Асфиксия
(
грек.
asphyxia
- тамыр сокпой калуу) -
дем алуунун
бузулушунан
организмде
кычкылтек
азайып, к?м?р кычкыл газынын ?т? к?б?й?ш? менен м?н?зд?лг?н оорулуу абал.
Асфиксия дем алуу жолдорун
б?т?н заттар
б?т?п калышынан, алардын ооруларынан, асылып, муунуп калуу,
сууга ч?кк?нд?
, травмаларда моюндун жана к?к?р?кт?н басылып калышынан, дем алууга катышкан булчу?дардын же дем алуу борборунун шалынан жана башкалардан пайда болот. Бул абалда дем алуу жолдору боюнча абанын
?пк?г?
келиши токтойт.
Асфиксия пайда болуу себептерине жараша ?н?г??с? ар т?рд?? болот. Адегенде организмде
ткандарды
кычкылтек менен каныктыруу жана анда чогулган к?м?р кычкыл газды чыгарууга аракеттенген ?зг?р??л?р ж?р?т (дем алуу, кан ж?г?р?? тездейт). Андан кийин ткандарда кычкылтек жетишпей, органдардын функциясы, айрыкча
мээдеги
дем алуу борборунун жана
ж?р?кт?н
иши бузулат. Мында кишинин ??? к?г?р?п кара к?к тартат, к?зд?н кареги адегенде кичирейт, кийин чо?оёт, эсин жоготуп, заарасын жана за?ын кармай албай калат,
кан басымы
жогорулайт, ж?р?г? тездеп согот.
Дем алуу
бир нече секундадан бир нече минутага чейин токтойт. Асфиксия бул абалында шашылыш тез жардам к?рс?т?лб?с?, 3?6 минутадан кийин адам
?л?мг?
учурайт.
Асфиксияга биринчи жардамды к?рс?т??д? тезинен дем алууга жолто болгон себептерди четтетип,
жасалма дем алдырууну
ж?рг?з?п, кычкылтек жыттатуу керек. Ошондой эле тез жардам чакыруу зарыл. Эгер Асфиксиядан ?л?м болсо, алгачкы 5?7 минутада атайын тез жардам бригадасы колдонгон реанимация методдору менен кайра тирилт??г? м?мк?н.
Ымыркай баланын асфиксиясы балага киндик аркылуу кан менен кел??ч? кычкылтек жетпей калганда болот. Мындай абал баланын мойнуна киндик оролуп калганда, эненин же т?й?лд?кт?н ооруларында к?п учурайт.
Т?й?лд?кт?н
, ымыркайдын асфиксиясы ?л?? т?р?л??н?н, балдардын эрте ?л?м?н?н жана баланын кийинки ??рч?ш?нд? болуучу бузулуулардын себептеринен болот.
Т?р?т
учурунда ымыркайды асфиксия абалынан чыгаруу ?ч?н токтоосуз атайын чаралардын комплекси колдонулат.
