Ur Wikipediu, frjalsa alfræðiritinu
Freyja
er gyðja astar og frjosemi i
norrænni goðafræði
. Nafn hennar merkir ?fru“. Freyja er af ætt
vana
en bjo asamt broður sinum
Frey
og foður sinum
Nirði
i
Asgarði
en þangað voru þau send sem gislar og vinattuvottur eftir strið þessara tveggja ætta goða.
Freyja var valdamikil gyðja og mikið dyrkuð af konum en einnig af konungum og hetjum. Hun jok frjosemd lands og sjavar og veitti hjalp i hjonabandi og við fæðingar. Verandi astargyðja er hun sogð hafa att marga astmenn bæði goð og konunga sem hun studdi svo i valdatið þeirra.
Samkvæmt
Ynglingasogu
er Freyja dottir sjavarguðsins Njarðar og systur hans, en einnig er hun stundum talin dottir Njarðar og
jotunynjunnar
Skaða
. Hun er systir frjosemisguðsins
Freys
og er bondi hennar nefndur
Ottar
eða
Oður
, þo Snorri segi hana gifta Frey. Oður þurfti oft að fara i langferðir og þegar hann var i burtu gret hun tarum ur skiragulli af soknuði. Dætur þeirra eru
Hnoss
og
Gersemi
.
Bær Freyju heitir
Folkvangur
þar sem salurinn
Sessrumnir
er en hann er bæði rumgoður og lofthreinn. Þangað eru allir velkomnir.
Freyja ferðaðist i vagni sem tveir kettir drogu. Hun atti einnig
valsham
sem var þeim eiginleikum buinn að er hun klæddist honum breyttist hun i fugl og gat flogið hvert sem hun vildi. Þessi
valshamur
kemur mikið fyrir i goðsogunum og oft vegna þess að
Loki
stelst til að nota hann.
Freyja hafði miklar mætur a dyrum djasnum og atti halsmen nokkuð sem var kallað
Brisingamen
eftir dvergaætt þeirri,
Brisingum
, sem það hofðu smiðað. Freyja sa dyrgripinn hja
dvergunum
og fekk mikla agirnd a þvi. Þeir sogðu að hun mætti fa það ef hun eyddi einni nott með hverjum þeirra og hun samþykkti það. Þegar
Oðinn
fretti af þessu skipaði hann
Loka
að ræna meninu af Freyju.
Loki
breytti ser þa i flugu til að komast inn i skemmu hennar, en sagt var að enginn maður gæti komist þangað inn an leyfis gyðjunnar. Þvi næst breytti hann ser i flo meðan Freyja svaf og beit hana i kinnina svo að hun velti ser a magann. Þa gat hann opnað lasinn, tekið menið og fært það Oðni. Þegar Freyja uppgotvaði að menið var horfið grunaði hana að Oðinn hefði tekið það og heimtaði að hann skilaði þvi. Oðinn gerði það en fyrst þurfti Freyja að koma af stað vigum milli tveggja konunga, en vig þessi þrouðust yfir i eina af helstu hetjusognum vikingatimans:
Hjaðningavig
.
- Branston, Brian.
Goð og garpar ur norrænum sognum
. Reykjavik: Bokaforlagið Saga, 1979.
- Cottrell, Arthur.
Norse Mythology
. London: Ultimate Editions, 1997.
- Willis, Roy.
Goðsagnir heimsins
. Reykjavik: Mal og menning, 1998.
|
---|
Helstu goð
| | |
---|
Aðrir
| |
---|
Staðir
| |
---|
Hlutir
| |
---|
Atburðir
| |
---|
Rit
| |
---|
Goðakvæði og sogur
| |
---|
Trufelog
| |
---|