Salnameya gregori

Ji Wikipediya, ensiklopediya azad.
(Ji Salnameya Gregori hat beralikirin)
Papa Gregore sezdehem (Gregor XIII)

Salnameya gregori (weki salnameya gregoriyen u salnameya miladi u salnameya zayini ji dihet naskirin), bi nave Papa Gregor XIII hatiye navkirin u iro salnameya heri belav ya dinyaye ye. Ew li sedsala 16'an weki berdelek ji bo rastvekirina kemasi u ?a?iyen Salnameya juliani hat pejirandin. Ew ji 12 mehan pek dihe u direjahiya wan mehan wiha ye:

Rez Nav Jimareya Rojan
1 January 31
2 February 28 an 29
3 March 31
4 April 30
5 May 31
6 June 30
7 July 31
8 August 31
9 September 30
10 October 31
11 November 30
12 December 31

Ew weki rastvekirin u deqiqtirkirineka Salnameya Juliyani hat danan u direjiya sale bi qasi 0.002% deqiqtir dipiva. Armanja we guhartine ew bu ko cidati u jihevtirazana salnameye u destpeken werzan, nemaze destpeka bihare ko ji bo diyarkirina roja gejin anko cejna Qiyamete an Hekesore giring bu, nehele.

?ewra yekem a Nikeye , li sala 325 , ji bo roja pirozkirina cejna Hekesore wek yek?ema pe hiva tijiya pe?ina pe bihare destpekir ( Newroz , Ekinoksa pe?in) ?unda hat ditin re hat biryar dan. Di 325an de bihare di 21'e adare de destpe kir. We deme salnameya juliani dihat bikaranin u ew salen normal ji 12 mehan u 365 rojan pek hati bu. Le bi rasti salak wek 365,25 rojan, 365 rojan 6 saet, hati bu hejmartin. Ji bo we sedeme li car salan rojek serve salen normal dikirin u ew sala 366 rojan dajot. Bi wan salen 366 rojan dajot re sala bermayi dihat gotin. Le bi rasti salek 365,242190517 rojan dajo. Ew 365 rojan, 5 saetan, 48 hurdeman u 45,25 cirkan ve yek e.

Gori salnameya juliani salek ji 365,25 rojan pek dihat. Navbera salen salnameya juliani u rasti de nezi 11 hurdeman ferq he bu. Ji bo we ferqe 11 hurdeman 128 salan de rojek pir dihat hejmartin. Di sedsala 16'an ew ferqa 11 hurdeman wiqas mezin bu ko, bihare 1582 'an edi 11'e adare de dest pe dikir.

Ji bo bihar di dema rast de di 21'e adare dest pe bike u cejna Hekesore di dema rast de were piroz kirin di 1582an de berwara 4'e kewcere hat wergera 5'e kewcere ye kirin u roja hefte hat neguhertin. Pe we saz kirine re di 1583an de bihare ?unda di 21'e adare dest pe kir. Edi gori salnameya gregori sal wek 365,2425 dihat hejmartin u li 400 salan de 303 sal normal 97 sal wek salen bermayi dihat hejmartin. Gori sala julian li 4 salan salek sala bermayi bu. Gori salnameya gregori disa 4 salan de salek sala bermayi ye, le salen bi 100 i par dibin u 400 i par nabin (wekok 2100, 2200) wek sala bermayi nehejmartin u 29'e re?emiye tune ye. Le salen bi hem 100i hem ji 400i te par kirin (wekok 2000, 2400) disa sala Bermayi te hejmertin u di wan salan de 29'e re?emiye he ye. Yane,

  • 2000: sala bermayi, ango 29'e re?emiye heye
  • 2100: sala bermayi, ango 29'e re?emiye tune
  • 2200: sala bermayi, ango 29'e re?emiye tune
  • 2300: sala bermayi, ango 29'e re?emiye tune
  • 2400: sala bermayi, ango 29'e re?emiye heye

Le gori hejmertinen astronomi , yane bi rasti, sala gregori ji 0,000310 (= 27 cirkan) roj li rasti zedetir e. Ji bo we sedeme li 3230 rojan ?unda ekinoks pe?in, ango destpeka bihare, disa dike rojeke pe? de pe bike.

Giredanen Derve [ biguhere | cavkaniye biguhere ]