Ingibjorg Eiriksdottir af Danmorku

Ur Wikipediu, frjalsa alfræðiritinu

Ingibjorg Eiriksdottir (um 1244 ? 24./26. mars 1287 ) var donsk konungsdottir, drottning Noregs fra 1263 til 1280 og var valdamikil a rikisstjornararum Eiriks sonar sins þott hun væri ekki rikisstjori.

Ingibjorg var næstelsta dottir Eiriks plogpenings Danakonungs og Juttu af Saxlandi . Hun var aðeins um sex ara að aldri þegar faðir hennar var drepin. Moðir hennar sneri aftur til Saxlands og giftist að nyju en Ingibjorg og systur hennar þrjar olust að mestu leyti upp við hirð Kristofers 2. foðurbroður sins og Margretar Sambiria drottningar. Þær voru erfingjar að viðattumiklum lendum i Danmorku og þvi eftirsottir kvenkostir.

Hakon gamli Noregskonungur hafði augastað a einhverri Plogpeningsdætra handa eina eftirlifandi syni sinum, Magnusi. Su elsta, Soffia , var þegar gift Valdimar Birgissyni Sviakonungi, og hafði Kristofer konungur komið þvi til leiðar skommu fyrir dauða sinn 1259 , þvert gegn vilja Margretar drottningar. Hun var nu orðin rikisstjori og Hakon konungur sendi fulltrua sina til að biðja um hond næstelstu dotturinnar en Margret hafði engan ahuga a að missa yfirrað a eignum fleiri Plogpeningsdætra og sendi Ingibjorgu i klaustur við Horsens .

Hakon sendi nyja sendinefnd sumarið 1261 en nu voru það sjo herskip og morg hundruð manna lið undir stjorn Hakonar biskups af Oslo. Þeim gekk ekkert að tala drottningu til og for þa Hakon biskup til Horsens, sotti heim klaustrið þar sem Ingibjorg var og bar fram bonorð fyrir hond konungssonarins. Ingibjorgu hugnaðist ekki klausturlifnaðurinn fremur en yngri systrum hennar siðar og kaus fremur að vera drottning Noregs, en bað biskupinn að koma aftur seinna, þegar hun hefði undirbuið brottfor sina. En a siglingunni norður eftir mættu Norðmennirnir sænskum flota undir merki Birgis jarls , foður Valdimars Sviakonungs og raunverulegs stjornanda Sviþjoðar. Norðmennirnir hofðu rokstuddan grun um að hann væri einnig i bonorðsferð; hann var nylega orðinn ekkjumaður og hafði latið i ljosi ahuga a að giftast Ingibjorgu, systur tengdadottur sinnar. Þeir sneru þvi við, foru aftur i klaustrið með alvæpni og sottu Ingibjorgu og sigldu sem hraðast norður til Tunsbergs . Eftir nokkra hvild þar var siglt afram til Bjorgvinjar en ferðin gekk illa og tok þrjar vikur i stað einnar venjulega. Hun hitti þo loks eiginmann sinn tilvonandi og giftust þau með pompi og pragt 11. september 1261 og voru þegar a eftir krynd konungur og drottning Noregs. Magnus fekk að visu engin vold sem meðkonungur foður sins en erfði rikið 16. desember 1263 , þegar faðir hans do i herfor til Suðureyja .

Ingibjorg virðist ekki hafa haft nein afskipti af stjorn rikisins meðan maður hennar lifði. Fatt er vitað um hana a þeim arum en arið 1263 skemmti Sturla Þorðarson henni með þvi að segja henni Huldar sogu , af trollkerlingu nokkurri. Magnus konungur hafði verið Sturlu reiður en með sagnalist sinni tokst honum að vinna hylli drottningar og bliðka svo konunginn. Sagt er að hjonaband þeirra Ingibjargar og Magnusar hafi verið gott.

Magnus do 1280 og Eirikur , eldri eftirlifandi sonur þeirra (tveir elstu synirnir dou a barnsaldri) var þa a tolfta ari. Ingibjorg varð ekki rikisstjori en hafði þo toluverð ahrif a stjorn rikisins og þau jukust eftir að Eirikur var lystur fullveðja 1283 , enda var hann veikur stjornandi og fakænn, virðist til dæmis aldrei hafa lært að lesa og skrifa. Helsti bandamaður hennar var Alfur Erlingsson yngri, frændi Magnusar manns hennar. Eftir lat hennar lenti hann þegar i utistoðum við Hakon jarl , yngri son drottningar, sem gerði hann utlægan og let taka hann af lifi 1290.

Eftir lat Magnusar for Ingibjorg að reyna að na arfi sinum i Danmorku, sem aldrei hafði verið greiddur þeim systrum. Af þvi spannst langvinn deila sem ekki lauk fyrr en eftir lat Ingibjargar 1287 .

Heimildir [ breyta | breyta frumkoða ]