NASA

Wikipedia, erkin enciklopediya
NASA embleması

NASA (anglichansha NASA ? National Aeronautics and Space Administration ) ? AQShtı? hawaushıw ham kosmostı izertlew joninde el-jurtlıq basqarması. AQShtı? federallıq hukimetine qaraslı ?arezsız agentlık bolıp esaplanadı. NASA 1958-jılı qurıldı, ham sol waqıttan berı "Merkuriy", "Apollon Moon", "Skylab" ta?ı "Space Shuttle" sıyaqlı kosmoslıq joybarladı sholkemlestirdı. NASA hazirgi waqıtta Xalıqaralıq kosmoslıq stanciya?a komeklesip, onı qollap atir.

Tariyxı [ redaktorlaw | derekti ja?alaw ]

NASA “kosmoslıq jarıs“ payıtları, Sovetlik awqamı ta’repinen shıg’arılg’an jerdin’ birinshi jasalma joldası payda bolg’annan keyin 1958 -jılı 29-iyul ku’ni payda bolg’an.

Agenlik byudjeti [ redaktorlaw | derekti ja?alaw ]

NASA du’nyadag’ı kosmoslıq agenlikler arasında en’ iri byudjetke iye bolg’an agentlik bolıp esaplanadı. NASA 1958 -jıldan 2008-jılg’a deyingi aralıqta kosmoslıq programmalarg’a shama menen $810,5 mlrd doll. Aqsha jumsadı(inflatsiya esabınan).

  • Byudjet 2005 -jılda shama menen $16,2 mlrd doll.
  • Byudjet 2007 -jılda shama menen $17,4 mlrd doll.

NASA basshılıg’ı [ redaktorlaw | derekti ja?alaw ]

Ha’zirgi waqı/tta NASA nın’ basshısı Maykl Griffin .

?zertlew orayları [ redaktorlaw | derekti ja?alaw ]

  • Eyms atındag’ı izertlew orayı: xabar texnologiyaları, juldızlı biyologiya ( astrobiyologiya  ? aeroplanlardın’ qa’wipsizligin ha’m imka’niyatların, zatlardı izertlew, a’lemdegi o’mirdin’ tarqalıwı ha’m evolyutsiyası ha’m ekspluatatsiya maydanların izertlew.
  • Drayden atındag’ı ushıwlardı izertlew orayı: aviatsiyalıq izertlewler, Speys Shatll bag’darlaması boyınsha jumıslar.
  • Lengli atındag’ı izertlew orayı.
  • Glenn atındag’ı izertlew orayı: aeronavtika ha’m kosmonavtika (astronavtika).
  • Goddard atındag’ı kosmoslıq ushıwlar orayı: ekologiya , astronomiya ha’m Quyash fizikası.
  • Reaktiv qozg’alıs labaratoriyası : planetalardı izertlew, Voyadjer , Galileo ha’m keleshektegi Marstag’ı ekspedititsiyalar, ekologiyalıq izertlewler(solar ishinde Shuttle Imaging Radar и TOPEX/POSEIDON).
  • Djonson atındag’ı kosmoslıq orayı: insannın’ kosmosqa ushıwları, Speys Shatll bag’darlaması boyınsha jumıslar, Kosmoslıq stantsiya , ekspeditsiyanın’ o’tiwin baqlaw, astronovtlar boyınsha mag’lıwmatlar ju’rgiziw, ay betindegi ko’rinislerdi izertlew.
  • Kennedi atındag’ı kosmoslıq orayı: shattllardın’ funktsional tu’yinlerin ha’m olardın’ iske tu’siw protsedurasın islep shıg’arıw.

Siltewler [ redaktorlaw | derekti ja?alaw ]