Dit artikel is gesjreve (of begos) in 't
Mestreechs
. Laes
hie
wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs omgaon.
De
Donaumonarchie
, ouch wel bekind es
Habsburgmonarchie
,
Dobbelmonarchie
,
Oosteriek-Hongarije
of
Keizerriek Oosteriek
(de terme wissele in gebrukelekheid nao gelaank 't tiedvak boe me vaan sprik) waor 'ne staot in
Midde-
en
Zuidoos-Europa
dee vaan de late
middeliewe
tot
1918
door 't
Hoes Habsburg
woort geregeerd. Tot dit land hoorte de facto ouch de Habsburgse len boete dit gebeed, in 't bezunder de
Oosteriekse Nederlen
in d'n achtienden iew.
Diverse Europese staote kaome, deils door geweld meh veural door vererving, met en met in Habsburgse han. Dit culmineerde in keizer
Sjarel V
, dee in de zestienden iew e wereldriek regeerde. Nao zien aoftrejje splitsde ziech de Habsburgse erflen in e Spaons en 'n Oosterieks gebeed. De Oosteriekse Habsborgers waore neve
aartshertoge
vaan Oosteriek ouch oonder mie nog hertoge vaan
Stiermarke
, hertoge vaan
Karinthie
, graove vaan
Tirol
, keuninge vaan
Hongarije
en de
Boheme
. Door de aonveurende rol die de Habsburgers in 't
Heileg Roems Riek
hadde, woorte ze wie vaanzelf tot keizer vaan dat riek gekoze; zoedoende hadde ze de facto ouch die positie erfelek in han. In
1804
kroende ziech
Frans II
tot keizer vaan Oosteriek; twie jaor later woort 't Heileg Roems Riek officieel opgeluf en waore de Habsburgse len formeel vereineg oonder eine keizer. 't Keizerriek waor ein vaan de euverwinners in de Napoleontische Oorloge en kos groete veurspood tot 't in
1866
door
Pruses
woort verslage. Op dees nederlaog volgde 'nen opstand in Hongarije, wat ziech dreigde aof te sjeie. Oetindelek woort de kwestie opgelos door d'n
Ausgleich
vaan 1867, boe-in Hongarije wiedgoonde otonomie kraog.
Nationalisme
in de aander, neet zoe otonoom kroenlan maakde de einheid vaan 't riek evels permanent oonzeker. Naotot de Donaumonarchie d'n
Ierste Wereldoorlog
verloor, veel 't land finaol oeterein.