Ur Wikipediu, frjalsa alfræðiritinu
Jarðabok Arna Magnussonar og Pals Vidalins
er skra yfir asigkomulag
jarða
og hag landsmanna a
Islandi
sem gerð var arin
1702-
1714
.
Friðrik 4.
Danakonungur gaf ut
erindisbref
vorið
1702
til handa
Arna Magnussyni
og
Pali Vidalin
. Erindisbrefið var i 30 greinum og var þeim falið að gera uttekt a ollum bujorðum landsins en jafnframt að hafa eftirlit með ollum opinberum eigum og kanna hvort of miklar kvaðir væru lagðar a bændur. Skyldu þeir meðal annars skra dyrleika (verðmat) jarðanna,
landskuld
,
kugildatolu
og kvaðir a hverri jorð, auk
hlunninda
sem þeim fylgdu, og skra nakvæmlega fjolda bupenings a hverri jorð. Einnig attu þeir að sja til þess að gert yrði
manntal
a ollu landinu og ymis fleiri verkefni voru þeim falin.
Þeir Arni og Pall hofu storf þegar sumarið 1702, ferðuðust um landið og hofu skraninguna i
Dalasyslu
. Upphaflega stoð til að lata hvern bonda fyrir sig skra upplysingar um jorð sina en það gekk ekki upp, enda margir illa eða ekki skrifandi, og varð ur að bændum og jarðeigendum var stefnt saman a akveðna staði þar sem Arni og Pall spurðu þa spjorunum ur. Verkið tok morg ar, enda ekki hægt að vinna það nema a sumrin og ymislegt varð til að tefja, svo sem
Storabola
1707
, og lauk þvi ekki fyrr en a arunum
1712-
1714
.
Manntalið
var aftur a moti tekið arið
1703
.
Jarðalysingarnar voru svo fluttar til Kaupmannahafnar og varðveittar þar, nema hvað lysingar jarða ur Mula- og Skaftafellssyslum brunnu i
eldinum i Kaupmannahofn
1728
. Jarðabokin var svo gefin ut a arunum 1913-1943 og er ometanleg og raunar einstok heimild um jarðir og buskap um allt land.
Hið islenska fræðafelag i Kaupmannahofn
gaf Jarðabokina ut.