Iosephus Roth
Nativitas
:
2 Septembris 1894
;
Brody
Obitus
:
27 Maii 1939
;
Lutetia
Patria
:
Austria
,
Cisleitania
Nomen nativum
:
Moses Joseph Roth
Memoria
Sepultura
:
Cimetiere parisien de Thiais
Moses Iosephus Roth
(natus familia
Iudaica
) fuit illustris
scriptor
et
diurnarius
Austriacus
, qui in patria et in
Germania
operam dedit. Die
30 Ianuarii
1933
Lutetiae
consedit neque umquam in Germaniam revertit, ubi eodem die
Adolfus Hitler
ad summam rerum accessit, et legibus novis inauditisque ferendis gentem
Iudaeorum
opprimere coepit.
Roth in
mythistoriis
socialibus
Realismo
saeculi XIX inspiratis, inter quas e.g.
Radetzkymarsch
(1932) et
Die Kapuzinergruft
(1938), imaginem nostalgicam
Imperii Austro-Hungarici
depinxit. Argumentum magnum in sorte
iudaeorum
orientalium describenda fuit
mythus
Iudaei Vagantis
(
Flucht ohne Ende
1927;
Juden auf Wanderschaft
, narratiunculae, 1927). Turba scriptorum
Jung-Wien
eum valde movit; insuper gregibus scriptorum in
tabernis coffeariis
Vindobonensibus
laboratum degentium interfuit.
Filius negotiatoris lignarii frumentariique philosophiae et linguae Theodiscae
Leopoli
(1913) et Vindobonae (1914) studebat. Ex anno 1916 miles factus est, primo tamquam vigilis militaris postea tamquam assistens in servitio informatorio ad acies. Antea erat divulgata narratio
Der Vorzugsschuler
(1915). Tempore bellico tractationes suas diversis in periodicis Vindobonensibus
Pragensibusque
imprimi iussit. Anno 1918 Vindobonam reversus diurnarius factus est unum annum post in actis diurnis liberalibus
Neuer Tag
paululum socialismum foventibus. Postquam
Berolini
anno 1920 advenit, in matrimonium duxit anno 1922 Fridericam Reichler.
Anno autem 1923 denuo inveniebatur Vindobonae. Fabulae Milesiae eius primae
Das Spinnennetz
(1923),
Hotel Savoy
(1924) et
Die Rebellion
(1924) in passibus in foliis
Arbeiter-Zeitung
(Vindobonae),
Frankfurter Zeitung
(Francofurti) et
Vorwarts
(Berolini) apparuerunt. Socialismi amicus in fabulis diversis (e.g. apud
Das Spinnennetz
) de burgensis non confidentis implicatione sub potestatibus politicis terrificis narrat. Roth etiam operam dabat pro foliis
bursariis
Berliner Borsenkurier
et
Prager Tagblatt
Anno 1925 diurnarius stativus
Lutetiae
pro Francofurtensibus declaratus est. Quod munus autem post unum annum iam finitum erat; anno 1926 post itinera in
Unionem Sovieticam
socialismum reicere coepit, de quo series
Reise in Rußland
testimonium perhibet. Sequebantur anno 1927
Reise nach Albanien
et
Briefe aus Deutschland
.
Mox vita iudaeorum orientalium necnon monarchiae
Danubianae
finis argumenta maioris momenti in libris fiebant, e.g. apud
Flucht ohne Ende
(1927),
Rechts und Links
(1929),
Der stumme Prophet
(1929),
Hiob
(1930) et
Radetzkymarsch
(1932). Liber
Flucht ohne Ende
iteravit theseis novi realismi: "Non iam de scriptura agitur sed de pura observatione." Iam apud
Hiob. Roman eines einfachen Mannes
mutationem scriptoris de latere politico sinistro ad latus traditionibus favens bene sentimus, ubi morum antiquorum mythos aura serena velantur. In opere magno praetitulato
Radetzkymarsch
interitus privatus cum progressione historica non opportuna unificantur unde fuga impossibilis. Hoc in familia Trotta ostenditur: "Historia nos odio habere videtur; tempus hoc nos parvi aestimat statibus nationalibus creatis."
Anno 1928 cum
Stephano Zweig
consuetudines contraxit; uxor eius autem ob mentis confusione in nosocomium
Lentiense
missa est; anno 1940 tempore
socialismi nationalis
necata est euthanasia. Annis proximis Roth laboravit pro foliis
Munchner Neuesten Nachrichten
(Monaci),
Neue Rundschau
et
Literarische Welt
.
Anno 1933 decisionem capit ut in
Francia
habitaret et Lutetiae periodicis variis linguae Theodiscae, quae profugi condiderant, symbolas suas dedit. In diribitorio vivens crisim maxime profundam habuit et bibulus factus est. Tunc opera scripta sunt haec:
Das falsche Gewicht. Die Geschichte eines Eichmeisters
(1937),
Die Kapuzinergruft
(1938) et
Die Legende vom heiligen Trinker
(1939). In libris in supralatione dies Austriae veteris glorificantur, quae fascismo Europaeo periculoso contraria velut solutio unica politica depingitur.
Mythistoria
Kapuzinergruft
, cuius titulus cryptam
Habsburgorum
Vindobonensem alludit, praefectum militarem (ficticium) Franciscum Ferdinandum Trotta prodire facit. Cuius vita bello finito sensu carere videtur et desperatio maxima fit de virtutibus pristinis numquam reversuris. Narratiuncula
Legende vom heiligen Trinker
autem sortem potatoris cuiusdam infelicem monstrat i.e. scriptoris Roth temetorum cupidissimi.
Anno 1936
Ostendae
scriptricem Irmgard Keun cognovit, quacum annum et dimidium communiter vivit. Annis 1937 et 1938 varias terras ultima vice vidit: in
Poloniam
vectus est a
societate PEN
invitatus, versatus est Vindobonae
Amstelodamique
. Novissimo anno edita est fabula
Die Geschichte von der 1002. Nacht
. Roth vita defunctus est Lutetiae in valetudinario
Necker
pauperibus patenti.
Ecce opera eius alia:
Zipper und sein Vater
(1928),
Tarabas. Ein Gast auf dieser Erde
(1934),
Beichte eines Morders, erzahlt in einer Nacht
(1936) et
Leviathan
(post mortem, 1940). Pelliculis adaptata sunt e.g.
Die Kapuzinergruft
(1971, disponente I. Schaaf),
Hiob
(1978, disponente M. Kehlmann),
Tarabas
(1982, disponente M. Kehlmann),
Das Spinnennetz
(1989, disponente
Bernardo Wicki
).
Arminius Kesten
, scriptor editorque putabat Iosephum Roth esse "moralistam et hominem aestheticum summum". In fabulis Romancicis "iuvenis quidam acer atque ardens ambulat usque ad peritum. Virtutes et cupiditates, modestia et melodia, ratio et puritas opera eius signant atque notant. Agitur de
Romanticismi
fautor ratione Realismi circumspectans."
- Sebastian Kiefer:
Braver Junge ? gefullt mit Gift. Joseph Roth und die Ambivalenz.
Metzler, Stuttgardiae / Vimariae 2001,
ISBN 3-476-45258-1
.
- Dietmar Mehrens:
Vom gottlichen Auftrag der Literatur. Die Romane Joseph Roths. Ein Kommentar
, (dissertatio), Hammoniae 2000,
ISBN 3-8311-0472-7
.
- Michael Amon:
Joseph Roth packt seine Koffer, verlaßt Berlin und laßt ein Manuskript unvollendet zuruck.
Essay. Apud:
Wiener Journal.
, mense Maio 1999.
- Michael Bienert (eld.):
Joseph Roth in Berlin.
Kiepenheuer & Witsch, Coloniae Agrippinae 1996,
ISBN 978-3-462-04178-1
.
- Rainer-Joachim Siegel:
Joseph Roth-Bibliographie.
Cicero-Presse, Morsum 1994,
ISBN 3-89120-014-5
.
- Soma Morgenstern:
Joseph Roths Flucht und Ende. Erinnerungen.
zu Klampen, Luneburgi 1994,
ISBN 3-924245-35-5
.
- Heinz Lunzer, Victoria Lunzer-Talos:
Joseph Roth ? Leben und Werk in Bildern.
- Geza von Cziffra:
Der heilige Trinker. Erinnerungen an Joseph Roth.
Bergisch Gladbach 1983. (Neuauflage: Mit einem Vorwort von Marcel Reich-Ranicki. Berenberg, Berolini 2006,
ISBN 3-937834-14-1
)
- Helmuth Nurnberger:
Joseph Roth mit Selbstzeugnissen und Bilddokumenten.
Reinbek bei Hamburg 1981. (Editio XI. 2006 (=rowohlts monographien. 50301),
ISBN 3-499-50301-8
)
- David Bronsen:
Joseph Roths lebenslange Auseinandersetzung mit dem Zionismus.
Apud:
Zeitschrift fur die Geschichte der Juden.
(ZGDJ), 1/1970, Olamenu, Telavivi p. 1?4.