D'Kaspescht Mier op engem Satellittebild
D'
Kaspescht Mier
(
Farsi
: ????? ???/????? ????????,
Azeri
: X?z?r d?nizi,
Russesch
: Каспийское море) ass, mat enger Flach vun 386.400 km², dee greisste
Sei
vun der Aerd. Weinst senger Greisst gett e "Mier" genannt.
D'Kaspescht Mier lait a West-
Asien
an um Bord vun Ost
europa
an der grousser
Aralo-Kaspescher Nidderung
. Et huet keen direkten Zougank zu den
Ozeanen
.
Am Norde grenzt et u
Russland
(zirka 960 km Kust) a
Kasachstan
(1894 km Kust), am Suden un den
Iran
(750 km Kust), am Westen un den
Aserbaidjan
(zirka 800 km Kust) an am Osten un
Turkmenistan
(1768 km).
Et ass vun Norden no Suden 1200 km laang a vu Westen no Osten 435 km (300 km an der Moyenne). Dei nerdlech Hallschent ass am Duerchschnett just 6 m deif, an der sudlecher ass dei deifst Plaz 995 m. D'Surface vum Mier lait 28 Meter enner RU.
Am Mier leien eng Retsch Inselen, wouvun der just e puer bewunnt sinn. Dei virun der aserbaidjanescher Keste (z. B. d'
Bulla-Insel
an d'
Pirallahı-Insel
) si wichteg weinst dem
Petrol
, deen do am Buedem ze fannen ass.
Am 20. Joerhonnert tescht den 1930er an den 1980er Joren, ass den Niveau vum Sei (alt bis zu 16 cm am Joer) an doduerch d'Flach staark zereckgaangen, wat virun allem dorop zereckzefeiere war, datt aus den Haaptfless, dei dra lafen - d'
Wolga
, den
Ural
an d'
Kura
- ze vill Waasser ofgezwackt gouf, fir ze natzen.
Tescht 1978 an 1994 ass den Niveau mat 14 cm bis 40 cm am Joer nees eropgaangen, wat mat verstaerkte geologeschen Aktiviteiten um Buedem vum Kaspesche Mier explizeiert gett.
Am Norden, wou dei zwein Haaptzoufless eralafen, ass de Salzgehalt niddreg; wat ee mei no Sude geet, geet en an d'Luucht (bis zu 30 % an der
Kara-Bogas-Bucht
(
Kara-Bogas-Gol
) an
Turkmenistan
.
Am Kaspesche Mier lieft de
Stor
, vun deem de
Kaviar
gewonne gett. Ausserdeem gett et eng jett z. D.
endeemesch
Kaarpenaarten
. D'
Kaspesch Robb
ass eng endeemesch
Robbenaart
.
(
Dei greisst, alphabetesch zorteiert
):