Ра?ымжан ?ош?арбаев

	Ра?ымжан ?ош?арбаев
Ту?ан к?н?	19 ?азан 1924
Ту?ан жер?	Тайт?бе , А?мола уез? , А?мола губерниясы , ?ыр?ыз (?аза?) АКСР , РКФСР , КСРО
?айтыс бол?ан к?н?	10 тамыз 1988 (63 жас)
?айтыс бол?ан жер?	Алматы , ?аза? КСР , КСРО
Мемлекет	КСРО
?скер т?р?	Армия
Ата?ы
Шай?асы	?лы Отан со?ысы
Марапаттары	Халы? ?а?арманы

Ра?ымжан ?ош?арбаев (1924 ?1988 жж.) ? Берлиндег? Рейхстаг?а же??с туын т?ккен ?аза? азаматы, Халы? ?а?арманы (1999).

?м?рбаяны [ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]

1924 ж. 19 ?азанда А?мола облысы , А?мола ауданы, Тайт?бе ауылына жа?ын орналас?ан ?ыры???ды? ?ыста?ында д?ниеге келген. Ар?ын тайпасы ?уанды? руы Темеш б?л?м?нен шы??ан ^[1].
1942 ж. ?скерге алынып, 1944 ж. ?азанда Фрунзедег? ( Б?шкек ) жаяу ?скер училищес?н б?т?рген.
1944 ж. ?азан айынан бастап I Белорусь майданында?ы 150-Идрицк ат?ыштар дивизиясы ??рамында взвод бас?арып, Польша ж?не Германия жерлер?ндег? ?рыстар?а ?атынасты.

Лейтенант ?ош?арбаев Берлин операциясы кез?нде ас?ан ерл?к к?рсетт?. 30-с?у?рде ол жауынгер Григорий Булатов екеу? Ке?ес ?скерлер? арасынан Рейхстаг?а алдымен жет?п, же??с туын т?кт?. Со?ыстан кей?нг? жылдары Эльба бойында?ы ке?ест?к оккупациялы? ?скер б?л?м?нде ?ызмет ат?арды.

1947 ? 67 ж. А?мола облысты? ат?ару комитет?нде н?с?аушы, ?аза? КСР Министрлер Ке?ес? жанында?ы ?оныс аударушылар ж?н?ндег? бас бас?армада инспектор болды.
1967 жылдан ≪ Алматы≫ ?она? ?й?н?? директоры болды. ?ызыл Ту, 1-д?режел? Отан со?ысы ордендер?мен, к?птеген медальдармен марапаттал?ан.
1988 ж. 10 тамызда Алматы ?аласында ?айтыс болды. ^[2]

Ра?ымжан ?ош?арбаевты? ?лы Отан со?ысында ал?аш?ыларды? б?р? болып, Берлинде Рейхстагты? ?ст?не ?ызыл туды т?кт?.

Балалы? ша?ы [ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]

Ра?ымжан ?ош?арбаев А?мола облысыны? Астана?а жа?ын орналас?ан Тайт?бе ауылыны? ма?ында?ы ?ыста?та д?ниеге келд?. Ол ата-анасынан ерте айырылды: 4 жасында анасы д?ниеден ?тт?, ал ?кес? болса, жал?ан саяси жаламен сотталып, ГУЛАГ лагерьлер?нде болды. Ра?ымжан Тайт?бе балалар ?й?нде т?рбиеленд?. 7 жылды? мектепт? б?т?рген со?, осы арадан Бал?аш ?аласында?ы фабрика-зауыт училищес?не (ФЗУ) ж?бер?лд?. ?з?н?? ?м?р? ж?не ФЗУ туралы ?ош?арбаев ?з? жаз?ан "Штурм" деген к?табында жан-жа?ты баяндады. Оны? балалы? шагы туыс?ансыз ж?не жанашырлы? б?лд?рет?н адамдарсыз ?тт?. О?ан ананы? мей?р?м? мен жылы ала?анын, ?кен?? ?ам?орлы?ын сез?ну б?йырмады. Ол жата?ханаларда т?рды, асханадан тама?танды, б?р ?лг?де т?г?лген арнаулы ки?ммен ж?рд?.

?скерде [ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]

Ол осындай ал?аш?ы, жартылай ?скери ж?не ?ата? шыны?умен 1942 жылы 18 жасында ?скер ?атарына келд?. К?кшетаулы? полктег? ?скери ?ызметт?? жа?дайы аса ауыр болды, ?ала м?ндай ?р? ?скери б?л?мд? орналастыру?а дайын емес ед?, казарма?а, асхана?а, саба? ?тк?зуге, штаб?а ж?не бас?а да ?скери ?йымдар мен ?скери ?ызметкерлерге арнал?ан ?йлер болмады. 1943 жылды? жазында б?зд?? полктен офицерл?к училищеде о?ыту?а сержанттарды? б?р тобы ?р?ктел?п алынды, Ра?ымжан осы топ?а ?л?г?п, Ресейд?? Тамбов ?аласынан ?оныс аударып, Фрунзе ?аласына орналас?ан офицерл?к училищеге келед?. Ра?ымжан училищен?? ?о?амды? ?м?р?не белсене араласты ж?не партия м?шел?г?не кандидат болып ?абылданды. Б?л жа?дай салтанатты т?рде ?тк?з?лд?, оны? ?скери ?ызметке деген адалды?ы мен ынталылы?ы, жа?сы ?скери ж?не дене шыны?тыру даярлы?ы да аталды. Училищен? 1944 жылды? ?азан айында т?мамдап, о?ан к?ш? лейтенант шен? бер?лд?. Р.?ош?арбаев б?р?нш? Беларусь майданыны? 3-ш? п?рменд? армиясына б?з 1944 жыл?ы ?араша айыны? ортасында кел?п жетт?к. Армия штабы Брест ма?ында?ы Седле стансасына орналасыпты.

Майданда [ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]

Ра?ымжанны? майданда?ы со?ыстар?а ?атысуы мерз?мд? баспас?зде ж?не к?ркем ?дебиетте жан-жа?ты жазылды. Берлинн?? ?з?нде бол?ан со?ыстарда ол ?з?н?? взводымен е? алды??ы шептерде болды, Шпрееге ? со??ы сулы б?гетке ж?не Король ала?ына ? "Гитлерд?? ?й?не" б?р?нш? болып жетт?. "Б?р?нш?" д?режел? ?лы Отан со?ысы орден?мен марапатталды. Одер ?зен?нен ?тудег? ?анды шай?астан кей?н оны партия м?шел?г?не ?абылдады. Ал партия билет? аса ма?ызды бек?н?ст? ж?не саяси ма?ызды ма?сат?а жетуд?? мада?тау белг?с? рет?нде "Гитлерд?? ?й?нде" табыс ет?лд?. Осында "Гитлерд?? ?й?нде" барлау взводыны? командир?, лейтенант ?ош?арбаев?а Рейхстаг?а ?ызыл туды т?гу туралы тарихи жауынгерл?к б?йры? бер?лд?. Жалауды о?ан батальон командир? Давыдов ж?не саяси жетекш? Васильченко табыс етт?. "Гитлер ?й?" мен Рейхстагка дей?н ара?ашы?ты? 360 метр ?ана, б?ра? ол жан-жа?ынан о?жаудырыл?ан ашы? алан, ?ст?нде ед?. Лейтенант ?ош?арбаев ?з?н?? солдатгарымен б?л ?анды метрлерд? толассыз атыл?ан о?ты? астында 7 са?атта, жерге жабыса е?бектеумен ?тт?. Рейхстаг?а ол Григорий Булатов деген солдатпен б?рге жетт? ж?не б?йры?ты орындап, Рейхстагты? фронтанына туды т?кт?. Б?л с?у?рд?? 30-ы к?н? 18 са?ат 30 минутта бол?ан ед?. Алайда Р.?ош?арбаевты? ерл?г?н д?лелдейт?н ??жаттар Ке?ест?к саясатты? салдарынан ??пия са?талды. 1958 жылы 21 а?панда "Ленинш?л жас" газет?не К.?азыбаевты? "Рейхстаг?а ту т?ккен ?аза?" очерг? жары? к?ргеннен бастап ?аза? хал?ы Р.?ош?арбаевты батыр деп ?абылдады. Тарихи ерл?к жайында?ы б?л хабар б?к?л ?скери б?л?мдерд? шарлады, баспас?зде ке??нен хабарланды. Б?рын?ыдай м?нтаздай, денес? т?п-т?к, келбетт? ж?г?т ?алпы. Омырауын жауынгерл?к "?ызыл ту", "1 д?режел? Отан со?ысы" ордендер?, "Берлинд? ал?аны ?ш?н", "Варшаваны азат еткен? ?ш?н" медальдары ажарландырып т?рды. "Жауынгерл?к ?ызыл Ту" орден? Рейхстаг?а ту т?ккен? ?ш?н бер?л?пт?. Халы? ?а?арманы ата?ы Р.?ош?арбаев?а 2001 жылы бер?лд?. Ал Ра?ымжан 1988 жылы д?ниеден ?ткен ед?. Батырды? ж?лдызын тапсыру с?т?не ?ош?арбаевты? жары Рахила, ?ызы ?лия ж?не майдандас досы Ж.Жанасов ша?ырылды. Награданы тапсыру кез?нде ел?м?зд?? Президент? Н?рс?лтан ?б?ш?лы Назарбаев ?ош?арбаевты? батырлы? ерл?г?не барынша жо?ары ба?а берд?, оны? т?рбиел?к ж?не патриотты? м?н?н атап айтты. ^[3]

Со?ыстан кей?н [ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]

Рахымжан ?ош?арбаев ?аза? КСР астанасында?ы ≪Алма-Ата≫ ?она? ?й?нде директор болып ж?мыс ?стед?. Ол ек? к?тап жазды: ≪Же??с туы≫ ж?не ≪Дауыл: 1410 к?н≫ дерект? повес? (?аза? т?л?нен аударыл?ан М. ??дай??лов. ? Алматы: Жалын, 1983. ? 176 б.).

Ра?ымжан ?ош?арбаев Алматы ?аласында?ы Совет ауданды? халы? депутаттары Ке?ес?н?? депутаты болып ?ш рет сайланды. ?ош?арбаев со?ыс ардагерлер? комитет?н?? ?аза? б?л?мшес?н?? президиумыны? м?шес?, ке?ес-герман досты?ы ?о?амыны? м?шес? болды. ≪Целиноград ?аласыны? ??рметт? азаматы≫, ≪Бал?аш ?аласыны? ??рметт? азаматы≫, ≪Ар?алы? ?аласыны? ??рметт? азаматы≫ ата?тарымен марапаттал?ан.

Фашизм же??л?с?н?? 30 жылды?ына байланысты ?аза? КСР Жо?ар?ы Ке?ес?н?? ??рмет грамотасымен марапаттал?ан. 1988 жылы 10 тамызда ?айтыс болып, Алматы ?аласында?ы Ке?сай зиратында жерленген.

Мада?тамалары [ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]

№:035 б?йры?ымен: 22.04.1945 ж. 79-ат?ыштар корпусы ?ш?н 150-ат?ыштар дивизиясыны? 674-ат?ыштар полк?н?? ат?ыштар взводыны? командир?, лейтенант Рахымжан ?ош?арбаев Одер ?зен?нен ?ту кез?нде со?ыс?аныы ?ш?н 1-д?режел? ≪Отан со?ысы≫ орден?мен марапатталады.

№: 121 со??ы армиясыны? ?арулы К?штер?н?? б?йры?ымен: 18.06.1945 ж. 150-ат?ыштар дивизиясыны? 674-ат?ыштар полк?н?? ат?ыштар взводыны? командир?, лейтенант Ра?ымжан ?ош?арбаев Берлиндег? ж?не Рейхстагта?ы шай?астар ?ш?н ?ызыл Ту орден?н?? иегер? болады. Оны? барысында ол взвод жауыны? 200-ден астам солдаты мен офицер?н жойды, 184 солдатты, ?ызметш?лер? бар 14 далалы? зе?б?ректерд3, 27 ауыр пулеметт? т?т?ын?а алды.

№ 119 б?йры?ымен 28.10.1945 ж. 674-ш? ат?ыштар полк? ?ш?н 150-ат?ыштар дивизиясыны? 674-ш? ат?ыштар полк?н?? ат?ыштар взводыны? командир? лейтенант Ра?ымжан ?ош?арбаев ≪Берлинд? ал?аны ?ш?н≫ медал?мен марапатталды.

1985 жылы 2-д?режел? Отан со?ысы орден?мен марапатталады.

?аза?стан Республикасы Президент?н?? 1999 жыл?ы 7 мамырда?ы жарлы?ымен о?ан ?айтыс бол?аннан кей?нг? е? жо?ары ерекшел?к д?режес? ? Халы? ?а?арманы ата?ы бер?лд?.

Естел?к [ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]

?аза? КСР Министрлер Ке?ес?н?? 1989 жыл?ы 17 с?у?рдег? ≪?лы Отан со?ысыны? ардагер? Р.?ош?арбаевты? ес?м?н м??г? ?алдыру туралы≫ ?аулысымен Целиноград облысынд?ы (?аз?рг? А?мола облысы) Целиноград ауданында?ы "?осшы" ауылында?ы орта мектепке оны? ес?м? бер?лед?.

?аза?стан Республикасыны? басты ?аласында, Астанада?ы да??ыл?а Ра?ымжан ?ош?арбаевты? ес?м? бер?лд?.

А?мола облысында?ы б?рын Романовка деп атал?ан ауылды? атауы Рахымжан ?ош?арбаев ауылы болып ?згерт?лд?.

Р.?ош?арбаев т?ратын Алматы ?аласында?ы Досты? да??ылында?ы №42 ?йде ж?не ?м?р?н?? со?ына дей?н ж?мыс ?стеген ≪Алматы≫ ?она??й?н?? к?ребер?с?нде мемориалды? та?талар орнатылды.

Сондай-а?, Алматы ?аласы Алатау ауданында?ы ≪?жет≫ ша?ын ауданында?ы к?шеге Ра?ымжан ?ош?арбаевты? ес?м? бер?лд?.

Ескертк?штер [ ??деу ?| ?айнарын ??деу ]

Астана ?аласында Бауыржан Момыш?лы мен Ра?ымжан ?ош?арбаев да??ылдарыны? ?иылысында ескертк?ш орнатылды. 2015 жылы Же??ст?? 70 жылды?ына орай Целиноград облысыны? аудан орталы?ы А?мол ауылында жерлестер Целиноградты? Ра?ымжан ?ош?арбаев пен Тал?ат Бегелдиновке бюсттер орнатылды.