Changchun
(
kinverska:
?春
;
romonskun:
Changch?n)
er hofuðborg
Jilin
heraðs
i
Alþyðulyðveldinu Kina
. Borgin er staðsett a miðri Norðaustur Kina slettunni (Mansjuriuslettunni). Changchun er miðstoð stjornmala, mennta og menningar heraðsins. Borgin mikil iðnaðarborg og er hun leiðandi i bifreiðaframleiðslu Kina og rannsoknum þeim tengdum. Borgin er einnig þekkt i Kina fyrir kvikmyndagerð. Arið 2020 bjuggu a storborgarsvæði Changchun um 9,1 milljonir manna.
Nafn borgarinnar, ?hið langa vor“ a kinversku, felur i ser merkingu blessunar og vegsemdar. En borgin hefur þo orðið vitni að erfiðri sogu Kina. Við hertoku Japana a Mansjuriu arið 1932 stofnuðu þeir lepprikið
Mandsjuko
i Norðaustur Kina, og byggðu upp Changchun (endurskyrð Hsinking) sem hofuðborg. Hun var siðan storskemmd og rænd af soveskum herafla a siðustu dogum seinni heimstyrjaldar og siðan i atokum kinverskra kommunista og þjoðernissinna. Eftir stofnun Alþyðulyðveldisins Kina arið 1949 var Changchun stofnað sem heraðshofuðborg Jilin arið 1954.
Menningartorgið i Changchun borg.
Borgin er staðsett i miðri Norðaustur Kina slettunni (Mansjuriuslettunni). Borgin sem nær yfir 20.571 ferkilometra, er i 250 til 350 metrum yfir sjavarmali. Austurhluti hennar nær til lags fjallasvæðis. Hun er staðsett nalægt
Songyuan
borg i norðvestri,
Siping
borg i suðvestri,
Jilin
borg i suðaustri og
Harbin
i
Heilongjiang
heraði i norðaustri.
Changchun er onnur stærsta borg i Norðaustur-Kina. Arið 2020 þegar siðasta manntal var gert i Kina, var ibuafjoldi borgarkjarna Changchun 4.714.996 en ibuafjoldi undir logsogu borgarinnar var 9.066.906.
Utanrikisraðuneyti japanska lepprikisins
Mandsjuko
Lestarstoðin i Changchun borg.
Borgarlandið var upphaflega beitarland mongolskrar herdeilda. Arið 1796 heimilaði
Tjingveldið
að opna fyrir landnami smabænda fra heruðunum
Shandong
og
Hebei
. Arið 1800 var sveitarfelagið Changchun stofnað en var stjornað fra Jilin borg. Nytt vaxtarskeið hofst með þvi lagningu jarnbrauta i Mansjuriu um 1901. Að loknu kinverska-japanska striðinu 1894?95 var hluti jarnbrautarinnar suður af Changchun borg færður undir stjorn Japana.
Við hertoku Japana a Mansjuriu arið 1932 stofnuðu þeir lepprikið
Mandsjuko
og settu
Puyi
fyrrum keisara
Tjingveldisins
yfir. Japanir gafu Changchun nytt nafn, Hsinking (?ny hofuðborg“), og var hun hofuðborg Mandsjuko.
Byggð var rumgoð borg með breiðum gotum og morgum opnum rymum og þjoðarhaskoli var stofnaður arið 1938. Xinjing borg var honnuð til að vera stjornsyslulegur, menningarlegur og politiskur hofuðborg en beina atti iðnaðarþroun til
Harbin
,
Jilin
,
Mukden
og
Dandong
. Borgin ox engu að siður a miklum hraða.
Changchun for illa i lok siðari heimsstyrjaldar. Borgin var hernumin, storskemmd og rænd af
soveskum herafla
a siðustu dogum striðsins. Eftir að hann yfirgaf borgina 1946 var hun i nokkrar vikur hernumin af her kinverskra kommunista; sem voru siðan yfirbugaðir af her þjoðernissinna. Siðar 1946 voru japanskir ibuar borgarinnar fluttir heim. Þott þjoðernissinnar stjornuðu borginni reðu kommunistar yfirraðum i dreifbylinu i kring. Arið 1948 toku kommunistaflokkar aftur Changchun.
Borgin tok miklum breytingum undir stjorn kommunista sem akvaðu að þar yrði ein helsta miðstoð iðnaðaruppbyggingar Norðaustur-Kina. Iðnaður hafði verið fremur takmarkaður en nu varð Changchun að storiðjuborg tengd með jarnbrautum við Shenyang, Qiqihar, Harbin og Jilin.
Eftir stofnun Alþyðulyðveldisins Kina arið 1949 var Changchun formlega heraðshofuðborg Jilin arið 1954.
Kort af legu
Changchun borg
(merkt dokkrauð) i Jilin heraði i norðausturhluta Kina.
Lettlest
i Changchun.
Mannlif i Changchun borg.
Changchun er mikil iðnaðarborg. Hun er þekkt sem meginborg bifreiðaframleiðslu i Kina. Þar eru framleiddir auk folksbifreiða, ymiskonar vorubilar, rutur, drattarvelar, dekk og ihlutir. Aðrar verksmiðjur framleiða jarnbrautir.
Aðrar helstu atvinnugreinar borgarinnar eru ymis konar velaframleiðslu og tækjagerð. Þa er þar oflugur efnaiðnaður, lyfja- og liftækni, vinnsla landbunaðarafurða, framleiðsla ljosmyndatækja, raftækja, og byggingarefna og orkuiðnaður.
I Changchun er umfangsmikil kvikmyndaframleiðslufyrirtæki. Borgin var ein fyrsta kinverska borgin til að fa aðgang að, talsetja og framleiða kvikmyndir. Kvikmyndahatið haldin annað hvert ar, er kennd við borgina. Hun er alþjoðleg en veitir að þvi er virðist, aðallega verðlaun til kinverskra kvikmynda og annarra fra Austur Asiu.
Haskolasvæði Jilin haskolans.
Við Yitong a i Changchun.
Changchun er helsta menningar- og fræðslumiðstoð Jilin heraðs. I borginni eru nokkrir haskolar, einkum Jilin haskolinn (um 76.000 nemendur arið 2019) og Norðaustur kennarahaskolinn (um 22.000 nemendur), sem baðir njota virðingar og teljast til lykilhaskola Kina.
Aðrar menntastofnanir eru iðnaðar- og landbunaðarskolar svo og ymsir tæknihaskolar. I borginni er Haskoli kinverska flughersins.
Changchun er borg rannsokna og visinda. Kinverska visindaakademian hefur utibu i borginni. Borgin er leiðandi i kinverskri bifreiðaframleiðslu og rannsoknum þeim tengdum. I borginni eru meira en eitt hundrað einkareknar visinda- og tæknirannsoknarstofnanir og um 100 visindarannsoknarstofnanir i eigu rikisins; og um 340 þusund serfræðingar a mismunandi sviðum.