Sorkvir yngri Karlsson
(
1164
?
17. juli
1210
) var konungur
Sviþjoðar
fra 1196 þar til honum var steypt af stoli
1208
.
Hann var af
Sorkvisætt
, sonur
Karls Sorkvissonar
, sem var konungur Sviþjoðar 1161-1167, og konu hans,
Kristinar
Stigsdottur. Hann var aðeins þriggja ara þegar
Knutur Eiriksson
let drepa foður hans og settist sjalfur i hasætið. Moðir hans for þa með hann til ættingja sinna i
Danmorku
og þar olst hann upp.
Þegar Knutur konungur do 1196 var somu sogu að segja, synir hans fjorir voru of ungir til að verða konungar og þvi sneri Sorkvir heim til Sviþjoðar og var kjorinn konungur með stuðningi jarlsins
Birgis Brosa
. Sorkvir hafði gifst danskri aðalsjomfru sem het
Benedikta Ebbadottir
eða Bengta Hvide fyrir eða um 1190 og atti með henni að minnsta kosti þrju born. Hun var dain fyrir arið 1200, þvi þa giftist Sorkvir
Ingigerði
dottur Birgis Brosa.
Erfðadeilurnar milli Sorkvisættar og
Eiriksættar
naðu hamarki a valdatima Sorkvis yngri. Birgir Brosa, sem hafði verið mjog ahrifamikill, do
1202
og Sorkvir gerði arsgamlan son sinn, Johann, að jarli i hans stað. Það likaði sonum Knuts Eirikssonar, sem hofðu alist upp við hirð Sorkvis, illa. Þeir foru að gera krofu til rikis og voru gerðir eða foru i utlegð til Noregs. Þeir sneru aftur með herlið arið
1205
og nutu stuðnings
Birkibeina
. Sorkvir vann þo sigur a þeim og felldi þrja þeirra en sa fjorði, Eirikur, komst undan.
Eirikur sneri svo aftur i arsbyrjun 1208 með norskan liðsauka og tokst að vinna sigur a her Sorkvis, sem styrt var af Ebba Sunasyni, fyrrverandi tengdafoður hans, i orrustunni við Lena
31. januar
. Eirikur hrakti Sorkvi i utlegð til Danmerkur og tok ser sjalfur konungsnafn.
Sorkvir hafði verið i goðu sambandi við pafastol og stuðlaði að auknum ahrifum pafa i Sviþjoð en Eiriksættin vildi auka sjalfstæði sænsku kirkjunnar. Sorkvir naut þvi stuðnings
Innosentiusar 3.
pafa, sem reyndi að beita ahrifum sinum til að koma honum aftur a konungsstol, en Sviar sinntu þvi engu, enda var Sorkvir oft alitinn danskur konungur. Arið 1210 gerði hann innras i Sviþjoð með stuðningi Dana og freistaði þess að na krununni að nyju en fell i
orrustunni við Gestilren
17. juli.
Folki jarl
, sonur Birgis Brosa, fell i orrustunni við hlið Sorkvis. Sonur hans,
Suni
, er sagður hafa rænt
Helenu
, dottur Sorkvis af fyrra hjonabandi, eftir orrustuna og gifst henni. Dottir þeirra var
Katrin
, kona
Eiriks konungs smamælta og halta
.
|
---|
Munsoætt
| Fra u.þ.b. 970–u.þ.b. 1060
| |
---|
|
---|
Steinkelsætt
| Fra u.þ.b. 1060–u.þ.b. 1130
1160–1161
| |
---|
|
---|
Sorkvisætt ·
Eiriksætt
| |
---|
Folkungar
| |
---|
Mecklenburg-ætt
| |
---|
Kalmarsambandið
Rikisstjorar eru
skaletraðir
| |
---|
Vasaætt
| |
---|
Pfalz-ætt
| |
---|
Holstein-Gottorp-ætt
| |
---|
Bernadotte-ætt
| |
---|
- ¹ Ætterni ovist
- ² Rikisstjori
- ³ Reð einnig yfir Noregi
- ⁴ Reð einnig yfir Danmorku og Noregi
- ? Reð einnig yfir Pollandi
|