?аламшар

Уикипедия ? ашы? энциклопедиясынан алын?ан м?л?мет
Навигация?а ?ту ?здеуге ?ту

?аламшар немесе Планета (к?не лат. planeta, грек. aster planetеs ? кезбе ж?лдыздар) ? ?з орбитасы бойынша К?нд? не бас?а ж?лдызды айнала ?оз?алатын, гравитациялы? ?р?с жасау?а ?з салма?ы жетк?л?кт?, соны? н?тижес?нде шар т?р?здес орбита?а ие аспан денес? . [1]

A.
Уран (солда), Нептун (о?да), Жер (т?менг? солда), Сириус B (т?менг? ортада) ж?не Шолпан (т?менг? о?да).

?аламшар ? ?зд?г?нен жары? шы?армайтын, ж?лдызды айнала ?оз?алатын, орталы? жары? к?з?мен салыстыр?анда?ы массасы ша?ын аспан денес?. К?н ж?йес?нде 9 ?лкен планета, 43 планета сер?ктер?, б?рнеше онда?ан мы? к?ш? планеталар ( астероидтар ) белг?л?. ?лкен планеталарды? п?ш?н? сфера т?р?зд?, со?ан жа?ыныра? болады. К?н ж?йес?ндег? Планеталар К?н жары?ын ша?ылдыр?анды?тан к?р?нед?. Кейб?р жа?ын ж?лдызды? айналасында?ы Планета осы ж?йен?? масса центр?н?? т?зу сызы?ты ?оз?алыс траектория ма?айында тербелу?н ба?ылау ар?ылы аны?талады. ?аз?рг? космогон. теория бойынша планеталы? ж?йелер Галактикада ке??нен тара?ан ??былыс болып табылады.

2006 жылы тамызында Прага ?аласында 75 елден жинал?ан 2,5 мы?дай астроном Халы?аралы? астрономиялы? ода? маслихатында ресми т?рде ?аламшар м?ртебес?н алу ?ш?н аспан денес?не ?ажетт? к?рсетк?штерд? бек?тт?.

1930 жылы ашыл?ан ж?не содан бер? К?н ж?йес?ндег? 9-шы ?аламшар саналып келген Плутон м?ртебес?нен айырылды. Жа?а ж?ктел?м бойынша Плутон енд? ша?ын ?аламшарлар немесе планетоидтар санатына жатады. [2]

Енд? аспанда 8 ?аламшар ?ана ?алды. Олар:

  1. Меркурий
  2. Шолпан
  3. Жер
  4. ?ызылж?лдыз
  5. Есек?ыр?ан
  6. ?о?ыр?ай
  7. Уран
  8. Нептун

Дерекк?здер

[ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]
  1. ≪?аза?стан≫: ?лтты? энциклопедия / Бас редактор ?. Нысанбаев ? Алматы ≪ ?аза? энциклопедиясы≫ Бас редакциясы, 1998 ISBN 5-89800-123-9 , VII том
  2. Amburn, Brad Behind the Pluto Mission: An Interview with Project Leader Alan Stern . Space.com (28 а?пан 2006). Тексер?лд?, 23 тамыз 2008.

Та?ы ?ара?ыз

[ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]