Jarðvegur er jarðlag eða setlag ur steindum og lifrænum efnum. Þykkt jarðvegs getur verið fra sentimetrum upp i meira en metra a yfirborði lands. Uppistoðuefni jarðvegs eru bergbrot og steindir , lifræn efni, vatn og loft . Jarðvegsgerðir eru mismunandi eftir hlutfollum þessara uppistoðuefna. Loft sem er fast i holrymum a milli agna, utan a ognum og i vatni i jarðveginum, getur verið allt að helmingur af rummali hans. Innihald bergbrota og steinda i jarðveginum er flokkað eftir kornastærð t.a.m. i sand (grofast), silt og leir (finast). Hlutfall þessara agna ræður að mestu leyti flokkun og einkennum jarðvegsins.

Islenskur jarðvegur [ breyta | breyta frumkoða ]

Islenskur jarðvegur er rikur af eldfjallaosku og kallast hann eldfjallajorð eða Andosol , en slikur jarðvegur finnst eingongu a eldvirkum svæðum jarðar og er þvi illa samanburðarhæfur við jarðveg meginlandanna . Islenskur jarðvegur hefur serstaka eiginleika sem hafa t.a.m. ahrif a hvernig hann rofnar . Hann hefur litla samloðun , en getur gleypt i sig mikið magn af vatni. Þessi eiginleiki magnar upp frostverkun , sem veldur jarðskriði , og skriðufollum auk myndunar isnala og þufnalandslags . Litil samloðun jarðvegsins gerir hann viðkvæman gagnvart regndropum sem skella a honum og rennandi vatni, serstaklega þegar jarðvegurinn er þegar mettaður af vatni. Jarðvegurinn er yfirmettaður a veturna og a vorin þegar frosið lag kemur i veg fyrir brottrennsli vatnsins. Vindrof eykst einnig vegna litillar samloðunnar, uppsofnunar agna af siltstærð, og litillar eðlisþyngdar jarðvegsagnanna. Serstaklega grofra gjoskukorna (1 g/cm3).

Tengt efni [ breyta | breyta frumkoða ]

• Jarðvegsgerð (flokkun jarðvegs)

Tengill [ breyta | breyta frumkoða ]

• Hið islenska jarðvegsauðlind (2004) Geymt 20 oktober 2020 i Wayback Machine