Мосолов, Василий Петрович

Василий Петрович Мосолов
Василий Петрович Мосолов
Шочын:	13(25).08.1888
Шочмо вер:	Россий империй , Ильна губерний , В?рзым уезд , Марий Т?рек сола (кызыт Марий Т?рек ола сынан посёлко)
Колен:	1951 ий 10 пургыж
Колымо вер:	Моско ола
Эл:	Россий империй ; Совет Ушем
Шанче алан:	агроном , растениовод
Паша вер:	ВАСХНИЛ
Шанче степень:	ялозанлык шанче доктор
Шанче чап л?м:	академик ВАСХНИЛ
Альма-матер:	К. А. Тимирязев л?меш Моско сельскохозяйственный академий
Чап п?лек да премий	; ; Марий Эл Республикысе шанчын сулло пашае?же (1946), Марий Эл Республикысе Кугыжаныш премий (ялозанлык производство аланыште)
	Кышкар:А?а/Викицитатник
	Медиафайлы на Викискладе

Василий Петрович Мосолов ( 1888 сорла 13 ( сорла 25 ) , Россий империй , Ильна губерний , В?рзым уезд , Марий Т?рек сола (кызыт Марий Т?рек ола сынан посёлко) ? 10 пургыж 1951 , Моско ола) ? марий шанчызе , агроном , растениовод , ялозанлык шанче доктор (1935), профессор (1925), академик ВАСХНИЛ (1935), ВАСХНИЛ-ын вице-президентше (1939 ? 1951), марий-влак кокла гыч икымше академик , мер пашае?.

Илыш корныжо [ т?рлаташ | кодым т?рлаташ ]

Василий Петрович 1888 ий сорла тылзын 25-ше кечынже Россий империй Ильна губерний В?рзым уезд Марий Т?рек (кызыт Марий Т?рек ола сынан посёлко) солаште марий кресаньык ешеш шочын.
Верысе т??алытш школым тунем лекмеке, Нартас ?лыл ялозанлык школыш шинчымашым погаш пурен. Тудым 1907 ийыште отличий дене тунем пытарен. Тунам кресаньык рвезылан шанче пашаш тошкалме корно куштылго лийын огыл. ?лыл школышто тунеммылан оксам т?лыман улмаш. Тидлан шийвундым ыштен налаш манын, рвезе тунемме кокла гыч Нартас вакшыш тарзылыкеш пурен да туштак илен.

?лыл ялозанлык школым тунем лекмекыже, тудо шке специальностьшо дене пашам муын кертын огыл. Сандене, т??алтыш школышто туныктышо лияш шонен, экстерн дене экзаменым сдатлен. Тыге тудын корныжо Оза? губернийысе Масловка селашке шуйналтын. Тушто 7 ий земский училищыште пашам ыштен, ял озанлык классым да тунемме озанлыкым вуйлатыше лийын. Ты жапыштыжак В.П.Мосолов уездный учитель лийшашлан экзаменлан ямдылалтын да тудым сайын кучен. Тылеч вара Оза? губернийысе ремесленный школышто мданде пашалан туныктышын должностьшым айлаш й?н лийын. Тиде школышто 1914 ий гыч 1917 ий марте тыршен. Вараже Оза?ыште тунемме фермын управляющийжын полышкалышыжлан ыштен. 18 ий мучаште Оза? земельный училищыште экзаменым куча да участковый агроном лийын лектеш. Тыге тудо Шернурышто пашам ышташ т??алеш. Идалык гыч Оза? олаште политехник институтын агроном факультетышкыже тунемаш пура. Да 2 ий гыч К.А.Тимирязев л?меш Москосо ялозанлык академийыш кусна, тудым адакат отличий дене тунем пытара. Вара аспиратурышто шинчымашым келгемда. Шымлыме пашаже Моско областьыште кокияш пырчан культурын телым пытымыж дене кылдалтын. 1924 ийыште Василий Петровичым Оза?ысе ялозанлык да чодыра озанлык институтын земельный кафедрын доцентшылан сайлат. Ик идалык гыч профессор лиеш, кафедрым вуйлаташ т??алеш. Оза?ыште тыршымыже утларак чапле лектышан лийын. Тудын вуйлатымыже почеш севооборот, такыр мландым пушкыдемдыме да ?я?дыме шотышто шуко опытым ыштыме, ятыр йодышым рашемдыме. Мутлан, кокияшым, икияш шыда?ым , ш?льым , шожым , тарым , паре?гым , кечшудым , сакырушменым , кукурузым , клеверым , люцерным ончен куштымо агротехникым келгын шымлен налме. Тыге А.П.Мосоловын шымлыше школжо ышталтын.

Шанче паша [ т?рлаташ | кодым т?рлаташ ]

1935 ийыште Василий Петровичым ялозанлык шанче докторлан да В.И.Ленин лумеш Всесоюзный ялозанлык шанче академийын академиклан пе?гыдемдат. Ик жапыштак Оза? ялозанлык станцийым научо вуйлатыме пашам ?шанен пуат. А 1939 ийыште тудым СССР министр-влак Совет ВАСХНИЛ-ын вице-президентшылан пе?гыдемден.Тыге ялозанлык наукын уста организаторжылан кугу лектыш дене тыршыме чапле корно почылтын. Тиде жапыште ≪Зимняя агротехника≫, ≪Агротехнические основы севооборотов и многолетние травы≫, ≪Углубление пахотного слоя≫ книга-влакым савыктен луктын.

Академикын Кугу Ачаэл Сар жапысе пашаж нерген поснак каласыман. Неле ийлаште калыкын т?? кочкышыжо паре?ге лийын. Шошым урлыкаш паре?ге эреак ситен огыл. Чыла тидым шотыш налын, марий шанчызе да тудын изирак ?дырж? паре?гым ончен куштымо шотышто чыла шымлымашым писын гына иктешлен да пален налын: паре?гым нерже гыч п?чкын налын шындаш лиеш. Тыге тудын кугурак ужашыжым кочкышлан кучылташ й?н лектын. Ты йодыш дене экспериментым эртарат. Тиде шымлымашым ≪Агротехника картофеля при посадке верхушками≫ брошюрышто иктешлыме. Ты пашажлан Мосоловлан 1943 ийыште Кугыжаныш премийым пуат.

В.П. Мосоловын полшымыж денак 1937 ийыште Марий ялозанлык опытный станций почылтеш.

Мосолов е? кумылым саврен моштышо, поро чонан, кеч-колан полшаш ямде лийын. Тудо моткоч ушан-шотан е? лийын, шке вачыштыже ВАСХНИЛ-ын секцийже ден институтшо-влакым витарен шоген. Мосоловын ?мырж? 1951 ий 10 Пургыжышто к?рылтын. Тудо 63 ийыш тошкалын ыле. Шымлызын пашажым тудын тунемшыже-влак умбакыже шуят. Кушкыдым ончен кушытмо йодыш шотышто тудын возымыжо тачат мотко к?лешан улеш.