한국   대만   중국   일본 
Ибн Сина - Википедия Мазмунга ?т??

Ибн Сина

Шилтемелерди т?з?т??
Википедия дан
Ибн Сина

Ирандын почта маркасындагы Ибн Синанын портрети
Толук аты-ж?н? Абу Али Хусейн ибн Абдуллах ибн Сина
Т?р?лг?н 980
Афшана айылы , Саманийлер мамлекети
К?з жумган 18-июнь 1037 (56?57 жаш)
Хамадан , Аббасид халифаты
Доор Исламдын алтын доору
Олуттуу идеялары Медицина , Астрономия , Философия , Астрономия , Поэзия , Химия , Логика , Геология
Уюмдар Чыгыш-Перипатетизми


Ибн Сина ( Фарсча : ??? ????; толук аты ж?н?: Абу Али Хусейн ибн Абдуллах ибн Сина ; 980-жыл , Афшана айылы , Бухара ? 21-июнь 1037-жыл , Хамадан ) ? Медицина кызматкери, Физик , жазуучу , философ жана окумуштуу болгон.

Бухарага жакын жердеги Афшана айылында ( ?збекстан ) Хижранын 370 (б.з. 980) жылында жарык д?йн?г? келген. Хамадан шаарында ( Иран ) 427 Хижранын жылында каза болгон. Медицина жана Философия тармагында жана башка тармактарда 450д?н ашык китеп жазган. Батыш элдерине орто кылымдагы заманбап илимдин негизд??ч?с? жана атактуу даарыгер катары таанымал болот. Медицина тармагында жети кылым бою El-Kanun fi't-Tıb (Медицина мыйзамдары) аттуу китеби Европа университеттеринде 17-кылымдын ортолоруна чейин негизги булак катары колдонулган. [1] [2] [3] [4] [5] [6] Fars veya Turk [7] [8] bilim adamıd ır.

Ибн Сина Кушйар аттуу адамдын жанында медицина боюнча билим алган. Ар кандай темаларда 450д?н ашык макала жазган.Бизге жеткен маалыматтар боюнча макалалардын 150 философия , 40 ашыгы медицинага байланыштуу. Чыгармаларынын э? атактуусу философия жана так илимдерди камтыган Kitabu'?-?ifa (Айыгуу китеби) жана El-Kanun fi't-Tıb ' (Медицина илимдери) аттуу китептери. Бул эки китеп ошол учурда ?т? чо? эмгектердин бир??с? болгон.

Самагогулларыı сарайынын кызматкерлеринен болгон Абдуллах ибн Сина' нын уулу Ибн Сина (Батышка Avicenna аты менен таанылган), атасынан, атактуу акылман Натил ден жана Исмаил Захи тен сабак алган. Геометрия , логика , фыкых , медицина жана жаратылыш тармактарында эмгектенген. Фараби нин [9] аркасы менен[[Аристотел]дин философиясын жана метафизикасын ?йр?н?п, ооруп жаткан Бухара ханзаадасын айыктыргандан кийин (997) сарай китепканасын колдонуу м?мк?нч?л?г?н? ээ болгон.Атасы ?лг?нд?н кийин, Ж?р-Жанда Шираз дык Эбу Мухаммадтан жардам алып турган. Заманында атактуу болгон грек философторунун эмгектери менен жакындан таанышып чыккан.

Жашаган доору [ т?з?т?? | булагын т?з?т?? ]

Ибн Сина, Исламдын алтын доору болуп атактуулукка жеткен Грекче , Фарсча жана Индия тилинен к?пт?г?н чыгармалар которулуп жаткан убакта ?з салымын кошкон. Хорасан жана Орто Азия дагы Батыш Иран менен Ирак жергесиндеги Бувейнилер илим изилд?? м?мк?нч?л?г?н ке?ейткен доор болгон. Бул учурда Куран жана Хадис изилд??л?р? аябай ?н?кк?н.Философия, фыкых жана келам изилд??л?р? Ибн Сина жана замандаштары тарабынан изилденген. Рази жана Фараби де медицина жана философия тармагында ачылыштар болгон. Ибн Сина, Велх , Хамадан , Хорасан, Рей жана Исфахан дагы китепканаларды колдонуу м?мк?нч?л?г?н? жеткен.

Латынча китебинен көчүрмө

Арапча китебинен к?ч?рм?

Бала чагы [ т?з?т?? | булагын т?з?т?? ]

Ибн Сина 980-жылы азыркы ?збекистан да жайгашкан Бухара га жакын жердегиi Афшана айылында жарык д?йн?г? келген.Атасы Абдуллах Самани хандыгы нын атактуу шаары Белх тен келген сыйлуу, кадырлуу илимпоз болгон. 14 жашка келгенде ?з?н?н устат жана мугалимдеринен алдыга озуп кеткен.16 жашка чыкканда медицина илимина киришкен жана жа?ы ачылыштарды жасоо менен биргеликте даарылоо иштерин баштаган. 19 жашында доктор наамын алган жана акысыз даарылоо ишин ж?рг?зг?н. .

Бойго жеткен маалы [ т?з?т?? | булагын т?з?т?? ]

Ибн Сина.

Ибн Сина алгач 997-жылы эмирдин коркунучтуу оорусун айыктырганы ?ч?н анын жанында бирге ишт?? м?мк?нч?л?г?н? ээ болот.Бул ийгилигинин аркасы менен Саманийлердин улуттук китепканасына кир??г? уруксаат алат. Китепканада аз гана убак иштегенден кийин кокусунан чыккан ?ртк? байланыштуу душмандары тарабынан к?н??л?н?п жазаланган..

22 жашында атасынан айрылган. 1004-жылдын декабрь айында Саманий бийлиги кулайт. Ибн Сина батышка ?ргенчке кет??н? туура тапкан. Ал жердеги вазир анын илимдеги досу болгонуна байланыштуу аз болсо да айлык чегерип берген. Таланты ташкындаган Ибн Сина Мерв ден Нишабур гa жана Хорасан чек араларына чейин кыдырган. Ушул убактарда Ибн Сина катуу ооруга чалдыгат. Акырында Арал де?изи нин жээгиндеги Горган да эски таанышына жолугуп анын жанында жашап калган. Ошол учурдан баштап шаарда логика жана астрономия сабактарын ?т? баштаган. . Мыйзам китебинин жазылып баштоо жылдары ушул учурга туура келет.

Андан кийин Рей де жана Казвинде иштеген. Жа?ы чыгармаларды жаратууну да унутта калтырган эмес.. Исфахан жетекчилигинин жанына жайгашкан. БУл жагдайды уккан Хамадан эмири Ибн Синаны карматып, т?рм?г? каматкан. Согуш б?тк?нд?н кийин Хамадан эмиринин жанында иштеген. Кийинчерээк ал жерден кайрадан Исфаханга качып кеткен.

Акыркы жылдары жана ?л?м? [ т?з?т?? | булагын т?з?т?? ]

Ибн Сина калган 10 же 12 жылын Абу Жапардын кызматында ?тк?рг?н. Бул жерде докторлук кызматты аркалайт. Ал гана эмес бир канча согуштарга да катышкан. Ушул учурдан тарта адабият жана филология илимине киришкен. ?л?м т?ш?г?н? жатып калган учурда ?з?н?н жыйнаган мал-м?лк?н кедей-кембагалдарга тараткан.. 1037-жылы июнь айында 57-жаш курагында кайтыш болгон. С??г? Хамадан да жерге берилген..

Чыгармалары [ т?з?т?? | булагын т?з?т?? ]

  • El-Kanun fi't-Tıb, (б.з.), 1593, "Медицинада мыйзам" (Медицина менен ошол учурдагы билимдерди салыштырган. Орто кылымда т?рт ж?з жыл окуу китеби катары колдонулган.Алгач латын тилине которулган).
  • Kitabu'l-Necat, (б.з.), 1593, (Метафизика багытына арналган китеп ).
  • Risale fi-?lmi'l-Ahlak, (б.з.), 1880, (Ыйман, ахлак маселелер и камтылган).
  • ??arat ve'l-Tembihat, (б.з.), 1892, ("Логика, Физика жана Метафизика б?л?мд?р? жайгашкан. 20 б?л?мд?н турат).
  • Kitabu'?-?ifa, (б.з.), 1927, ("Логика, Физика жана Метафизика темаларын камтыган он бир томдук китеп. Бир канча жолу латын тилине которулуп окуу китеби катары колдонулган).

Адабияттар [ т?з?т?? | булагын т?з?т?? ]

Маалымат булактары [ т?з?т?? | булагын т?з?т?? ]

  1. ↑ [?evki Ebu Halil, Arap ?slam Medeniyeti, Sayfa 511]. <ref "Avicenna" Encyclopaedia Britannica da, Cevrimici Surum, 2006 ( http://www.britannica.com/eb/article-9011433/Avicenna ); D. Gutas, "Avicenna" in Encyclopaedia Iranica , Cevrimici Surum 2006, ( http://www.iranica.com/newsite/articles/v3f1/v3f1a046.html Archived 2009-04-20 at the Wayback Machine ); Avicenna (Encyclopedia of ?slam: ⓒ 1999 Koninklijke Brill NV, Leiden, Hollanda)
  2. ↑ Avicenna , Encyclopaedia Britannica
  3. ↑ Avicenna: Persian Muslaim physician, scientist and philosopher , The New Medicine
  4. ↑ Sina (Avicenna) of Persia Archived 2015-09-22 at the Wayback Machine , ibnsinaavicenna.com
  5. ↑ Cyril Glasse,Huston Smith, The New Encyclopedia of Islam, Rowman Altamira, 1 ?ub 2003, p.200. "Persian father and Turkic mother"
  6. ↑ Ibn Sina ("Avicenna") Encyclopedia of Islam. 2nd edition. Edited by P. Berman, Th. Bianquis, C.E. Bosworth, E. van Donzel and W.P. Henrichs. Brill 2009. Accessed through Brill online: www.encislam.brill.nl (2009) Quote: "He was born in 370/980 in Afshana, his mother's home, near Bukhara. His native language was Persian." A.J. Arberry, "Avicenna on Theology", KAZI PUBN INC, 1995. excerpt: "Avicenna was the greatest of all Persian thinkers; as physician and metaphysician"[1] Henry Corbin, "The Voyage and the messenger: Iran and Philosophy", North Atlantic Books, 1998. pg 74:"Whereas the name of Avicenna (Ibn sinda, died 1037) is generally listed as chronologically first among noteworthy Iranian philosophers, recent evidence has revealed previous existence of Ismaili philosophical systems with a structure no less complete than of Avicenna"
  7. ↑ Ravil Bukharaev, Islam in Russia: The Four Seasons, Palgrave Macmillan, 16 Eyl 2000, p.95
  8. ↑ Theodore Craig Levin, The Hundred Thousand Fools of God: Musical Travels in Central Asia (And Queens, New York), Indiana University Press, 1996, p.40
  9. ↑ [1] (жеткиликсиз шилтеме) Prof.Dr. Cavit SUNAR ?slam'da Felsefe ve Farabi PDF
" https://ky.wikipedia.org/w/index.php?title=Ибн_Сина&oldid=473982 " булагынан алынды