1873

1870 - 1871 - 1872 - 1873 - 1874 - 1875 - 1876

1873 (MDCCCLXXIII) waor e gewoen jaor wat begos op 'ne goonsdag op de Gregoriaanse kalender .

Gebaortenisse [ bewirk | bron bewerke ]

11 fibberwarie - Amadeus van Aosta treujt aaf es keuning van Sjpanje. De Eesjte Sjpaanse Repebliek wirt oetgerope.
1 mieert - De neejmachinefabrikant Remington nump de sjriefmachine in serieproductie.
7 april - 't Nederlandse gouvernement sjtuurt ein expeditie nao Atjeh . Begin van de Atjehaorlog dae pes 1904 zal doere.
14 april - De commandant van de Atjehexpeditie, generaal Kohler, sjneuvelt.
1 mei - In 't Prater in Wene wirt de Waereldtentoansjtelling geaopend.
20 mei - Levi Strauss en Jacob Davis verkriege octrooi op de sjpiekerbrook .
31 mei - Heineken wirt veur 't eesj verkoch.
5 juni - Aankoms in Suriname van de Lalla Rookh , ein transportsjeep met aan baord de eesjte honderde contrac-arbeidersj oet Brits-Indie . Zie motte op de plantages de plaatsj innumme van de ex-sjlave die nao de tieen jaor van sjtaatstoezich hun gelok urges angesj wille beprove.
1 juli - Eindj van de periode van 't Sjtaatstoezich in Suriname : tieen jaor nao de aafsjaffing van de sjlaverniej zint de veurmalige sjlave noe defenitief vriej van wirke op de plantages.
30 augustus - Ein Oasteriekse expeditie herontdek eine eilanjegroep in de Noordelikke Ieszee , dae later Frans Jozeflandj wirt geneump.
27 oktober - De Amerikaan Joseph Glidden vraog patent op zien oetvenjing van 't prikkeldraod .

zonger datum

De tennissjport ontsjteit in zien hudige vorm.
De Latiense muntunie van Frankriek , Belsj , Italie en Zjwitserlandj veurt de gouwe sjtandaard in (dae in de 20e eeuw weer wirt verlaote).
In Belsj waere de eesjte taalwette gesjtomp.

Gebore [ bewirk | bron bewerke ]

1 jannewarie - Mariano Azuela , Mexicaanse sjriever en medicus (gesjtorve 1952 )
2 jannewarie - Theresia van Lisieux , Franse heilige karmelietesse en kirkleerares (gesjtorve 1897 )
5 jannewarie - Richard Acke , Vlaamse architec (gesjtorve 1934 )
9 jannewarie - John Flanagan , Amerikaanse atleet (gesjtorve 1938 )
12 jannewarie - Spiridon Louis , Griekse marathonluiper en Olympisch kampioen (gesjtorve 1940 )
29 jannewarie - Marinus Adrianus Koekkoek , Nederlandse teikenaer en sjilder (gesjtorve 1944 )
2 fibberwarie - Leo Fall , Oasteriekse componis (gesjtorve 1925 )
16 fibberwarie - Herman de By , Nederlandse zjwommer (gesjtorve 1961 )
19 fibberwarie - Louis Feuillade , Franse regisseur (gesjtorve 1925 )
25 fibberwarie - Enrico Caruso , Italiaanse tenor (gesjtorve 1921 )
2 april - Sergej Rachmaninov , Russische componis en pianis (gesjtorve 1943 )
3 april - Marc Sangnier , Franse juris, theoloog en filosoof (gesjtorve 1950 )
18 mei - Jan Kan , Nederlandse politicus en voetballer (gesjtorve 1947 )
23 juni - Cornelis Jetses , Nederlandse illustrator (gesjtorve 1955 )
26 juli - Pierre Nolf , Belzje weitesjapper en politicus (gesjtorve 1953 )
26 augustus - Lee De Forest , Amerikaanse oetvenjer (gesjtorve 1961 )
8 september - Alfred Jarry , Franse dichter en sjriever (gesjtorve 1907 )
9 september - Max Reinhardt , Duutsje regisseur en acteur (gesjtorve 1943 )
14 oktober - Ray Ewry , Amerikaanse atleet en olympisch kampioen (gesjtorve 1937 )
14 oktober - Jules Rimet , Franse sjportbesjtuurder; initiator WK-voetbal (gesjtorve 1956 )
19 oktober - Jaap Eden , Nederlandse eesjte sjaatser en kampioen fitserenne (gesjtorve 1925 )
23 oktober - William David Coolidge , Amerikaanse natuurkundige (gesjtorve 1975 )
30 oktober - Francisco I. Madero , Mexicaanse sjtaatsman (gesjtorve 1913 )
15 december - Jean Abadie - Franse arts (gesjtorve 1946 )
22 december - Louis Heijermans , Nederlandse sociaal genaeskundige (gesjtorve 1938 )

Gesjtorve [ bewirk | bron bewerke ]

9 jannewarie - Napoleon III (64), keizer van Frankriek
24 mieert - Mary Cotton (40), Britse maordenares
29 mieert - Francesco Zantedeschi (75), Italiaanse preester en natuurkundige
9 april - Charles Allston Collins (45), Engelsje sjilder en sjriever
11 april - Christoph Hansteen (88), Noorse astronoom en natuurkundige
1 mei - David Livingstone (60), Sjotse zendingsarts en ontdekkingsreiziger in Afrika
8 mei - John Stuart Mill (66), Engelsje filosoof en econoom
15 mei - Alexander Johan I (53), Roemeense vors
31 augustus - Charles Ferdinand Pahud (70), Nederlandse minister en Gouverneur-Generaal van Nederlands-Indie
29 oktober - Keuning Johan van Sakse