?лтты? ?ылым медал?
(
а?ылш.
National Medal of Science
) ?
биология
,
физика
,
математика
,
химия
, инженерл?к,
?леуметт?к
немесе м?нез-??лы? ?ылымдары салаларына ?ос?ан к?рнект? ?лестер? ?ш?н
Америка
?к?мет?н?? сыйлы?ы.
Медальд?
??рама Штаттарды? Президент?
12 ?алым мен инженерден т?ратын ?лтты? ?ылыми Медаль Комитет?н?? ?сынысы бойынша беред?. Медаль
1959 жылы
25 тамызда
А?Ш Конгрес?мен арнайы за?мен (Public Law 86-209) белг?ленд? ж?не бастап?ыда тек
жаратылыстану
?ылымдарына (≪физика, биология, математика немесе инженерл?к ?ылымдар≫) арнал?ан.
1980 жылы
б?л т?з?м 12 желто?санда?ы За??а с?йкес ?леуметт?к ж?не м?нез-??лы? ?ылымдарымен толы?тырылды (Public Law 96-516). Табыстау р?с?м?
А? ?йде
?тед?.
Джошуа Ледерберг
(о? жа?та) А?Ш президент? Джордж Буштан ?лтты? ?ылым медал?н алуда. 1989 жыл
Роберт Солоу (сол жа?та) ж?не
Билл Клинтон
. 1999 жыл
2009 жылды? ?арашасына дей?н 450-ден астам адам медаль алды, оларды? арасында Нобель сыйлы?ыны? лауреаттары ж?не бас?а да танымал ?алымдар бар.
| Жыл
|
Лауреат
|
?лест?? т?пн?с?асы
|
| 1963
|
Вэнивар Буш
|
≪Электротехникада?ы, есептеу машиналарыны? технологиясында?ы, физикалы? ж?не ?м?р туралы ?ылымдарды ти?мд? байланыстыруда?ы ерекше жет?ст?ктер? ?ш?н; ?ылымды, техниканы ж?не б?л?мд? халы??а ?ызмет ету жолында ж?мылдыруында.≫
|
| 1963
|
Норберт Винер
|
≪Таза ж?не ?олданбалы математика аясында?ы ж?не инженерл?к ж?не биологиялы? ?ылымдар?а батыл енет?н тере? т?пн?с?алы?, керемет жан-жа?ты ?лестер? ?ш?н.≫
|
| 1969
|
Эрнст Майр
|
≪Систематика?а, биогеография?а ж?не ??старды зерттеуге ?ос?ан елеул? ?лес? ?ш?н, ?с?ресе жануарлар популяциясыны? эволюциясы бойынша ?лкен ж?мыс ?ш?н.≫
|
| 1970
|
Барбара Мак-Клинток
|
≪?с?мд?ктердег? т??ым ?уалайтын белг?лер мен оларды? хромосомаларыны? егжей-тегжейл? п?ш?ндер? арасында?ы ?арым-?атынасты аны?та?аны ?ш?н ж?не кейб?р гендерд?? хромосома ?ш?ндег? бас?а гендермен бас?арылатынын к?рсеткен? ?ш?н.≫
[1]
|
| 1974
|
Лайнус Полинг
|
≪??рылымды? химия ж?не химиялы? байланысты? таби?аты, молекулалы? биология, иммунология ж?не генетикалы? ауруларды? таби?аты сия?ты ?рт?рл? салаларда нег?зг? ?лестерге ?келген оны? ?иялыны? ерекше ау?ымы мен к?ш? ?ш?н.≫
|
| 1975
|
Вернер фон Браун
|
≪С?йы? отынды зымыранды практикалы? ?шыру аппаратына айналдыруда?ы ж?мысы ж?не ≪Аполлон≫ ба?дарламасын ж?зеге асыру?а м?мк?нд?к берген Сатурн сериясымен ая?талатын жет?лд?р?лген ?арышты? аппараттар сериясына жеке ?лес ?ос?аны ?ш?н.≫
|
| 1976
|
Эдвард Осборн Уилсон
|
≪Ж?нд?ктер ?о?амдарын ?йымдастыру ж?не ж?нд?ктер мен бас?а жануарлар арасында?ы ?леуметт?к м?нез-??лы? эволюциясы бойынша ?лк?мд? ж?мысы ?ш?н.≫
|
| 1979
|
Севера Очоа
|
≪Очоа 1985 жыл?а дей?н белок синтез? ж?не РН? вирустарыны? репликациясы бойынша зерттеулерд? жал?астырды, содан кей?н ол Испания?а оралды ж?не испанды? ?ылым саласында?ы бил?к органдары мен ?алымдарына ке?ес берд?.≫
|
| 1979
|
Ричард Фейнман
|
≪Оны? с?улеленуд?? квантты? теориясына ж?не атомны? ??рамдас б?л?ктер?н??, атом ядросыны? ж?не субядролы? б?лшектерд?? м?нез-??л?ын жары?тандыру?а ?ос?ан ма?ызды ?лес?н мойындай отырып.≫
|
| 1982
|
Эдвард Теллер
|
≪Молекулалы? физика?а, ж?лдызды? энергияны? шы?у тег?н т?с?нуге, синтез реакциясыны? теориясы мен ?олданылуына, ядролы? ?ау?пс?зд?к саласына ж?не ?ылым мен технологияда?ы ?зд?кс?з к?шбасшылы?ына ?ос?ан зор ?лес? ?ш?н.≫
|
| 1987
|
Гарри Игл
|
≪Адам ж?не жануарлар жасушаларыны? культурасыны? ?су?н?? репродуктивт? шарттарын ?з?рлеудег? зерттеулер? ?ш?н.≫
|
| 1989
|
Сэмюэл Карлин
|
≪Математикалы? талдау, ы?тималды?тар теориясы ж?не математикалы? статистика ж?не осы идеяларды математикалы? экономика, механика ж?не популяция генетикасына ?олдануда?ы ке? ж?не тамаша зерттеулер? ?ш?н.≫
|
| 1990
|
Леонид Гурвич
|
≪?аз?рг? орталы?тандырылма?ан б?лу механизмдер?н?? теориясы бойынша ?лк?мд? ж?мысы ?ш?н.≫
|
| 1997
|
Джеймс Дьюи Уотсон
|
≪ДН?-ны? ?ос спиральды? ??рылымын б?рлес?п аш?аннан бастап адам геномы жобасыны? ?ске ?осылуына дей?н молекулярлы? биологияда?ы бес онжылды? ?ылыми ж?не интеллектуалды к?шбасшылы?.≫
|
