Geldæxlun

Geldæxlun er heitið a natturulegri, okynjaðri fjolgun.

I grasafræði heitir það Apomixis ,
hja dyrum heitir það partenogenesis .

Hja plontum [ breyta | breyta frumkoða ]

Vanalega gerist það með að þroskuð fræ an frjovgunar. Afkvæmið verður þvi i raun klonn af moðurplontunni, með somu erfðaeiginleika fyrir utan (yfirleitt) smavægilegar stokkbreytingar.

Dæmi um plontur sem fjolga ser með geldæxlun:

Doggbloðkur - Alchemilla (t.d. Mariustakkur Alchemilla vulgaris )
Silfurreynir ( Sorbus x intermedia )
Fifill - Taraxacum (t.d. Tunfifill Taraxacum vulgare )
Undafifill - Hieracium

Hja dyrum [ breyta | breyta frumkoða ]

Hja dyrum er geldæxlun helst þekkt hja skordyrum, ^[1] liðdyrum, fiskum ^[2] og krabbadyrum. Til dæmis eru flestar blaðlusategundir með 6 til 7 ættliði sem myndast með geldæxlun. Einnig er vinsæl fiskiburategund af krabba þannig. ^[3]

Tilvisun [ breyta | breyta frumkoða ]

↑ Gautam, D.C.; Crema, R.; Pagliai, A.M.B. (1993): ≪Cytogenetic Mechanisms in Aphids≫ i: Bollettino Di Zoologia 60 (3), s. 233-244.
↑ Lampert, K.P. & Schartl, M. (2008): ≪The origin and evolution of a unisexual hybrid: Poecilia formosa≫ i: Philosophical Transactions of the Royal Society B-Biological Sciences 363 (1505), s. 2901-2909. doi: 10.1098/rstb.2008.0040
↑ Strebel, Ketil (16. juli 2013): ≪Ny krepseart kan skape nye problemer≫ , NRK

[1] Gautam, D.C.; Crema, R.; Pagliai, A.M.B. (1993): ≪Cytogenetic Mechanisms in Aphids≫ i: Bollettino Di Zoologia 60 (3), s. 233-244.

[2] Lampert, K.P. & Schartl, M. (2008): ≪The origin and evolution of a unisexual hybrid: Poecilia formosa≫ i: Philosophical Transactions of the Royal Society B-Biological Sciences 363 (1505), s. 2901-2909. doi: 10.1098/rstb.2008.0040

[3] Strebel, Ketil (16. juli 2013): ≪Ny krepseart kan skape nye problemer≫ , NRK

[1]

[2]

[3]