Ur Wikipediu, frjalsa alfræðiritinu
Jonas fra Hriflu
|
---|
Jonas fra Hriflu arið 1934.
|
|
|
I embætti
28. agust
1927
?
20. april
1931
|
I embætti
20. agust
1931
?
3. juni
1932
|
|
|
Fæddur
| 1. mai
1885
Hriflu
i
Barðardal
,
Islandi
|
---|
Latinn
| 19. juli
1968
(83 ara)
Reykjavik
, Islandi
|
---|
Stjornmalaflokkur
| Framsoknarflokkurinn
|
---|
Maki
| Guðrun Stefansdottir (g. 1912)
|
---|
Born
| 2
|
---|
Haskoli
| Lyðhaskolinn i Askov
Kennarahaskolinn i Kaupmannahofn
|
---|
Starf
| Stjornmalamaður
|
---|
Jonas Jonsson
(fæddur a
Hriflu
i
Suður-Þingeyjarsyslu
,
1. mai
1885
, dainn i
Reykjavik
19. juli
1968
), oftast kenndur við fæðingarstaðinn og nefndur
Jonas fra Hriflu
, var islenskur stjornmalamaður sem naut mikilla ahrifa i islensku þjoðfelagslifi a fjorða og fimmta aratugnum. Jonas var formaður
Framsoknarflokksins
i tiu ar og
doms- og kirkjumalaraðherra
1927
?
1932
. Jonas var mjog umdeildur maður a sinni tið.
Jonas stundaði nam við
Moðruvallaskola
og er sagt að þar hafi forystuhæfileikar hans komið i ljos fyrir alvoru. Hann sotti um inngongu i
Latinuskolann i Reykjavik
arið
1905
, en hann hafði att i miklum brefasamskiptum við skolapilta i
Framtiðinni
og taldi sig loksins hafa safnað nægum fjarmunum til að standa straum af skolagongunni. Skemmst er fra þvi að segja að
rektor
skolans,
Steingrimur Thorsteinsson
, hafnaði umsokninni a þeirri forsendu að Jonas væri of gamall.
Jonas safnaði þa styrkjum til nams við
lyðhaskolann
i
Askov
i
Danmorku
og helt siðan til
Englands
og nam við
Ruskin College
i
Oxford
. Sa skoli var rekinn af bresku
samvinnuhreyfingunni
og
verkalyðshreyfingunni
og ma segja að hann se fyrsti verkamannahaskolinn i heimi. Jonas hafði fra blautu barnsbeini verið mikill ahugamaður um
ensku
og taldi sig þvi sla tvær flugur i einu hoggi með þvi að fara þangað; hann lærði ensku og kynntist nyjum straumum.
Við komuna heim til Islands arið
1909
snerist hann gegn nyrikum Islendingum. Stuttu eftir komuna hof hann afskipti af stjornmalum og varð landskjorinn þingmaður arið
1922
og
domsmalaraðherra
1927
. Hann hafði þo verið viðloðandi stjornmal mun lengur og er hann talinn hafa verið sa sem ruddi nyrri flokkaskipan braut i landinu og þannig riðlað gamla valdahlutfallinu i landinu. Þa tok hann sem domsmalaraðherra margar ovinsælar akvarðanir og spunnust af miklar deilur. Ber þar helst að nefna
læknadeiluna
,
fimmtardomsfrumvarpið
og
Islandsbankamalið
.
Jonas sat a
Alþingi
fra
1922
til
1949
fyrir
Framsoknarflokkinn
. Hann var doms- og kirkjumalaraðherra
1927
?
1932
.
Jonas var formaður Framsoknarflokksins a arunum 1934-1944.
Jonas skrifaði mikið, bækur, bokarkafla og greinar i bloð og timarit einkum um alls konar þjoðfelagsmal ekki sist um samvinnumal. Hann var otull hvatamaður að stofnun
Menntaskolans að Laugarvatni
og færði skolanum
hvitblaann
að gjof.
- Jorðin Hrifla, sem Jonas er kenndur við, var talin einhver ryrasta jorð sveitarinnar og til að bæta grau ofan a svart var þar gestanauð mikil og þess vegna olst Jonas upp við sarustu fatækt, enda tiðkaðist ekki a þeim timum að gestir greiddu veittan beina. Gat það orðið verulega utlatasamt fyrir þa sem i alfaraleið bjuggu.
- Arið 1941 fluttu Jonas og fjolskylda hans i nytt og veglegt ibuðarhus að
Havallagotu 24
, sem nefnt var
Hamragarðar
. Husið var gjof
Sambands islenskra samvinnufelaga
til sins gamla foringja, en Jonas var um arabil skolastjori
Samvinnuskolans
.