De
Wanter
ass eng vun de veier Joreszaiten dei et an den tempereierten Zone vun der Aerd gett.
Jee nodeem een op der Nordhallefkugel oder Sudhallefkugel ass, gett tescht dem
Nordwanter
oder dem
Sudwanter
ennerscheet.
Duerch d'Rotatioun vun der Aerd em d'Sonn verannert sech den
Zenitstand
vun der Sonn tescht dem sudlechen an dem
nerdleche Wendekrees
, an doduerch kennt de Wanter all Joer eng Keier op all
Hemisphar
erem.
Astronomesch gesi fankt de Wanter op der Nordhallefkugel mat der
Wantersonnewend
un, dat ass da wann d'Sonn am Senkel iwwer dem
Sudleche Wendekrees
steet, an d'Deeg am Norden dei kierzt vum Joer sinn.
De Wanter fankt deemno un:
Duerno ginn d'Deeg erem mei laang an de Wanter halt mat der
Equinoxe
vum Freijoer op, d. h.:
De Wanter dauert 89 Deeg.
Well d'Emlafbunn vun der Aerd em d'Sonn em 1,7 % vun der idealer Kreesbunn ewech geet sinn dei veier Joreszaiten net glaich laang. Den Nordwanter ass well d'Nordhallefkugel mei no zur Sonn ass (
Perihel
den 3. Januar) och liicht mei mell.