Ur Wikipediu, frjalsa alfræðiritinu
Jafndægur
er su stund þegar
sol
er beint yfir
miðbaug
jarðar
. Þetta gerist tvisvar a
ari
, a
vorjafndægri
a timabilinu
19.-
21. mars
og a
haustjafndægri
21.-
24. september
. Um þetta leyti er
dagurinn
um það bil jafnlangur
nottinni
hvar sem er a
jorðinni
, og af þvi er nafnið dregið. Breytileiki dagsetninganna stafar aðallega af
hlauparum
.
Orðið jafndægur het i fornu mali jafndægrishringur og notuð voru orðin og orðasambondin
vorjafndægur
,
vorjafndægri
,
jafndægur a vori
og
jafndægri a vori
. Hinsvegar að hausti
haustjafndægur
,
haustjafndægri
,
jafndægur a hausti
eða
jafndægri a hausti
. Orðið jafndægur er til i skyldum malum. I donsku er til dæmis talað um
jævndøgn
. I ensku er talað um
equinox
sem leitt er af latneska orðinu aeqvinoctium af aeqvus:
jafn
og -noctium sem leitt er af nox:
nott
.
Til forna var upphafsdagur arsins ymist miðaður við vorjafndægur , haustjafndægur eða vetrarsolstoður. I Skaldskaparmalum Snorra-Eddu segir um vorið að það se fra jafndægri að vori til fardaga en þa taki við sumar til jafndægris a hausti. Vorið nær þvi samkvæmt þvi fra 19. til 21 mars og fram að fardogum sem voru a fimmtudegi i 7. viku sumars eða a bilinu 31. mai til 6. juni.
Dag- og timasetning jafndægra og solstaða(
UTC
).
Heiti miðast við norðurhvel jarðar.
[1]
|
Atburður
|
Vorjafndægur
|
Sumarsolstoður
|
Haustjafndægur
|
Vetrarsolstoður
|
Manuður
|
mars
[2]
|
juni
[3]
|
september
[4]
|
desember
[5]
|
Ar
|
dags.
|
kl.
|
dags.
|
kl.
|
dags.
|
kl.
|
dags.
|
kl.
|
2010
|
20
|
17:32:13
|
21
|
11:28:25
|
23
|
03:09:02
|
21
|
23:38:28
|
2011
|
20
|
23:21:44
|
21
|
17:16:30
|
23
|
09:04:38
|
22
|
05:30:03
|
2012
|
20
|
05:14:25
|
20
|
23:09:49
|
22
|
14:49:59
|
21
|
11:12:37
|
2013
|
20
|
11:02:55
|
21
|
05:04:57
|
22
|
20:44:08
|
21
|
17:11:00
|
2014
|
20
|
16:57:05
|
21
|
10:51:14
|
23
|
02:29:05
|
21
|
23:03:01
|
2015
|
20
|
22:45:09
|
21
|
16:38:55
|
23
|
08:20:33
|
22
|
04:48:57
|
2016
|
20
|
04:30:11
|
20
|
22:34:11
|
22
|
14:21:07
|
21
|
10:44:10
|
2017
|
20
|
10:28:38
|
21
|
04:24:09
|
22
|
20:02:48
|
21
|
16:28:57
|
2018
|
20
|
16:15:27
|
21
|
10:07:18
|
23
|
01:54:05
|
21
|
22:23:44
|
2019
|
20
|
21:58:25
|
21
|
15:54:14
|
23
|
07:50:10
|
22
|
04:19:25
|
2020
|
20
|
03:50:36
|
20
|
21:44:40
|
22
|
13:31:38
|
21
|
10:02:19
|
2021
|
20
|
09:37:27
|
21
|
03:32:08
|
22
|
19:21:03
|
21
|
15:59:16
|
2022
|
20
|
15:33:23
|
21
|
09:13:49
|
23
|
01:03:40
|
21
|
21:48:10
|
2023
|
20
|
21:24:24
|
21
|
14:57:47
|
23
|
06:49:56
|
22
|
03:27:19
|
2024
|
20
|
03:06:21
|
20
|
20:50:56
|
22
|
12:43:36
|
21
|
09:20:30
|
2025
|
20
|
09:01:25
|
21
|
02:42:11
|
22
|
18:19:16
|
21
|
15:03:01
|
2026
|
20
|
14:45:53
|
21
|
08:24:26
|
23
|
00:05:08
|
21
|
20:50:09
|
2027
|
20
|
20:24:36
|
21
|
14:10:45
|
23
|
06:01:38
|
22
|
02:42:04
|
2028
|
20
|
02:17:02
|
20
|
20:01:54
|
22
|
11:45:12
|
21
|
08:19:33
|
2029
|
20
|
08:01:52
|
21
|
01:48:11
|
22
|
17:38:23
|
21
|
14:13:59
|
2030
|
20
|
13:51:58
|
21
|
07:31:11
|
22
|
23:26:46
|
21
|
20:09:30
|
2031
|
20
|
19:40:51
|
21
|
13:17:00
|
23
|
05:15:10
|
22
|
01:55:25
|
2032
|
20
|
01:21:45
|
20
|
19:08:38
|
22
|
11:10:44
|
21
|
07:55:48
|
2033
|
20
|
07:22:35
|
21
|
01:00:59
|
22
|
16:51:31
|
21
|
13:45:51
|
2034
|
20
|
13:17:20
|
21
|
06:44:02
|
22
|
22:39:25
|
21
|
19:33:50
|
2035
|
20
|
19:02:34
|
21
|
12:32:58
|
23
|
04:38:46
|
22
|
01:30:42
|
2036
|
20
|
01:02:40
|
20
|
18:32:03
|
22
|
10:23:09
|
21
|
07:12:42
|
2037
|
20
|
06:50:05
|
21
|
00:22:16
|
22
|
16:12:54
|
21
|
13:07:33
|
2038
|
20
|
12:40:27
|
21
|
06:09:12
|
22
|
22:02:05
|
21
|
19:02:08
|
2039
|
20
|
18:31:50
|
21
|
11:57:14
|
23
|
03:49:25
|
22
|
00:40:23
|
2040
|
20
|
00:11:29
|
20
|
17:46:11
|
22
|
09:44:43
|
21
|
06:32:38
|
2041
|
20
|
06:06:36
|
20
|
23:35:39
|
22
|
15:26:21
|
21
|
12:18:07
|
2042
|
20
|
11:53:06
|
21
|
05:15:38
|
22
|
21:11:20
|
21
|
18:03:51
|
2043
|
20
|
17:27:34
|
21
|
10:58:09
|
23
|
03:06:43
|
22
|
00:01:01
|
2044
|
19
|
23:20:20
|
20
|
16:50:55
|
22
|
08:47:39
|
21
|
05:43:22
|
2045
|
20
|
05:07:24
|
20
|
22:33:41
|
22
|
14:32:42
|
21
|
11:34:54
|
2046
|
20
|
10:57:38
|
21
|
04:14:26
|
22
|
20:21:31
|
21
|
17:28:16
|
2047
|
20
|
16:52:26
|
21
|
10:03:16
|
23
|
02:07:52
|
21
|
23:07:01
|
2048
|
19
|
22:33:37
|
20
|
15:53:43
|
22
|
08:00:26
|
21
|
05:02:03
|
2049
|
20
|
04:28:24
|
20
|
21:47:06
|
22
|
13:42:24
|
21
|
10:51:57
|
2050
|
20
|
10:19:22
|
21
|
03:32:48
|
22
|
19:28:18
|
21
|
16:38:29
|
- Itarlegar upplysingar um arstiðir og jafndægur a Stjornufræðivefnum
Geymt
18 september 2010 i
Wayback Machine