4
.
- ↑
plbi-03-08-05 1..11
(
PDF
)
, PLOS journals
[
pranala nonaktif permanen
]
.
- ↑
HPGL
(PDF)
,
64
, Stanford, 2001, hlm. 432, diarsipkan dari
versi asli
(PDF)
tanggal 2010-02-14
.