Ешбар Елтер?с ?а?ан
(
?ытайша
: 沙???利失可汗 - Шаболосилиши кэхань (та?та?ы ес?м?), жеке ес?м?
?ытайша
: 阿史那同俄 - Ашина Тунъэ. Тонг шад, Ышпара Т?л?с-шад, Ышпара Эльтерши Шир, Толыс шад, Тонг шад (т.ж.б. ? 639) ) ? 634 жылдан 639 жыл?а дей?н бил?к еткен
Батыс Т?р?к ?а?анатыны?
?а?аны.
?ара те??з
бойында орналас?ан айма?ты бас?ар?ан
Тон жаб?у ?а?анны?
?н?с? Ба?а шадты? ?лы. Шы?у тег?: ?стем? хан ?
Тардуш ?а?ан
?
Янг Соух
? Ба?а шад ? Ешбар Елтер?с. Ол
Нишу Дулу ?а?ан
?айтыс бол?аннан кей?н та??а отыр?ан.
Бил?г?н?? ал?аш?ы кезе?? к?птен к?ткен тынышты?пен ?тт?. 637 жылы ?а?ан ?ытай императорына елш?л?к ж?бер?п, ??дандалы? жайында с?йлесуге тырысты. Император елш?л?кт? жылы ?абылдады, алайда неке жайлы ??г?ме ?оз?амады.
Ешбар Елтер?с елде бас?аруды ?айта ??рып, ≪Он ? о? б?дун ж?йес?н енг?зд?. ?а?анны? он о?, я?ни, он т?меннен т?ратын ?скер? болды. ?р т?менде 10 мы? адам. ≪Б?дун≫ с?з? ≪ел≫, ≪халы?≫ деген ??ымды б?лд?ред?. Б?ра? та, бас?аруды? б?л ж?йес? мемлекетт? к?шейтуд?? орнына, кер?с?нше ?лс?ретт?. Бил?к ?ш?н талас б?рын?ыдан да к?шейе т?ст?. Батыс т?р?ктерд?? арасында Ешбар Елтер?ст?? саясатына ?арсылы?тар к?шейд?.
?а?анатты? ?м?р с?ру?не дулу мен нушеби тайпаларыны? б?тпейт?н ба?таласты?ы ?нем? ?ау?п т?нд?р?п отырды. Сонды?тан да ?а?ан оларды б?лшектеуд? ойлады. Ол дулу тайпасына бес ж?не нушеби тайпасын бес айма??а б?л?п, ?р айма??а жеке билеуш?ден та?айындады. ?р билеуш?ге ?а?ан бил?кт?? белг?с? рет?нде жебе сыйла?ан. Осылайша Батыс Т?р?к ?а?анаты Он-о? т?р?ктер? ел? атанды.
638 жылы ?ыста ?астанды? ?йымдастырушылар орда?а кенеттен шабуылдады. Ешбар Елтер?с ?з?не бер?лген ж?зге жуы? сарбазымен, ?н?с? Б?р? шадпен б?рге шег?н?п, ?арашар билеуш?с?не ?ашып кетт?. ?астанды? ?йымдастырушылар та??а
Юйгу Шадты
(
?к? шад
) отыр?ызды. Б?ра? б?л нушебилерге ?намады. Б?л жа?дай ?а?анатты? ек?ге б?л?ну?не алып келд?. Ек? иел?к арасында со?ыс болып,
Юйгу Шад
?арашарды тал?андады. Ешбар Елтер?с елге ?айта оралды. Нушебилер оны ?уанышпен ?арсы алды. Юйгу шад пен Ешбар Елтер?ст?? арасында?ы со?ыс ?ан т?г?ст? болды. А?ыры, ек? жа? б?т?м жасасты. Алайда, б?л б?т?м ?лс?з болып шы?ады.
Юйгу Шадты?
жа?тастары Ешбар Елтер?ске тынышты? бермей а?ырында ол Фер?ана?а ?ашу?а м?жб?р болды. 639 жылы Ешбар Елтер?с Фер?анада ?аза болды. Оны? орнына ?лы
Икюлиши
отырды.
